Savaş gidenlerin ve illere göre şehitlerin kayıtları incelendiğinde, özellikle de İstanbul ve Çanakkale şehirlerinin etrafındaki illerin; Bursa, Edirne, Kastamonu, Ankara, Kayseri, Konya, İzmir, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Kütahya, Denizli gibi lise birinci sınıflar hariç diğer sınıflarda okuyan genç öğrencilerin pek çoğunun savaşa katıldıkları ve bunların büyük ekseriyetinin cepheden geri dönmeyi başaramadıkları kaynaklarda genel bir bilgi olarak zikredilmektedir.
Bu yüzden adı geçen illerin liselerinin pek çoğu, iki yıl süre ile öğrenci mezun edememiştir.
İstanbul dışındaki okulları şöyle sıralayabiliriz:
Edirne Lisesi:
1882’de İstanbul dışında açılmış Trakya’nın tek lisesi olan bu lisenin özelliği, Çanakkale Savaşı patlak verdiğinde, Edirne İdadisi öğretmen ve öğrencilerinin harbe katılması ve hiçbirinin geri dönmeyip şehit düşmesidir.
Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesi:
1911 yılında ancak 64 öğrenci mezun verebilen Kastamonu Lisesi, 1912-1913, 1916-1917, 1917-1918, 1920-1921 yıllarında süregiden savaşlar yüzünden hiç mezun verememiştir.
Trabzon Lisesi:
Trabzon ile Çanakkale arasındaki mesafenin 1.365 kilometre olduğu hesaba katıldığında, bu efsanevi fedakârlığın gerçek boyutu şüphesiz daha iyi takdir edilecektir.
Öğrencilerinin büyük bir kısmının Çanakkale Cephesi’ne gitmesi ve savaşta şehit düşüp geri dönememesi sebebiyle Trabzon Lisesi üç yıl boyunca mezun verememiştir.
Konya Lisesi:
Öğrencilerinin tamamını Çanakkale’de şehit vererek, mezun veremeyen okullarımız arasında Konya Lisesi de yer almıştır.
Çapa Öğretmen Lisesi:
Çapa Öğretmen Okulu’nun öğrencilerinin birçoğu, Çanakkale Savaşı’na hocalarıyla birlikte gitmiş ve şehit olmuşlardır.
Çanakkale Savaşı’na katılan çok sayıda çocuk, vatan savunması uğrunda farklı sahalarda gerçekleştirdikleri fedakâr hizmetlerle destan niteliğinde kahramanlık şaheserleri sergileyerek, “Meçhul Çocuk Askerler” olarak Türk ve Dünya tarihinde emsalsiz bir mazhariyete kavuşmuştur.
O yıllarda Balıkesir’de yayınlanmış olan Karesi gazetesinden öğrendiğimize göre, babaları Balkan Savaşı’nda şehit düşen ve Edirne İdadisi’nden Balıkesir Sultanisi’ne yatılı olarak nakledilen 25 izci öğrencinin tamamı gönüllü olarak Çanakkale’ye gitmiş ve geri dönmeden cephede şehadete erişmişlerdir.
