Yabancı gazetecilerin Yunan ve Ermeniler’le ilgili soruları
17.1.1921’de United Telgraph gazetesi muhabiri, Mustafa Kemal Paşa’ya 11 soru sorar. Bunlardan 4’ü Yunan ve Ermenilerle ilgilidir. İşte sorular ve Mustafa Kemal Paşa’nın verdiği cevaplar:
Soru 4: "Sizinle Yunanlılar arasında sulh yapılması kabil olduğu takdirde Yunanistan’a karşı takip edeceğiniz siyaset ne olacaktır?"
Cevap: "Yunanlıların Türkiye’ye yönelik istilacı emellerine son vermeleri şartıyla tarafımızdan takip edilecek siyasetin en hakiki dostluk esasına dayalı olacağına şüphe etmeyiniz".
Soru 5: "Türk-Ermeni meselesinin halli hususundaki vaziyetiniz nedir?
Bu hususta Amerika’nın vasiliğini kabul buyuracak mısınız?"
Cevap: "Ermenilerle aramızda milletlerin bizzat mukadderatlarını tayin etme esasına dayalı bir sulh akdedilmiş ve aramızda dostane münasebetler kurulmuş bulunmaktadır".
Soru 6: "Ahiren Türkleri Ermenilere katliam yaptıkları hakkında neşredilen haberler doğru mudur?"
Cevap: "Türkler tarafından Ermeniler aleyhinde katliam yapıldığı rivayet ve şikayetleri tamamen gerçek dışıdır. Bunların katiyen doğru olmadığına emniyet edebilirsiniz. Bu hakikatın tesbiti için tarafsız heyetlerin memleketimizde tam bir serbestliği ile tahkikat eylemelerini memnuniyetle kabul ederiz. Bu meseleye dair Ermenistan’daki Amerikan Doğu Yardım Heyeti tarafından verilen en son raporların okunmasını tavsiye ederiz".
Soru 7: "Ahiren Türklere Ermeniler tarafından katliam yapılmış mıdır?"
Cevap: "Türk ahali hakkında Ermeniler tarafından uygulanan mezalim ve katliam nedeniyle ordularımız tarafından Ermenistan üzerine askeri hareket yapılmak mecburiyetinde kalınmıştır. Geniş miktarda katliam yapılmıştır. Buna dair elimizde belgeler bulunmaktadır. Bu belgelerin suretlerini size ayrıca verdireceğim". (Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, s. 21-24)
ABD muhabirinin soruları
ABD’de çıkan Public Ledger-Philadelphia muhabiri Clarence K. Streit, 26.02.1921’de günü TBMM reisi Mustafa Kemal Paşa’ya 19 soru sorar. Bu sorulardan 5, 6, 7, 8 ve 13’üncüsü Ermeniler ve gayrimüslimlerle ilgiliydi. İşte o sorular ve Mustafa Kemal Paşa’nın verdiği cevaplar:
Soru 5- "Türkiye’deki Gayri-Müslim unsurlar meselesi hakkında hükümetiniz ne gibi bir hal şekli teklif eder?"
Cevap: "Bu sorunun cevabı Misak-ı Millimiz içinde mevcuttur".
Soru 6- "Muharebe devam ettiği müddetçe hükümetinizin Anadolu’daki Rumlara ve Ermenilere karşı meslek-i hareketiniz nedir?"
Cevap: "Müslim ve Gayri-Müslim Türk vatandaşları arasında hiçbir ayrım yapmıyoruz. Böylece Rumların ve Ermenilerin düşmanla birlikte vatana hıyanette bulunmadıkları müddetçe endişe edecekleri bir husus yoktur".
(Devam edecek)
