Birçok parfüm ve kokulu ürün, “fitalatlar” adı verilen kimyasallar içerir. Fitalatlar, genellikle kokuların kalıcı olmasını sağlamak için kullanılır, ancak bu kimyasallar uzun vadede sağlık sorunlarına yol açabilir.
Çevre sağlığı uzmanı Dr. Anne L. Liss, “Fitalatlar, hormon sistemini bozabilecek, bağışıklık ve üreme sağlığını etkileyebilecek kimyasal maddelerdir. Bunlar, uzun süreli maruziyet sonucu ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir” dedi.
2019 yılında yapılan bir çalışmada, kokulu ürünlere maruz kalan kişilerde astım ve bronşit gibi solunum yolları hastalıklarının arttığı gözlemlendi.
Dr. Jennifer Fehrenbacher, Washington Üniversitesi'nde yapılan araştırmada, “Kimyasal maddelere maruz kalmak, özellikle astımı olan bireylerde ciddi semptomların tetiklenmesine neden olabilir. Kokulu ürünlere karşı alerjik reaksiyonlar, cilt döküntülerine, gözlerde yanma hissine ve hatta nefes darlığına yol açabilir” şeklinde açıklama yapıyor.
ALERJİK REAKSİYONLAR VE CİLT SORUNLARI
Fitalatlar ve parfüm içerikleri yalnızca solunum yoluyla değil, cilt yoluyla da vücuda girebilir.
Dermatoloji uzmanı Prof. Dr. Sema Arslan, "Kokulu ürünlerin ciltle teması, özellikle hassas ciltlerde alerjik reaksiyonları artırabilir. Bu reaksiyonlar, kızarıklık, kaşıntı, döküntüler ve egzama gibi cilt hastalıklarına yol açabilir” dedi.
Ayrıca, bazı parfümler, cilt kanserine neden olabilecek kanserojen maddeler içerebiliyor.
BEYİN ÜZERİNDEKİ ETKİLER: KOKU VE RUH SAĞLIĞI
Beynin kokulara verdiği yanıt, sadece fiziksel değil psikolojik olarak da önemli etkiler oluşturdu.
Kokular, beyinle doğrudan bağlantılıdır ve zihinsel durumumuzu önemli ölçüde etkileyebilir. Bununla birlikte, kimyasal içerikli kokular, sinir sistemi üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor.
Nörolog Dr. Linda Geddes, "Ağır kimyasal parfümler, beynin duyusal işleyişine müdahale edebilir ve bu da baş ağrısı, migren ve depresyon gibi psikolojik semptomlara yol açabilir. Kimyasal kokular, sinir sistemini uyararak, anksiyete gibi ruh sağlığı problemlerini tetikleyebilir" dedi.
2018’de yapılan bir araştırmaya göre, sentetik kokuların beyin fonksiyonları üzerindeki etkileri, depresyon ve anksiyeteyi artırabileceğini ortaya koydu.
Prof. Dr. Karen S. Anderson, bu çalışmanın baş yazarı olarak, "Kokular, beyin kimyasını değiştirebilir ve bu da ruh halinin bozulmasına neden olabilir. Özellikle kokulu ürünlere aşırı maruz kalan kişilerde stres seviyeleri artabilir" açıklamasını yaptı.
ÇOCUKLAR VE HAMİLELER İÇİN DAHA YÜKSEK RİSK
Parfüm ve kokulu ürünlere maruz kalmanın çocuklar ve hamileler üzerinde çok daha büyük etkiler yaratabileceği uzmanlar tarafından vurgulanmaktadır. Çocuklar, yetişkinlere kıyasla kimyasal maddelere karşı daha hassastır ve bu maddelere maruz kalmaları gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Dr. Sarah Nelson, pediatrist, "Çocukların vücutları, kimyasal maddelere karşı yetişkinlerden çok daha hassastır. Bu kimyasallara maruz kalmak, çocuklarda nörolojik gelişim sorunlarına yol açabilir" şeklinde uyarıda bulundu.
Ayrıca, hamile kadınlar için de riskler oldukça yüksektir. Hamilelik döneminde parfüm ve kokulu ürünlerin kullanımı, beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yapabilir.
Gebelik uzmanı,Dr. Laura Simmons, "Kimyasal kokulara maruz kalan hamile kadınlarda, doğmamış bebeklerinin sinir gelişimi üzerinde zararlı etkiler görülebilir. Bu, düşük doğum ağırlığı veya nörolojik problemlerle sonuçlanabilir" dedi.
SAĞLIK UZMANLARINDAN UYARILAR VE ALTERNATİFLER
Uzmanlar, kokulu ürünlerin kullanımını sınırlamak veya doğal alternatiflere yönelmek gerektiğini belirtti. Özellikle parfümsüz, organik ve doğal içeriklere sahip ürünler tercih edilmesi gerektiği vurgulandı.
Çevre sağlığı uzmanı Dr. Thomas Klein, "Doğal kokular, sentetik kokulara göre çok daha güvenlidir. Limon, lavanta, nane gibi doğal esanslar, insan sağlığına zarar vermez. Bu yüzden bu tür ürünleri kullanmak çok daha sağlıklı bir seçenektir" önerisinde bulundu.
Hoş kokular genellikle insanlar üzerinde rahatlatıcı ve hoş etkiler yaratabilir. Ancak, arka planda gizlenen kimyasal maddeler, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Parfüm ve kokulu ürünlere maruz kalmanın sağlık üzerindeki olumsuz etkileri, uzmanlar tarafından sıkça dile getirilmekte. Bu nedenle, daha dikkatli ve bilinçli bir şekilde kimyasal içerikli ürünlerin kullanımından kaçınılması, sağlığımızı korumak adına büyük önem taşımakta.
