Şanlıurfa'da kuduz karantinasından kaçan Suriyeli Hasan Halil'in çamura bulanmış yüzündeki dehşet dolu bakışlar, vücudunda ilerleyen virüsün insanı ne denli korkunç bir sona doğru götürdüğünü bir kez daha gösterdi.
Hasan Halil birkaç gün sonra hastanede hayatını kaybederken, hastanedeki son görüntüler ise kuduz sorununu yeniden gündem taşıdı.
Suriyeli Hasan Halil'den bir ay önce, geçen temmuzda yine Şanlıurfa'da mimar Lütfü Seray kuduz nedeniyle hayatını kaybederken, Seray'ın ısırıldıktan 1 saat sonra kuduz aşısı olması ise akıllarda soru işaretlerine neden oldu .
TÜRKİYE RİSKLİ ÜLKELER KATEGORİSİNDE YER ALIYOR
HaberGlobal'den Ertan Altan'ın haberine göre Mimar Lütfü Seray'ın ölümünde ihmal olup olmadığı tartışması devam ederken, uluslararası kuruluşların hazırladığı raporlarda Türkiye'nin kuduz konusunda “riskli ülkeler” kategorisinde yer aldığı ortaya çıktı.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) yayınladığı listeye göre Türkiye “köpek kuduzu açısından yüksek riskli ülkeler” listesinde bulunuyor.
Türkiye’ye gideceklere bu konuda uyarılar yapılırken, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre de, kuduz konusunda Türkiye “en riskli ülkeler” arasında.
BAŞ AKTÖR KÖPEKLER
Öte yandan Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, 2008-2021 arasındaki riskli temas sayısı 2 milyon 959 bin 338’i geçerken, sadece son 1,5 yılda yaklaşık 500 bin kuduz riskli temas yaşandı.
Sağlık Bakanlığı'nın Kuduz Komisyonu'nda uzun yıllar görev yapan Hacettepe Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye'deki vakalarda aşı kullanımının bir hayli yüksek olduğunu belirterek, virüs taşıyan hayvanlarla ilgili ilginç bir noktanın altını çizdi.
“Türkiye'de asıl risk köpeklerden kaynaklanıyor. Son 10 yıldır kedi kaynaklı bir kuduz vakasına rastlanmadı” diyen Prof. Dr. Ceyhan şu bilgileri verdi:
"KÖPEK GİBİ YAKALAYIP AŞILAMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL"
“Türkiye gerçekten de kuduz riskinin oldukça yüksek olduğu bir ülke. Sahipsiz köpekler büyük bir risk faktörü. Köpeklerin nereye gittiği, yaban hayvanlarıyla temas edip etmediği belli değil. Vahşi hayvan kuduzuyla mücadele etme yöntemleri farklı.
Onları köpek gibi yakalayıp aşılamamız mümkün değil. Birçok ülkede içinde kuduz aşısının olduğu et parçaları havadan vahşi hayvanların olduğu alanlara atılıyor.
Bu şekilde insanların, evcil hayvanların onlarla temasını kesiyorlar. Sokakta da sahipsiz hayvan bırakmıyorlar."
"BARINAK DIŞINA ÇIKIP YARASA TEMASINA MARUZ KALIYORLAR"
Prof. Dr. Ceyhan, yaşanan sorunun bilinmesine rağmen, Türkiye'de bununla ilgili yapılan bir faaliyet olmadığını da belirtirken, "Sokak köpeklerinin barınaklara alınması da pek çalışmadı. Başıboş dolaşıyorlar, yiyecek de bulamadıkları için barınak dışına çıkıp yarasa temasına maruz kalıyorlar.
Bu şekilde kesemezsiniz. Kuduzda yapılması gereken bazı işlemler var. Örneğin kuduz vakası bulunduğu zaman o bölgenin karantinaya alınması lazım.
Bu da özel bir program gerektiriyor. Sürekli kararlar alınıyor, ama bunu uygulamak kolay olmuyor” diye konuştu.
"FAZLA VİRÜS ALINMIŞSA AŞI YETERLİ OLMAYABİLİR"
Prof. Dr. Ceyhan hastalığın nasıl ilerlediğiyle ilgili de çarpıcı bilgiler verdi. Temmuz ayında Şanlıurfa'da temastan hemen sonra aşısına başlandığı halde kuduzdan hayatını kaybeden Lütfü Seray'la ilgili sorumuza da cevap veren Ceyhan şunları söyledi: “Türkiye'de aşılarla ilgili problem yok, kuduz aşısı son derece koruyucu bir aşıdır. Ancak eğer geç kalmışsanız etkili olmaz. Aşıyı temastan sonraki ilk dört günde uygulamanız lazım.
Tabii virüs miktarı da belirleyici oluyor.
Eğer çok fazla virüs alınmışsa aşı yeterli olmayabilir. Bir de ısırılan yer önemli. Eğer sinir sistemine yakın bir bölgeden ısırılma olmuşsa, baştan, yüzden, ya da sinir dokusunun yaygın olduğu parmak ucu gibi bölgelerden ısırılmışsa virüs sinir sisteminde çok hızlı ilerler, aşı yetmeyebilir.”
