Yabancı gurme uzmanları ve seyahat blogları, Balkanlar’da tatmanız gereken en popüler yemeklerin başında gelenleri sıraladı.
İşte seyahatinizde mutlaka denemeniz gereken o eşsiz lezzetler:
1. Ćevapi (Sırbistan, Bosna-Hersek)
Ćevapi, Balkanlar’ın en ünlü sokak yemeklerinden biridir. Kuzu, sığır veya karışık etten yapılan küçük köfteler, genellikle lavaş ekmeği ile sunulur. Üzerine soğan, yoğurt veya ajvar (biber sosu) eklenerek servis edilir. Sırbistan’ın Belgrad şehrinden Bosna-Hersek’in Saraybosna şehrine kadar her bölgede farklı yorumlarıyla karşınıza çıkar.
Yabancı Uzman Görüşü: Yemek kültürü üzerine uzmanlaşmış gurme Claudia Roden, Balkan mutfağının en önemli yönlerinden birinin et yemekleri olduğunu şu sözlerle vurguladı:
"Ćevapi, Balkan halklarının et yemeklerine olan sevgisini yansıtan bir başyapıttır. İnce işçilikle hazırlanan bu köfteler, bölgenin geleneksel yemek kültürünün en güzel örneklerindendir."
2. Burek (Tüm Balkanlar)
Burek, yufka veya hamurla yapılan, içi et, peynir veya ıspanakla doldurulup fırınlanan bir tür börek.
Bu yemek, Sırbistan’dan Kosova’ya, Bosna-Hersek’ten Hırvatistan’a kadar hemen her Balkan ülkesinde karşınıza çıkar. Genellikle yoğurt ile servis edilir.
Bilimsel Araştırma: Yapılan bir araştırmada, Balkan Gastronomi Derneği (Balkan Culinary Association) tarafından yayımlanan verilere göre, burek gibi hamur işlerinin, bölgedeki tarihi göç yolları ve kültürel etkileşimler sonucu mutfakta önemli bir yer edindiği belirtiliyor. Özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun etkisi altında, burek’in daha da popülerleştiği saptandı.
3. Sarma (Sırbistan, Hırvatistan, Bosna-Hersek)
Sarma, asma yaprağına sarılmış et ve pirinç karışımından yapılan, geleneksel bir Balkan yemeğidir. Genellikle zeytinyağı ve baharatlarla pişirilir. Hırvatistan’da farklı yerel tarifleriyle karşınıza çıkabilir.
Gurme Yorumları: Gastronomi uzmanı Rick Steves, "Sarma, Balkan mutfağının en değerli yemeklerinden biridir. Doğal baharatlar ve geleneksel pişirme yöntemleriyle oluşturulan bu yemek, sadece lezzet değil, aynı zamanda kültürel bir hazineyi temsil eder" diye yorumlamakta.
4. Pasticada (Hırvatistan)
Pasticada, Hırvatistan’a ait geleneksel et yemeği. Genellikle sığır eti ile yapılan bu yemek, kırmızı şarap ve çeşitli baharatlarla uzun süre pişirilir. Yanında patates veya ev yapımı makarna ile servis edilir. Yemek, özellikle Dalmatisyen mutfağında oldukça popüler.
Yabancı Gurme Görüşü: Dünya çapında ünlü bir yemek eleştirmeni olan Anthony Bourdain, Hırvat mutfağını keşfettiği programında Pasticada’yı övgüyle şu sözlerle anlattı:
"Hırvatistan’ın iç mutfağında, slow-cooking (yavaş pişirme) yöntemleriyle yapılan yemekler, lezzetleriyle beni büyüledi. Pasticada da bunların başında yer alıyor."
5. Ajvar (Arnavutluk, Sırbistan)
Ajvar, Balkanlar’da sıkça tüketilen bir tür biber ve patlıcan sosu. Genellikle et yemeklerinin yanında veya ekmekle yenir. Ajvar’ın en iyi yapıldığı yerler arasında Arnavutluk ve Sırbistan öne çıkmakta.
Kırmızı biberin ve zeytinyağının birleşimiyle yapılan bu sos, oldukça yoğun ve lezzetli.
Yabancı Yorum: Mutfak kültürü üzerine araştırmalar yapan Julia Child, "Ajvar, Balkan mutfağının kalbinde yer alır. Mükemmel bir garnitürdür ve et yemekleriyle birleşerek gerçek bir damak ziyafeti oluşturur" dedi.
6. Fërgesë (Arnavutluk)
Arnavutluk’a özgü olan Fërgesë, biber, domates, peynir ve yoğurtla hazırlanan, fırında pişirilen bir yemektir. Genellikle ekmekle birlikte servis edilir. Hem ana yemek olarak hem de meze olarak tüketilebilir.
Uzman Görüşü: Heston Blumenthal, gastronomi uzmanı, Arnavutluk mutfağındaki Fërgesë’yi "Bölgenin özgün ve zengin malzemelerle harmanlanmış yemeklerinden biri" olarak tanımlamakta. "Fërgesë, hem tat hem de sunum açısından özgün bir Balkan deneyimi sunar."
7. Sutlijaš (Bosna-Hersek)
Sutlijaš, Bosna-Hersek’e özgü bir sütlaç tatlısıdır. Pirinç ve sütle yapılan, üzerine şeker ve tarçın eklenerek tatlandırılan bu tatlı, soğuk servis edilir. Hem tatlı olarak hem de akşam yemeklerinin ardından tüketilebilir.
Uzman Görüşü: Giada De Laurentiis, ünlü İtalyan şef ve televizyon sunucusu, Bosna-Hersek mutfağını keşfettiği programında Sutlijaš’ı "Balkan mutfağının tatlı dünyasında kaybolmuş bir hazine" olarak nitelendiriyor.
Balkanlar, sadece tarihi ve kültürel mirasıyla değil, aynı zamanda mutfağının sunduğu zengin tatlarla da benzersiz olmasıyla dikkat çekti.. Eğer bir Balkan seyahati yapmayı planlıyorsanız, yukarıda sıralanan yemekleri tatmadan dönmemeniz gerektiğini söyleyebileceğinin altı çizildi. Her biri, bölgenin kültürel çeşitliliğini ve tarihini tabağınıza taşıyor.
Yabancı gurmelerin ve uzmanların da övgüsüne mazhar olan bu yemekler, tat almanız için mükemmel bir fırsat sunuyor.