Hükümete yakın Habertürk gazetesi yazarı Muharrem Sarıkaya, belediye başkanlarını görevden alma yetkisini İçişleri Bakanlığı'ndan Cumhurbaşkanı'na devretme hazırlığı yapıldığını iddia etti.
Sarıkaya "Büyükşehirlere yeni protokol..." başlıklı yazısında, "Önce Belediye Kanunu’nda, ardından da Anayasa’nın Mahalli İdareler ile ilgili 127’nci maddesinde düzenlemeye gitme konusunda karara varılmış" ifadelerini kullandı.
Sarıkaya'nın yazısının ilgili bölümü şöyle:
TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adaylığı ile birlikte gündeme geldi.
Yıldırım, “Devlet umuru neyi gerektiriyorsa o yapılır” diyerek kendisini tartışmanın dışında tuttu.
Ancak tartışma önemli bir gelişmenin de önünü açmış ve hem Protokol Yönetmeliği’nde, hem de belediye başkanlarının soruşturmalarına ilişkin durumda düzenleme için kollar sıvanmış.
Hatta düzenlemede epey mesafe kat edilmiş; iş son rötuşlara kalmış…
Öncelikle geçiş süreci yaşanılan Cumhurbaşkanlığı Hükümet; yani Başkanlık sisteminin koşulları göz önüne alınmış…
“Bu süreçte büyükşehir belediye başkanları rahat edebilmeli, meşruiyeti yüksek bir iradeye teslim edilmeli” görüşünden hareket edilmiş.
Kanuna göre belediye başkanlarının görevden alma yetkisi İçişleri Bakanı’nda bulunuyor…
Yeni sistemde İçişleri Bakanı, “siyasi tekniker” olarak Cumhurbaşkanı’nın takdiriyle seçilmemiş kişiler arasından da atanabildiği için bu kuralın değişmesi görüşünde birleşilmiş.
“İçişleri Bakanı, eski statüsünde değil. Meseleye demokratik meşruiyet esaslı bakılmalı ve siyasi teknokrattaki bu yetki seçilmiş iradeye terk edilmeli” bakışıyla hareket edilmiş.
Seçilmiş iradenin hükümetteki karşılığının da Cumhurbaşkanı olması nedeniyle, önce Belediye Kanunu’nda, ardından da Anayasa’nın Mahalli İdareler ile ilgili 127’nci maddesinde düzenlemeye gitme konusunda karara varılmış.
Bu kapsamda ilk adım “belediye başkanlarının görevden uzaklaştırma” yetkisini düzenleyen 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 47. maddesinde düzenlemeye gitmek.
Madde, “Görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kavuşturma açılan belediye organları veya bu organların üyeleri, kesin hükme kadar İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir” hükmünü taşıyor.
Hazırlığı tamamlanan kanun teklifinde, “İçişleri Bakanı…” yerine “Cumhurbaşkanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir” ibaresi yer alıyor.
YÜRÜTME YETKİSİ
Ancak burada karşımıza Anayasa’nın Mahalli İdareler ile ilgili 127’nci maddesindeki şu hüküm çıkıyor:
“Ancak, görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini, İçişleri Bakanı, geçici bir tedbir olarak, kesin hükme kadar uzaklaştırabilir.”
Konu üzerinde çalışan hukukçular, yürütme yetkisinin Anayasa’nın 104. Maddesiyle “Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı’na aittir” denilerek tamamen Cumhurbaşkanı’na bıraktığını anımsattı.
Yürütme yetkisini elinde tutan Cumhurbaşkanı’nın kendisinin tayin ettiği İçişleri Bakanı’nın yetkisine de haiz olduğunu belirtti.
Dolayısıyla, 30 büyükşehir belediye başkanının görevden alınması ile ilgili yetkinin doğrudan Cumhurbaşkanı’na bırakılmasında Anayasa açısından da sorun oluşturmadığını bildirdi.
“Önemli olan seçilmiş bir irade hakkında karar verici olan seçilmiş bir irade olmalı” ilkesiyle hareket ettikleri, buna kimsenin karşı çıkma olanağının bulunamayacağının da altını çizdi."
