ATATÜRK’E DENİZDEN YAPILAN CENAZE TÖRENİ
Atatürk’ün cenaze namazı 10 Kasım’daki vefatından dokuz gün sonra, 19 Kasım 1938 sabahı saat sekizi on geçe kılındı.
Dolmabahçe Sarayı’ndaki namazı Diyanet İşleri Başkanı Şerefeddin Yaltkaya kıldırdı.
Kalabalık bir cemaatle kılınan namaz dört dakika sürdü. "Allahu ekber" yerine "Tanrı uludur" dendi.
Namazdan sonra selâm verilirken de "Selâmun aleykum" değil, "Esenlik üzerinize olsun" sözleri kullanıldı.
Altında Türkiye’nin önde gelen dokuz tıp profesörünün imzasının bulunduğu ölüm raporu, "...8 Kasım 1938 Salı günü bir kere daha gelen ve bütün dikkat ve ihtimama rağmen ilerlemesine mani olunamayan ve büyük bir hızla gelişen ikinci büyük koma içinde 10 Kasım 1938 Perşembe sabahı, saat dokuzu beş geçe, muazzez ve büyük hasta terk-i hayat eylemiştir" cümlesiyle bitiyordu. Bu raporun yayınlanmasıyla bütün dünya sarsıldı. Türkiye ise sarsılmaktan çok daha ötelerdeydi. Şairin "Gidiyor rastgelemez bir daha tarih eşine / Gidiyor on yedi milyon kişi takmış peşine" dediği şekilde, 17 milyonluk Türkiye nefesini tuttu, kalbini büzdü ve artık tek başına kalmış olduğunu o anda farketti: Ata’sını kaybeden Türk milleti artık yapalnızdı...
Çenesi ipek mendille
bağlandı
Sonra Ankara’da başsız kalan devlete yeni bir lider bulma, İstanbul’da ise cenazenin kaldırılması telâşı başladı. Ölüm raporunun altında imzası olan doktorlardan Mehmet Kâmil Berk, Atatürk’ün çenesini ipek bir mendille bağladı, ayak parmaklarını pansıman sargısıyla birleştirdi ve cenaze merasiminin hazırlıklarına girişildi.
Atatürk’ün sonsuza kadar uyuyacağı yerin neresi olacağı konusunda henüz bir karara varılmamıştı.
Uygun bir yer seçiminin uzun zaman alacağı belliydi ve cenazenin bozulmadan kalabilmesi için tıbbi önlem alınması gerekiyordu. Ankara Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nin hocalarından biri, Akademi’nin patalojik anatomi profesörü Lütfi Aksu hemen İstanbul’a, Dolmabahçe Sarayı’na gönderildi.
Cenaze Prof. Aksu tarafından tahnit edildi, işlem tamamlandıktan sonra özel bir tabuta yerleştirildi ve Dolmabahçe Sarayı’nın muayede salonunda katafalka konuldu. Türkiye tam dokuz gün, dokuz gece boyunca Ata’sının nâaşının önünden gözyaşı seli halinde akıp geçti. Cenazenin Ankara’ya nakledilmesinin zamanı gelmiş ama namazı henüz kılınmamıştı.
Kızkardeşin arzusu
Atatürk’ün sarayda günlerdir gözyaşları içinde bekleyen kızkardeşi Makbule Atadan namazın İstanbul’da kılınmasını ve tabutun yola dini merasimin tamamlanmasından sonra çıkartılmasını istiyordu. Hükümet Makbule Hanım’ın isteğine uydu ve namazı nakil töreninin başlamasından hemen önce, 19 Kasım 1938 sabahı saat sekizi on geçe kılındı. İmamlığı o dönemin Diyanet İşleri Başkanı Prof. Şerefeddin Yaltkaya yaptı.
Namaz "Allahu ekber" yerine Türkçe "Tanrı uludur" sözleriyle başladı ve selâmlar "Esselâmu aleykum" yerine yine Türkçe olarak "Esenlik üzerinize olsun" şeklinde verildi.
Tam dört dakika süren namazdan sonra tabut generaller tarafından sarayın avlusuna çıkartılıp top arabasına yerleştirildi.
(Devam edecek)
