30 Temmuz 1922 günü İzmir’de Konak Meydanı’nda toplanan bin kişilik kalabalığa seslenen İzmir’deki Yunan Genel Valisi Stergiadis, hazırladığı bildiriyi okuyarak Batı Anadolu’da “İonya Devleti” kurulduğu ilan edilmişti. Başkenti İzmir olan bu devlet yaklaşık 18 bin kilometre karelik bir alanı kapsayacak ve bir buçuk milyonluk bir nüfusa sahip olacaktı. Ömrü yalnızca beş hafta süren İonya Devlet’nin kuruluşunun uzun sayılabilecek bir geçmişi vardı. İstanbul’da Hükûmetinin imzaladığı 10 Ağustos 1920 tarihli Sevr Antlaşması ile İzmir bölgesi Yunanistan’a verilmişti.
İzmir ve çevresi ile Manisa, Akhisar ve Ayvalık’a dek uzanan 18 bin kilometre karelik ve 1 milyon nüfuslu bir alan Yunanistan’ın olacaktı. TBMM, 19 Ağustos 1920’de Osmanlı yöneticilerinin imzaladığı Sevr Antlaşması’nı kabul etmediğini ilan etti. Mustafa Kemal Paşa, Antlaşma Devletlerine; “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kurulduğunu, Türk ulusunun kaderine el koyduğunu, Osmanlı Hükûmeti ile yapılacak hiçbir barış koşullarının TBMM’ce kabul edilmeyeceğini” bildirdi.
30 Temmuz 1922’de kurulan ve bir ay 10 gün sonra 9 Eylül 1922’de Türk Ordusunun İzmir’e girmesiyle tarihe karışan İonya Devleti 100 yıl sonra yeniden canlandırılacak mı? İonya Devleti henüz kuruluş aşamasını tamamlamadan 26 Ağustos 1922 günü Büyük Taarruzu başlatan Mustafa Kemal Paşa, 30 Ağustos’ta Yunan ordusunu büyük bir hezimete uğratmış, İzmir’e doğru kaçan Yunanlılar İzmir ve çevresinden gemilere binip kaçmışlardı. Yunan ordusu artıklarıyla birlikte İonya Devleti’nin yöneticileri de gemilerle Anadolu’yu terk etmişti.
Dünyanın çeşitli ülkelerinden Ege bölgesine sermaye akışının hızlandığı gözlenmektedir. Yunan Kilisesi Vakfı’nın denetimindeki bir banka, Türkiye’nin önde gelen bankalarından birisini satın alarak Ege Bölgesi’nin ekonomisine katkı sağlamaktadır. Nitekim Örneğin Ege ve Trakya köylüsüne ucuz kredi imkânı sağlayan bu banka, borcunu ödemekte zorlanan Türk köylüsünün elinden tarlalarını alarak bölgenin Rumların eline geçmesinin yolunu açmaktadır. Yunan sermayesi ile kurulan ortak içki şirketleri Ege Bölgesi’nin çeşitli ilçelerinde fabrika sahibi olmuştur.
Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı Ege Bölgesi’nde başlamıştı. 9 Eylül 1922’de Türk ordusunun İzmir’e girmesiyle tarihe karışan İonya Devleti’ni yeni Sevr haritaları ile canlandırmak isteyen Batı emperyalizminin güdümündeki küresel sermaye bütün dünyaya yayılarak üniter devlet yapılarını tehdit etmektedir.
Lozan Barış Antlaşması’nın 97. yılını kutladığımız bugünlerde, ülkemiz ve Lozan Barış Antlaşması üzerine oynana oyunları görmemiz gerekir. Örneğin 2004 yılında yapılan bir NATO toplantısında, ABD heyetinde bulunan bir albayın çantasından çıkan haritada Doğu Anadolu’da Ermenistan devleti ile beraber Kürdistan devleti yer almaktaydı. ABD ve AB’nin “Büyük Orta Doğu Projesi” ile uygulamaya koyduğu Orta Doğu’yu yeniden şekillendirme sürecinde, Sevr haritasındaki projelerinden vazgeçmediklerini açıkça göstermektedir. (Bkz. Sevr haritası)
30 Temmuz 1922’DE İzmir’de İonya Devleti’nin ilânı sonrasında İngiltere Başbakanı Lloyd George Parlamento’da bir konuşma yaparak, Yunanistan’ın kararını desteklediğini açıklamıştı. Müttefiklerden öteki iki büyük devletin, Fransa ve İtalya’nın ılımlı görüşlerinin sağlaması için çaba gösteren İngiltere’nin baskısıyla onaylanan İonya Devleti ile doğan bebek, daha kırkını çıkarmadan, Türk ordusunun İzmir’e girmesiyle can verdi. Yenik Yunan ordusunun subayları Yunanistan’a dönünce bir darbeyle İonya Devleti’nin kurucusu Yunan Hükûmeti’ni devirdi, 5 bakanı kurşuna dizdi. İzmir’deki Yunan Genel Valisi Stergiadis, Türk Ordusu İzmir’e girmeden önce Körfez’deki bir İngiliz savaş gemisine binerek uzaklaşmış, Yunanistan’a dönemeyerek Fransa’ya sığınmıştı.
İonya Devleti’nin vaftiz babası İngiltere Başbakanı Lloyd George, Mustafa Kemal Paşa’nın zaferi sonucu iktidardan düştü ve bir daha politika sahnesine dönemedi.
