Kalp damarlarında oluşan darlık veya tıkanıklık, kalp krizi riskini artırır ve yaşam kalitesini düşürür. Bu sorunu çözmek için uygulanan yöntemlerden biri de stent işlemidir. Stent, damarın içine yerleştirilen metal bir ağdır. Stent sayesinde damar açılır ve kan akışı sağlanır. Stent işlemi nasıl yapılır, kimlere uygulanır, nelere dikkat edilmelidir? İşte stent işlemi hakkında merak edilen 10 soru ve cevabı:
STENT NEDİR?
Stent, damarın içine yerleştirilen metal bir ağdır. Stent, damarın açık kalmasını sağlar ve kan akışını rahatlatır. Stentler, genellikle metal alaşımlardan yapılır. Bazı stentler, üzerinde polimer ve ilaç bulundurur. Bu stentler, damarda tekrar daralma olasılığını azaltır.
STENT NEDEN GEREKİYOR?
Kalbi besleyen damarlar, yağ ve kolesterol gibi maddelerin birikmesiyle daralabilir veya tıkanabilir. Bu durumda, kalp yeterli oksijen alamaz ve göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı gibi şikayetler ortaya çıkar. Eğer damarlar kritik düzeyde daralırsa, kalp krizi riski artar. Bu nedenle, damarları açmak için ilaç tedavisinin yanı sıra, stent veya by-pass ameliyatı gibi girişimsel yöntemlere başvurulabilir.
STENT KİMLERE UYGULANIR?
Stent işlemi, kalp damarlarında darlık veya tıkanıklık olan hastalara uygulanabilir. Ancak, her hastaya stent uygulanması uygun olmayabilir. Bazı durumlarda, by-pass ameliyatı daha iyi bir seçenek olabilir. Bu kararı vermek için, hastanın klinik durumu, damar yapısı, darlık özellikleri ve risk faktörleri değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmeyi yapmak için, anjiyografi adı verilen damar filmi çekilir. Anjiyografi sonucunda, stent uygulanması uygun görülen hastalara, aynı seansta veya daha sonra stent işlemi yapılabilir.
STENT NASIL YAPILIR?
Stent işlemi, anestezi altında yapılır. Hastanın kasığından veya el bileğinden girilerek, damar içine ince bir tüp ilerletilir. Bu tüpün içinden, saç teli inceliğinde bir kılavuz tel, darlık olan damara yönlendirilir. Bu tel, üzerinde stentin bulunduğu balonlu bir sisteme yol gösterir. Stent, darlık olan bölgeye getirilir ve balon şişirilerek damara yerleştirilir. Balon söndürülerek çıkarılır ve stent damar duvarına yapışır. Böylece damar açılmış olur. İşlem sonrasında, giriş yeri dikilir veya baskı yapılır.
STENT İŞLEMİ NE KADAR SÜRER?
Stent işlemi, ortalama 30-60 dakika arasında sürer. Ancak, işlemin süresi, damarın durumuna, stent sayısına ve işlem sırasında karşılaşılan zorluklara göre değişebilir.
Stent işlemi ne kadar acıtır? Stent işlemi, lokal anestezi altında yapılır. Bu nedenle, işlem sırasında hastanın acı hissetmesi beklenmez. Ancak, işlem öncesi ve sonrasında, giriş yerinde veya göğüste hafif bir ağrı veya rahatsızlık olabilir.
STENT İŞLEMİ SONRASI NE ZAMAN TABURCU OLUNUR?
Stent işlemi sonrası, hastanın durumuna göre 1-3 gün arasında taburcu olunabilir. Taburcu olmadan önce, EKG, tansiyon, nabız ve kan testleri yapılır. Ayrıca, stent takılan damarın durumu kontrol edilir. Hastaya, stent sonrası ilaçlar, beslenme, egzersiz ve yaşam tarzı hakkında bilgi verilir. Hastanın, stent işlemi sonrası bir ay içinde kardiyoloji doktoruna kontrole gitmesi gerekir.
STENT İŞLEMİ SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Stent işlemi sonrası, hastanın şu noktalara dikkat etmesi gerekir:
Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmalısınız. Özellikle, kan sulandırıcı ilaçları kesinlikle atlamamalısınız. Bu ilaçlar, stent içinde pıhtı oluşmasını önler.
Beslenmenize dikkat etmelisiniz. Yağlı, tuzlu, şekerli ve işlenmiş gıdalardan uzak durmalısınız.
Sebze, meyve, tahıl, kurubaklagil, balık ve yağsız et gibi sağlıklı gıdaları tercih etmelisiniz.
Sigara ve alkol kullanmamalısınız. Sigara ve alkol, damar sağlığını bozar ve stent işleminin başarısını azaltır.
Fazla kilolarınız varsa, doktorunuzun önerdiği şekilde zayıflamalısınız. Fazla kilo, kalp ve damar hastalıkları riskini artırır.
Düzenli egzersiz yapmalısınız. Egzersiz, kalp kasını güçlendirir, kan basıncını düzenler, kan şekerini kontrol eder ve stresi azaltır. Ancak, egzersiz yapmaya başlamadan önce doktorunuza danışmalısınız. Aşırı yorucu veya ani hareketlerden kaçınmalısınız.
Stresi yönetmeyi öğrenmelisiniz. Stres, kalp ve damar sağlığını olumsuz etkiler. Stresi azaltmak için, meditasyon, yoga, nefes egzersizleri, hobiler, sosyal aktiviteler gibi yöntemlerden yararlanabilirsiniz.
Belirtilerinizde bir değişiklik veya kötüleşme olursa, hemen doktorunuza başvurmalısınız. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, bayılma, baş dönmesi, terleme, mide bulantısı gibi belirtiler, stent içinde pıhtı oluştuğunu veya damarda tekrar daralma olduğunu gösterebilir.
