Ekonomik kriz ve yaşam pahalılığı herkes gibi İstanbul Bayrampaşa’daki yaş sebze ve meyve halinde çalışan hamalları da etkiledi. İşçilerin hakları için başlattıkları eylem kamuoyunda ses getirdi. Ciddi hak gasplarıyla karşı karşıya olan işçiler, yıllardır yaşadıkları sorunları ve zorlukları Cumhuriyet''ten Sinem Nazlı Demir''e anlattı.
‘ÇOCUK DONDURMA İSTİYOR ALAMIYORUM’
20 yıldır halde çalışan Rahman Türk, artık yemek yemenin de zorlaştığını anlattı. Halde bir tostun 40 liradan başladığını söyleyen Türk, “Evde iki çocuğum var. Kış gelecek, doğalgaz gelecek. Nasıl dinleneceğim? Çocuklara uzağım, sosyal faaliyetimiz sıfır. Çocuk dondurma istiyor, alamıyorum. Ay sonu borç birikiyor” dedi.
''EN SON EVLENMEDEN ÖNCE BİR CEKET ALDIM''
2010’dan bu yana halde çalışan Sinan Özbek de sosyal hayatlarının olmadığının altını çizdi. Beş yıl önce evlendiği eşiyle hiç tatile gidemediğini ve ailesiyle vakit geçiremediğini anlatan Özbek, “Hamalların kıymeti bilinmiyor. İnsanca koşulların olmasına izin vermiyorlar. Ailemizle bir yere gidemiyoruz. Tatil sıfır. En son kendime evlenmeden önce bir ceket aldım. Her şeyden kıstım. Bayram izni diye bir şey yok. Gelmediğimizde paramızdan keserler, hasta olsak paramızdan keserler. Beni kovarlar belki konuştuğum için, halin kanunu bu” ifadesini kullandı.
‘BEDAVA İŞÇİYİZ’
Hüdaverdi Akıncı da uzun süredir bu işi yapanlardan. Akıncı, yaşadığı zorlukları şöyle anlattı:
“Gündüz uyur, gece çalışırız. Bedava işçiyiz patronlar için. Sigorta yapılınca yevmiyeden kesiliyor. İşe de kendimiz gidip geliyoruz. Aldığınızı verin çalışana kardeşim.”
Haftanın altı günü 15 saat boyunca çalışan Naci Erdoğan, “Doğru düzgün çocuğumu bile göremiyorum. Sigortam da yok, emekliliğim de” diye tepki gösterdi.
‘SUÇLU OLUYORUZ’
Yaklaşık 20 yıldır halde çalışan Cevdet Ö. haklarını arayınca suçlu duruma düştüklerinin altını çizdi. Haldeki eylemi başlatan isimlerden Fatih Ethemoğlu’nun işten çıkartıldığını vurgulayan Cevdet Ö, muhatap bulamadıklarını söyledi.
Günde 15 saat çalıştığını ve kimsenin işçilere sahip çıkmadığını aktaran Cevdet Ö, “Daha da çıkaracakları kişiler olacak. Ekmeğimizi gücümüzle kazanıyoruz. Pazarcılar veriyor bizim hakkımızı. Düzen yok. Muhatabımızı çevik kuvvet yaptılar, kendi kardeşlerimizi bizim önümüze sürdüler. Biz emeğimizi arıyoruz. Kim 15 saat çalışır?” dedi.
18SAAT ÇALIŞILIR MI?
Pazara gidip geldiğini söyleyen bir esnaf ise günde 18 saat çalıştıklarını belirterek haftada sadece 1 gün izin haptığını ve sosyal hayatı olmadığını belirtti.
‘HAK ARAYANA ZORBALIK’
Hamalların yaşadığı özlük hakları sorununu Abdullah Aydın’ın sözleri net biçimde özetledi:
“Hakkını arayanları zorbalıkla işten çıkarıyorlar. Burada binlerce çalışan var. Bir tane bile sağlık kurumu yok. Birimizin başına bir şey gelince kendimiz gidiyoruz doktora. Yarımız sigortalı bile değil. Sigortalı olanlar da kendileri ödüyor primlerini.”
İŞÇİLERİN TALEPLERİ
Hal işçileri, yıllardır dile getirdikleri taleplerini yazılı olarak patronlara vermek ve imza toplamak için günlerdir mücadele ediyor. İşçilerin vaatleri arasında şunlar yer alıyor:
-Taşıdıkları kasa başı 2.5 lira gelir elde etmek
-Bayram tatillerinde çalışmamak
-Hal içerisinde bir sağlık kuruluşunun olması
-Çalışanların sigortalarının işverenler tarafından yapılması
-Halin açılış kapanış saatinin olması
-Hal ile ilgili yapılan toplantılara işçi temsilcilerinin de katılması
