AYRICA reformları olumlu değerlendiren Bulgar aydınlarından birçoğu da söz konusu dönemde Bulgaristan devlet kurum ve kuruluşlarında, Bulgar millet meclisinde, hükümetinde, bakanlıklarda görev alarak Bulgar politikasının yönlendirilmesinde Türkiye’yi örnek alarak önemli rol oynamışlardır.(Hayriye Yenisoy, “Atatürk ve Bulgaristan”, Üçüncü Uluslararası Atatürk Sempozyumu, I, Ankara 1998, s. 190)
Onun Bulgaristan’da yarattığı bu büyük etkinin ardından vefat haberi duyulunca Bulgar İlimler Akademisi Salonunda Atatürk’ün hatırasını anmak üzere büyük bir toplantı yapılmış, bu toplantıya Kral Boris’in müşaviri ve saray generallerinden Tsanef ve Başbakan Köseivanof ve diğer bakanlar, ayrıca Romanya ve Yunanistan Büyükelçileri, milletvekilleri ve profesörler katılmıştır. Türk-Bulgar Dostluğu Cemiyeti Reisi toplantıyı açarak önce saygı duruşunda bulunulmuş ve daha sonra Prof. Stoyanof, Atatürk’ün meydana getirdiği eser hakkında konuşma yapmış, yeni Türkiye’nin nasıl meydana getirildiği anlatılarak Atatürk’ün üstün meziyetleri açıklanmıştır.(“Atatürk’ün Hatırası Bulgar İlimler Akademisinde Anıldı”, Kurun, 22 Kasım 1938, s. 3)
Bulgar orduları eski Başkumandanı ve Atatürk’ün yakın dostu olan General Jekof, Atatürk ile olan görüşmelerinden edindiği hatıralarını anlatırken, onu yalnız Türkiye’yi istiladan kurtaran adam olarak değil aynı zamanda modern Türkiye’yi yaratan adam olarak da nitelendirmiştir. Eski Ankara Büyükelçisi Pavlof da, onun yaptığı inkılâplardan bahsederek, Bulgar milletine karşı beslediği sempatiyi anlatmıştır. Böylece Sofya’da bir buçuk yıldan fazla kalarak ataşemiliterlik yapan dâhinin hatıralarını Bulgar milleti hürmetle anmıştır. Ayrıca Zora gazetesi başyazarı, Slovo gazetesi yönetmeni, Utro gazetesi yazarları, Dines gazetesi yazarı ve diğer gazetelerde çalışanlar da onun hakkında önemli konuşmalar yapmışlardır.
Bulgar gazetelerinde yer alan; “Bu müstesna ve Büyük Adamın Ölümünden Sonra Dünya Eskisi Kadar Enteresan Değildir” başlığı Bulgar halkının duygularını dile getirmesi açısından önemli olup Türk milletinin sonsuz acısını içtenlikle paylaştıklarını açıkça ortaya koymaktadır. Vefat haberinin duyulmasının hemen ardından, gazeteler Atatürk’ün hayatı ve büyük eseriyle birlikte Sofya’daki ikametine ait hatıralara uzun sütunlar ayırmışlardır.
Yarı resmi Dness Gazetesi başmakalesinde şu satırlara yer vermiştir; “Atatürk tarihte Rusya’nın Büyük Pier’in safında büyük ıslahatçıların yerini alıyor. Hiçbir memleket, yeni Türkiye’nin atası tarafından başarılan teceddüd(yenilenme) kadar çabuk ve o kadar derin bir teceddüd görmemiştir. O, her tarafta dahi bir asker, müstesna bir ıslahatçı ve yurdun kurtarıcısı olarak telakki edilmektedir... Şimdiki Türkiye’nin tarihi bu müstesna devlet adamının tarihidir” dedikten sonra, Atatürk’ün hayatı anlatılarak, Bulgaristan’ın Atatürk’ün sahasında büyük bir dost kaybettiği de belirtilerek, onun Balkan barışının amili olduğu özellikle vurgulanmıştır.
Mir Gazetesi ise Türkiye’yi baştanbaşa değiştiren büyük ıslahatını uzun uzadıya anlattıktan sonra şöyle devam etmiştir; “Atatürk verdiği misalle hepsi kendi fikirlerine merbut genç ve enerjik, devlet adamı asker, idareci ve âlim zümresi yaratmıştır” dedikten sonra bu büyük yası en içten duygularla paylaşmışlardır.
