Yavuz, seyir esnasında birer dakika ara ile matem topları atmaya başladı
Yavuz zırhlısına deniz komutanı ve amirallerin iştirakiyle, İzmit’e kadar donanmaya mensup denizaltı ve muhripler refakat etmişlerdir. Yavuz’un hareketiyle birlikte törene katılan bütün yabancı ve Türk gemileri yerlerini almış ve 5 mil ilerleme hızıyla yollarına devam etmişlerdir. Büyükada’nın güneyindeki Niyandros Adası civarında Yavuz’dan komodor forsunun yukarı çekilmesi ile misafir harp gemileri hız artırmışlardır. Bu sırada dönemin Başbakanı Celal Bayar, milletvekilleri, generaller ve cenazeye eşlik edenler de güvertede selam vaziyetinde bulunmuşlardır. Yavuz zırhlısı, seyir esnasında matem topları atmaya başlamış ve birer dakika ara ile bu topları Darıca önüne kadar atmaya devam etmiştir. Darıca önünde Yavuz zırhlısı aracılığı ile "Hareketinizde serbestsiniz" işareti verilmesi ile beraber yabancı misafir gemiler hızlarını arttırmışlar ve Yavuz zırhlısının yanından geçerek, Büyük Ata’yı son kez selamladıktan sonra İstanbul’daki demir yerlerine dönmüşlerdir.
Yabancı misafir gemilerin ayrılışından sonra Hamidiye zırhlısı ve Dumlupınar denizaltı gemisi Yavuz’dan verilen işaret üzerine hattan çıkarak, Haydarpaşa’ya demir mevkilerine dönmüşlerdir.
Atatürk’ün aziz naaşı İzmit’te Üs Komutanlığı mayın iskelesinin açığına demirleyen Yavuz zırhlısından Zafer muhribine alınmıştır. Aziz naaş saat 19.50’de mayın iskelesine çıkarılmıştır.
Aziz naaşı taşıyan tabut, Donanma Komutanı Amiral Şükrü Okan, Harp Filosu Komutanı, İhtiyat Filo Komutanı, Kurmay Başkanları, Filotilla Komodorları ve üst rütbeli subaylar tarafından mayın iskelesi üzerinde eller üzerinde ilerlerken önce tümen bandosu tarafından İstiklal Marşı, sonra da deniz bandosu tarafından matem marşları çalınmıştır.
Deniz töreni burada tamamlanmıştır. Büyük Atatürk’ün cenazesi İzmit şehrinde yapılan törenle İzmit’teki 15’inci Kolordu tarafından istasyona nakledilerek, saat 20.25 itibariyle daha önceleri Atatürk’ü yurt gezilerine götüren trenin beyaz renkteki vagonuna yerleştirilmiştir. Tabutun Yavuz zırhlısından ayrılışından trenin kalkışına kadar olan zaman zarfında Yavuz’dan her beş dakikada bir selam topu atılmıştır. Atatürk’ün aziz naaşı saat 20.30’da İzmit’ten Ankara’ya gitmek üzere halkın gözyaşları arasında hareket etmiştir.
Ankara’ya hareket eden tren 20 Kasım 1938 Pazar günü sabah saat 10.05’te Ankara Garı’na ağır ağır girmiştir. 20 Kasım 1938 günü Ankara’ya gelen Atatürk’ün Türk bayrağına sarılı tabutu trenden top arabasına alınmış ve Türkiye Büyük Millet Meclisi önündeki katafalka konulmuştur. Halk, tabutun önünden geçerek saygı görevini yapmış, bu esnada iki general, iki subay, iki er de saygı nöbetini tutmuştur.
Daha önceden ilan edildiği üzere resmî devlet töreni 21 Kasım 1938 Pazartesi günü icra edilmiştir. (Devam edecek)
