Bilim insanları, ABD’nin Oregon kıyılarından yaklaşık 470 kilometre açıkta bulunan Axial Seamount denizaltı yanardağının, 2025 yılında büyük bir patlama yapabileceğini tahmin ediyor. Bu tahmin, yanardağların patlamasını önceden öngörme konusunda önemli bir başarı olarak görülüyor.
Axial Seamount, yeryüzündeki en kapsamlı şekilde izlenen denizaltı yanardağı. Son on yıldır bu volkan, kablo bağlantılı cihazlarla sürekli gözlemleniyor. Bu cihazlar, volkanın yüzeyindeki şişmelerden sismik aktivitelere kadar birçok veriyi gerçek zamanlı olarak bilim insanlarına iletiyor. Araştırmalar, volkanın yüzeyindeki şişmenin 2015 yılındaki patlamadan önceki seviyelere ulaştığını gösteriyor. Bu durum, magmanın yeraltında biriktiğini ve patlamaya hazırlandığını işaret ediyor.
PATLAMANIN ÖNCEDEN BELİRLENMESİ
Bilim insanları, 2015 yılında benzer bir süreçle volkanın patlayacağını başarılı bir şekilde tahmin etmişti. Bu yılki çalışmalar da benzer bir sonuç doğurabilir. Geofizikçi William Chadwick, 2025 yılı patlamasını önceden tahmin etmenin, volkanoloji alanında önemli bir adım olacağını ifade ediyor. Ayrıca, sismik kayıtları inceleyen yapay zeka teknolojisi, patlamadan saatler önce ortaya çıkan belirgin sismik kalıpları analiz ediyor. Eğer bu yöntem başarılı olursa, bilim insanları patlamayı “anlık” olarak gözlemleme şansı yakalayabilir.
DENİZALTI PATLAMALARININ ETKİLERİ
Denizaltı volkanları genellikle karadaki volkanlardan daha az tehlikeli kabul edilse de, 2022 yılında Tonga’da meydana gelen patlama, büyük bir tsunamiye neden olarak ciddi hasarlara yol açmıştı. Axial Seamount’un tahmin edilen patlaması, bilim insanlarına magmatik sistemlerin kimyası ve fiziksel özellikleri hakkında daha fazla bilgi edinme fırsatı sunabilir.
Bu araştırma sayesinde, volkanların davranış kalıplarını anlamak ve gelecekteki olası patlamaları öngörmek için daha sağlam bir temel oluşturulması hedefleniyor. Axial Seamount gibi düzenli patlamalar yapan volkanlar, bilim insanlarına bu konuda büyük bir avantaj sağlıyor.
