Milliyet’ten Duygu Erdoğan’ın haberine göre; ekim ve kasım aylarında gelecek sezonun buğday ekimi yapılacak. Çiftçiler ekim için toprağı hazırlamaya başladı. İlk yağışla beraber ekim başlayacak. Fakat tam bu zamanda üreticinin temel girdilerinden olan gübrede son günlerde yeniden tırmanışa geçen fiyatlar endişe yarattı.
Ekim için en çok kullanılan DAP gübresinde fiyat bir yılda yüzde 150’ye yakın yükseldi. Ağustos ayında 6 bin 400 TL seviyesinde olan DAP gübresinin fiyatı önceki gün 6 bin 900 liraya yükseldi. Bu fiyat 2020 Eylül’de 2 bin 780 TL, 2020 Kasım’da 3 bin 200 TL, 2021 Mayıs’ta ise 4 bin 600 TL idi. Bu rakamlar karşısında üreticinin daha az gübre kullanmak zorunda kalacağı ve gelecek yılın verimliliğinde kayıp yaşanabileceği ifade ediliyor. Durum bu şekilde olursa buğday üretimindeki düşüşün ekmek fiyatlarına da yansıyacağı ifade ediliyor.
GÜBRE FİYATI EN ÇOK ARTIŞ GÖSTEREN GİRDİ KALEMİ
Ziraat odaları, buğday arpa gibi ürünlerin ekim döneminde devletin fiyatı sübvanse edecek veya desteklemeyi artıracak modeller geliştirmesi için çağrıda bulunuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Temmuz 2021’e ilişkin ‘Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ne göre, yıllık en fazla artış yüzde 62.43 ile gübre ve toprak geliştiriciler alt grubunda oldu. Gübre fiyatı ayrıca aylık yüzde 6.16 artışla, aylık bazında da en çok artış gösteren girdi kalemi çıktı.
Tarım Bakanlığı’nın 2021 Ağustos ayı ‘Tarımsal Veriler’ raporuna göre ise, DAP gübresinde fiyat artışı yüzde 142’ye ulaştı.
‘1 KG BUĞDAYLA, 1 KG GÜBRE ALALIM’
Zincir marketlerde ‘fiyat farklarına’ yönelik denetimleri hatırlatan Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, gıda fiyatlarındaki artışın pek çok nedeni olduğunu, öncelikle doğru bir tarım politikası oluşturulması gerekliliğini söyledi.
Yıldırım, “Girdi fiyatları artarken ürünün fiyatı aynı oranda artmadığı için çiftçi zarar ediyor. Zarar eden çiftçi üretimi azaltıyor veya tamamen çekiliyor. Üretim azalınca fiyat artıyor... Girdi fiyatları mutlaka düşürülmeli. Girdiler üzerindeki vergiler kaldırılmalı, destekler artırılmalı. Hammaddesi doğalgaz olan azotlu gübrelerde dünyada yaşanan doğalgaz krizi nedeniyle günlük, anlık zamlar geliyor. Kimyevi gübre üretiminde kullanılan ana hammaddeler Türkiye’de yok. Yüzde 95 ithal ediliyor” ifadelerini kullandı.
VERİMDE KAYIP ENDİŞESİ
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Süleyman Soylu, gübre çeşitlerindeki fiyat artışının üreticiyi zorladığını ifade ederek, “Çiftçi ister istemez ihtiyacı kadar gübreyi kullanamayabilir. Etkili bir bitki beslenmesi olmazsa verimde kayıplar olur” diye konuştu.
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, girdi fiyatlarının çiftçi lehine sübvanse edilmesi gerektiğini söylerken, “1 kilo buğday ile en azından bir kilo organik gübre alınabilmeli” yorumunu yaptı.
NE KADAR GÜBRE KULLANMAK GEREKİYOR?
Polatlı Ziraat Odası Başkanı Zekai Köseoğlu, 1 dekar toprağın 20 kilo gübreye ihtiyacı olduğunu belirterek, “Yani 140 liralık bir gübre demektir. 1 dekara devlet desteği ise 16 lira. Fiyat böyle sürerse üretici gübre ihtiyacının ancak yarısını sağlayabilir. Çiftçimiz üretmeye her koşulda devam ediyor. Yeterli destekler ile üretimi ve gıda geleceğimizi güvence altına alabiliriz” ifadelerini kullandı.
Karatay Ziraat Odası Başkanı Rıfat Kavuneker, “Arz talep durumunu bu dönemde fırsata çevirmek isteyenler var, spekülatörlere caydırıcı cezalar verilmeli” derken, çiftçilere çeşitli firmalardaki fiyatlara da bakmaları önerisinde bulundu. Gübre ve tohum fiyatlarının desteklemelerinin artırılması gerektiğini kaydeden Kavuneker, “Çiftçinin borçları zaten yüksek, bu yükün altından tek başına kalkamaz. Uluslararası piyasalarda fiyat yükseliyor, döviz farkı da var ancak bu girdi maliyetleri için sürdürülebilir bir çözüm bulmak zorundayız” dedi.
7 ŞİRKETTE SORUŞTURMA DEVAM EDİYOR
Yakın dönemlerde Tarım ve Orman Bakanlığı’nın gübre firmaları ile görüşmeleri olmuştu. Firmalar ise gübrede ithal kaynaklara dikkat çekmiş, ülkelerin artan talebi ve döviz farkı ifade edilmişti. Rekabet Kurulu’nun gübre sektöründe faaliyet gösteren 7 teşebbüs hakkında açtığı soruşturma ise sürüyor.
