Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk 10 Kasım 1938’de günümüzden 76 yıl önce dokuzu beş geçe o mavi gözlerini bir daha açmamak üzere yumdu. Atatürk’ün vefatı bütün yurdu yasa boğduğu gibi dış dünyada da üzüntüye neden oldu. Öyle ki savaş meydanlarında yendiği düşmanları bile cenazesinin önünde resmi geçit yaptılar. Atatürk’ün naaşının bulunduğu katafalk, 10 Kasım’da gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı’nda vatandaşlar tarafından ziyaret edildi. Daha sonra 19 Kasım 1938’de, Ankara Etnografya Müzesi’ndeki geçici istirahatgahına tevdi edilmek üzere Yavuz zırhlısı tarafından İzmit’e götürülmüş oradan da trenle Ankara’ya nakledilmiştir. Şimdi Atatürk’ün naaşının Dolmabahçe Sarayı’ndan alınarak İzmit’e götürülüşünün öyküsünü Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden Yard. Doç. Dr. Figen Atabey’in Atatürk Araştırma Dergisi’nde yayımlanan makalesinden aktaralım...
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e denizden ve karadan görkemli bir cenaze töreni gerçekleştirilmiştir. Türk Donanması, tarihindeki belki de en acı görevini 19 Kasım 1938 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk’ün naaşını İstanbul’dan İzmit’e taşıyarak yerine getirmiştir. Atatürk’ün denizden yapılan cenaze törenine donanma sancak gemisi Yavuz muharebe gemisi, Hamidiye kruvazörü, Zafer ve Tınaztepe muhripleri, Dumlupınar, Gür denizaltı gemileri, Doğan ve Martı hücumbotları iştirak etmiştir. Atatürk’ün naaşı 19 Kasım 1938 sabahı top arabası üzerinde Dolmabahçe Sarayı’ndan, tabutun Zafer muhribine yüklenip, oradan da Yavuz zırhlısına nakledileceği yer olan Sarayburnu’na kadar karadan taşınmıştır. Hava filoları da denizden yapılan cenaze törenine iştirak etmişlerdir. Denizden yapılan törene Türk donanma gemilerinin yanı sıra Alman, İngiliz, Fransız, Sovyet Rus, Romen ve Yunan harp gemileri de iştirak etmişlerdir. Ömrünün son senesinin elli gününü Savarona yatında geçiren Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Ulu Önder Atatürk, 25 Temmuz 1938 günü Savarona yatından Dolmabahçe Sarayı’na hasta olarak dönmüştür.(Atatürk, Cumhurbaşkanı yatı olarak satın alınan Savarona yatının Türkiye’ye getirilmesini sabırsızlıkla beklemiştir. Atatürk, Savarona yatı ile ilk defa 1 Haziran 1938’de tanışmış ve yatı gezdikten sonra yanındakilere; “İmkânımız olsaydı da bu yatı üç-beş sene evvel getirtebilseydik,” demiştir. Cemal Kutay’ın Atatürk’ün Son Günleri adlı eserinden.)
10 Kasım 1938 Perşembe günü saat 09.05’te Atatürk’ün yakalandığı amansız hastalıktan kurtulamayarak Dolmabahçe Sarayı’nda sonsuzluğa intikal etmesiyle Dolmabahçe Sarayı direğindeki Cumhurbaşkanı forsu yarıya indirilmiştir. 16-18 Kasım 1938 tarihleri arasında Dolmabahçe Sarayı’nın büyük tören salonunda aziz naaş katafalka konularak, halkın Atatürk’e son saygı görevini yerine getirmesi gerçekleştirilmiştir.
