Fatih ERBOZ/ANKARA
Türkiye'de buğday üretimi son yıllarda sorun olmaya başladı. Türk Mimar Mühendis Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör, geçen seneye göre ekimin yüzde 10 düştüğünü söyledi. Güngör, "Neredeyse şu anda 75 milyon dönüm buğday ekiyoruz. Hava şartlarının da uygun gitmeme riski var, gübre atılmadı, ilaçlar da yeterli kullanılmazsa, bu girdi maliyetleriyle bu sene 19 buçuk milyon ton üretimimiz korkarım 17-18 milyon ton civarlarına düşer. 81 milyon insanı doyurmak için 21 milyon ton buğday üretmemiz lazım. Bu şartlarda buğday ithalatı sürer. Nedeni ise üreticiyi desteklemiyorlar. Üretici üretmiyor. Buğday üreticilerinin büyük bir kısmı gübresiz ekim yaptı bunun da anlamı üretim düşük olacak demektir" dedi.
2002- 2017 yılları arasında 49 milyon ton buğday ithal edildiğini bildiren Güngör, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ukrayna ve Rusya ağırlıklı ülkeler olmak üzere buğday satın aldık. 2017 yılı sonu itibarıyla 49 milyon ton buğdaya 13 milyar dolar para ödedik. 2018 Ocak-Ekim ayları arasında 3 milyon ton ithal ettik, 750 bin ton da sipariş ettik. Bunun karışlığında 634 milyon dolar ödedik. 2017 yılı sonu itibarıyla buğday üretimimiz 21 buçuk milyon ton. Ekim alanımızda 77 milyon dönüm. 2018 yılında ise 76 milyon dönüme düştük, üretimimiz 19 buçuk milyon ton yani 2 milyon ton eksik üretim oldu. Bu arada nüfus arttı. Türkiye'nin nüfusu 81 milyon 4 milyon da Suriyeli var. Dolayısıyla bu buğday üretimi bize yetmiyor."
İktidarın üreticiyi desteklemediği için üretimden kaçtığını dile getiren Güngör, "Buğday ekim alanı 2018 yılında 76 milyon dönüme düştü. 2018 yılında bir kilo buğdayın maliyeti 1 liraydı, devletin verdiği rakam ise 1 lira 5 kuruş. 5 kuruşluk bir karla üretici üretim yapmaz, yapmıyor da zaten. Üretimden kaçıyor. Mazot fiyatları almış gitmiş, tohum fiyatları öyle, aynı zamanda tarım ilaçları pahalı. Buğdayda hastalıklar var, zararlı otlar var, bunlarla mücadele edilmeli. Yapılmazsa verim alınamaz" diye konuştu. Önümüzdeki dönem buğday fiyatlarının yükselebileceğine dikkat çeken Güngör, "Burada kazanan hep tüccar oluyor. Bir başka örnek pirinç. Pirinçte 2 lira 600 kuruş verdiler, halbuki üretici elindeki pirinci iki ay önceden 1 lira 800 kuruştan, 1 lira 900 kuruştan sattı. Fındıkta, 14 buçuk lirayı Kasım sonunda verdiler, fındık iki ay önceden yüzde sekseni düşük fiyata satıldı, kazanan yine tüccar oldu" şeklinde konuştu.
