Gemilere emirler, Yavuz’un tespit ettiği işaret sancakları ile verilmiştir
Cenaze törenine katılmakla görevlendirilen Mareşal Lord Bidwood, Yarbay Whiteford, Akdeniz Filosu Komutanı Amiral Dudley Pound ile deniz müfrezesinden oluşan İngiliz heyeti, Ankara’ya özel trenle gitmiştir. Sovyet Rus ve İngiliz gemilerinin ardından 18 Kasım 1938 günü ulu önderin cenaze törenine katılmak üzere Albay Macellariu komutasındaki 1.900 ton ağırlığında Romen kruvazörü Regina Maria, Albay Economou Gouras komutasındaki 1.850 ton ağırlığında Yunan muhribi Hydra, Albay Zur See Paul Wever komutasındaki 5.400 tonluk Alman kruvazörü Emden, Albay Robert Battlet komutasındaki 5.866 ton ağırlığındaki Fransız kruvazörü Emile Bertin Haydarpaşa Limanı’na gelerek, kendilerine tahsis edilen yerlere demirlemişlerdir. İtalyan kruvazörü Spezia ise törene zamanında yetişmeyi başaramamıştır.
Türk Donanması’ndan görevlendirilen subaylar tarafından Karadeniz’den gelen gemiler Büyükdere’de, Akdeniz’den gelen gemiler Yeşilköy önlerinde karşılanarak demir yerlerine kadar götürülmüşlerdir.
Flamalı gemilerin sıralaması amirallerin kıdem sıralamasına göre düzenlenmiştir. Bu durumda Malaya zırhlısına öncelik verilmiştir. İngiliz zırhlısını, komutanı yine amiral olan Sovyet Rus Moskova zırhlısı takip etmiştir. Geri kalanlar ise Fransızca alfabetik sıralamaya göre tanzim edilmiştir. İngiliz deniz ataşesinin 25 Kasım 1938 tarihli raporunda "Romen gemisinin, Deniz Bakanı’nın flamasını dalgalandırdığını öne sürerek, kendi ülkesinin önder olarak en önde yer almasını talep ettiği, Alman Emden zırhlısının ise Moskova’nın hemen arkasında bulunmaktan pek memnun kalmadığı", bilgisi mevcuttur. jDonanma Komutanlığı tarafından Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan harekât emri ve işaretler, Türk ve yabancı misafir gemilere dağıtılmıştır. Gemilere emirler, Yavuz tarafından tespit edilen işaret sancakları ile verilmiştir.
Yabancı misafir gemiler, tören esnasında Yavuz’un sancak tarafından 16 mil hızla geçerek, Ata’nın aziz naaşını selamlamışlardır. Yabancı donanma gemileri Körfez’e girmeyip, Darıca önünden ayrılmışlardır.
İngiliz resmi arşivinde mevcut tören esnasında Malaya gemisinde bulunan İngiliz Deniz Ataşesi Albay H. A. Packer tarafından Londra’daki Amirallik Dairesi’ne sunulan 25 Kasım 1938 tarihli ziyaretle ilgili raporda ilginç bilgiler yer almaktadır. Bu rapor, Atatürk’ün cenaze merasimindeki İngiliz temsilinin büyüklüğü ve ihtişamı dolayısıyla yüksek Türk makamları ve genel olarak Türk halkı üzerinde yapmış olduğu etkiyi konu almaktadır. Yine bahse konu raporda Türk kaynaklarında yer almayan bir bilgi mevcuttur. Buna göre törende görev alacak bir grup Türk uçağından bir tanesinin (3 motorlu bombardıman uçağı) saat 09.35’te donanmanın bir mil yakınında denize düştüğü, ancak kaza alanına ilk kurtarma botunun Malaya’dan gönderildiği ve bombardıman uçağının mürettebatının yara almadan kurtarıldığı bilgisi mevcuttur.
(Devam edecek)
