Alzheimer ve kanser, yaşla birlikte ortaya çıkan en korkutucu hastalıklardan ikisi. Ancak araştırmalar, bu iki hastalık arasında ilginç bir bağlantı olduğunu ortaya koyuyor. İlk olarak New York'taki bir psikiyatri merkezinde yapılan otopsilerde kanser ve Alzheimer arasında ters bir ilişki fark edildi.
Boston’daki Brigham ve Kadın Hastanesi’nden Jane Driver’ın 2012'de yayımlanan çalışmasında, 65 yaş üzeri 1.278 kişi incelendi. Kanser geçmişi olanların Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin %33 daha düşük olduğu belirlendi. Ancak bilim insanları, yaşa bağlı hastalıklarda yanlılık riski nedeniyle bu bulgulara temkinli yaklaştı.
Daha Büyük Çalışmalar ve Güçlenen Kanıtlar
Londra Imperial College'daki bilim insanları, bu yıl yayımlanan geniş kapsamlı bir çalışmada, üç milyondan fazla bireyin sağlık verilerini analiz etti. Çalışma, kanser geçmişi olanların demans riskinin %25 azaldığını ortaya koydu. Ters ilişki, özellikle prostat, kolon, akciğer ve meme kanseri gibi yaygın kanser türlerinde gözlemlendi.
Kentucky Üniversitesi’nden Prof. Erin Abner, iki yıl önce yaptığı bir çalışmada, Alzheimer hastalarının beyin otopsilerinde daha düşük seviyelerde amiloid patolojisi tespit etti. Bu durum, Alzheimer’ın temel biyolojik mekanizmalarından biri olarak biliniyor.
Karşılıklı Etki: Alzheimer ve Kanser
İlginç bir şekilde, Alzheimer hastalarının kansere yakalanma olasılığı da daha düşük. Güney Kore’de yapılan bir çalışmada, Alzheimer hastalarının kanser geliştirme olasılığının %37 daha düşük olduğu görüldü. Bu bulgu, İtalya ve ABD’deki araştırmalarla da destekleniyor.
Araştırmalar, kanser tedavisinin Alzheimer riskini azaltabileceği ihtimalini de gündeme getiriyor. Özellikle kemoterapinin iltihaplanmayı baskılayarak nöronları koruyabileceği düşünülüyor. Ancak Imperial College araştırmacılarından Elio Riboli, genetik faktörlerin de bu ilişkiyi açıklayabileceğini belirtiyor. Genetik analizler, kansere yatkınlık sağlayan genetik profillerin, Alzheimer riskini azaltabileceğini gösteriyor.
Yeni Tedavi Yolları
Kanser ve Alzheimer gibi birbirine zıt biyolojik süreçler, yeni tedavi olanaklarına kapı aralayabilir. Kanser, kontrolsüz hücre büyümesiyle ilişkilendirilirken, Alzheimer ise aşırı nöronal ölümle bağlantılı. Bilim insanları, bu süreçlerin moleküler mekanizmalarını anlamanın, her iki hastalık için de yenilikçi tedavi yolları sunabileceğine inanıyor.
Kanser hastaları için bu ters ilişki, gelecekte biraz da olsa umut verici bir avantaj sunabilir. Araştırmalar, kanser ve Alzheimer hastalıklarının ardındaki karmaşık biyolojiyi anlamak için daha fazla veri gerektiğini vurguluyor.
