Japonya’da, "Kodokushi" olarak bilinen ve evlerinde tek başına ölen kişilerin sayısındaki artış, ülkede giderek büyüyen bir toplumsal sorun haline geldi. Yalnız ölümler, yaşlanan nüfus, zayıflayan aile bağları ve toplumdaki yalnızlık hissinin bir sonucu olarak öne çıkıyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar ve güncel istatistikler, bu sorunun giderek daha ciddi boyutlara ulaştığını gösteriyor.
YALNIZ ÖLÜMLER NEDEN ARTIYOR?
Japonya, dünyanın en hızlı yaşlanan toplumlarından biri olarak biliniyor. 2024 verilerine göre, Japonya’da 65 yaş ve üzeri nüfus oranı %29’a ulaşmış durumda. Bu durum, yaşlı nüfusun giderek artmasıyla birlikte yalnız yaşayan bireylerin sayısının da artmasına yol açıyor. Japonya’daki tek başına ölümlerin büyük çoğunluğunu yaşlı nüfus oluşturuyor. Tokyo’daki Metropolitan Polis Departmanı’nın 2023 verilerine göre, sadece Tokyo’da bir yıl içinde yaklaşık 4,500 kişinin evlerinde yalnız öldüğü rapor edilmiştir.
Osaka Üniversitesi’nden Sosyolog Prof. Dr. Hiroshi Kato, "Japon toplumunda aile yapısı giderek küçülüyor ve bireyler arasındaki bağlar zayıflıyor. Geleneksel geniş aile yapısının yerini, küçük ve bağımsız yaşamlar alıyor. Bu durum, yaşlıların yalnız kalmasına ve yalnız ölümlerin artmasına neden oluyor" diye açıklıyor.
Japonya’da yalnız ölümler, sadece yaşlanma ile sınırlı kalmayıp ekonomik ve sosyal faktörlerle de ilişkilendiriliyor. Yüksek yaşam maliyetleri, ailelerin bir arada yaşamasını zorlaştırırken, genç nesiller iş ve kariyer odaklı bir yaşam sürmeyi tercih ediyor. Ayrıca, sosyal güvenlik sisteminin yetersiz kalması ve yaşlı bakım hizmetlerinin pahalı olması da yaşlı bireylerin yalnız kalmasına yol açıyor.
Shinjuku'daki Yaşlı Bakım ve Destek Merkezi'nden Sosyal Hizmet Uzmanı Akiko Tanaka, "Birçok yaşlı birey, emeklilik sonrası gelir yetersizliği nedeniyle temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor ve sosyal destek eksikliği nedeniyle toplumdan izole bir yaşam sürüyor. Bu da yalnız ölümler için zemin hazırlayan bir diğer faktör" diyor.
YALNIZ ÖLÜMLERİN GETİRDİĞİ SORUNLAR
Yalnız ölümler sadece bireysel bir trajedi değil, aynı zamanda toplumsal ve ekonomik bir sorun haline gelmiş durumda. Bu tür ölümlerde, kişinin öldüğü haftalar veya aylar sonra fark edilmesi sıkça rastlanan bir durum. Bu, sadece psikolojik olarak değil, aynı zamanda çevresel ve sağlık açısından da olumsuz etkiler doğuruyor. Özellikle apartman dairelerinde yaşayan kişiler, yalnız ölümler nedeniyle kötü koku ve sağlık riskleriyle karşı karşıya kalabiliyor.
Tokyo’daki Birleşik Temizlik ve Çevre Derneği’nden Noriko Yamamoto, "Yalnız ölümlerden sonra evlerde kalan biyolojik atıkların temizlenmesi, büyük maliyetlere yol açıyor ve bu işlerle uğraşan temizlik firmalarının sayısı hızla artıyor. Bu durum, toplumda ekonomik ve lojistik sorunlara da yol açıyor" şeklinde konuştu.
HÜKÜMET VE SİVİL TOPLUMUN ALINAN ÖNLEMLER VE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI
Japon hükümeti ve sivil toplum kuruluşları, yalnız ölümlerle mücadele etmek için çeşitli önlemler almaya çalışıyor. Belediyeler, yaşlılar için sosyal etkinlikler düzenleyerek onları topluma kazandırmayı hedeflerken, bazı bölgelerde "komşu kontrolü" programları başlatılarak yalnız yaşayan yaşlıların düzenli olarak kontrol edilmesi sağlanıyor. Ayrıca, teknoloji destekli çözümler de devreye alınarak yaşlı bireylerin hareketlerini izleyen sensörler ve acil durum çağrı sistemleri gibi yenilikler tanıtılıyor.
Japonya Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanı Norihisa Tamura, geçtiğimiz aylarda yaptığı bir açıklamada, "Yalnız ölümleri önlemek için yerel yönetimlerin ve toplumun birlikte hareket etmesi gerekiyor. İnsanların yalnız olmadıklarını hissetmeleri ve ihtiyaç duyduklarında destek alabilmeleri için daha güçlü sosyal bağların oluşturulması şart" dedi.
Japon toplumunda yalnız ölümler konusundaki farkındalık giderek artıyor. Medyada sıkça yer bulan bu konular, toplumun her kesimini bu sorunla yüzleşmeye davet ediyor. Uzmanlar, yalnız ölümlerin yalnızca bir sağlık ve sosyal hizmet sorunu değil, aynı zamanda toplumsal bağların güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koyan bir uyarı niteliğinde olduğunu vurguluyor.
Tokyo Üniversitesi Sosyal Politika Uzmanı Prof. Dr. Yuko Nishikawa, "Toplumsal yalnızlık sadece Japonya'nın değil, birçok gelişmiş ülkenin karşı karşıya olduğu bir sorun. Japonya, bu konuda önlem alarak diğer ülkelere de örnek olmalı" diyor.
Yalnız ölümler, Japonya’nın yaşlanan nüfusu ve toplumsal yapısının değişen dinamikleriyle ilgili önemli bir sorun olarak öne çıkıyor. Japon toplumunun bu zorluğa karşı daha güçlü bir dayanışma ve sosyal bağ geliştirmesi, hem yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artıracak hem de gelecekte benzer sorunlarla karşılaşmamak için önemli bir adım olacaktır. Bu nedenle, hükümetin, sivil toplum kuruluşlarının ve bireylerin el ele vererek, yalnız ölümleri önlemek için daha kapsamlı ve etkili çözümler üretmesi kaçınılmaz görünüyor.
