Editör: Beyza Damgacıoğlu
İnsanlar gerek hasta olmadan önce gerekse sağlıklarını korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor. Bu hastalıklardan birisi olan aşil tendonu kopmasıyla ilgili detaylar…
AŞİL TENDONU KOPMASI NEDİR?
Aşil tendonu kopması, travmaya bağlı olarak ya da kendiliğinden oluşabilir. Baldır kaslarını topuğa bağlayan aşil tendonu, bu sebeplerle kısmen ya da tamamen yırtılabilir. Vücutta en sık kopan tendon aşil tendonudur ve akut ya da kronik olabilir. Yaşa bağlı olarak iki yaş grubunda özellikle sık görülür. Öncelikle 30-40 yaş aralığında görülen aşil tendonu kopması, çoğunlukla erkekleri etkiler ve basketbol ya da raket sporlarına katılım sonucu oluşur. 60 yaşında da sık görülen kopmalar daha çok kadınları etkiler ve merdiven çıkma gibi günlük rutin aktivitelere bağlı olarak meydana gelir. Ancak aşil tendonu kopmasına yol açan sebep, henüz bulunmamıştır. Yine de vakaların çoğunda kastaki ani ve güçlü gerilmeler kopmaya sebep olur. Kendiliğinden oluşan kopmalar genellikle önceki tendon hastalıklarına bağlı ortaya çıkar. Aşil tendinopatisi, aralıklı aktivite, atletik eğitim planlamasında yapılan değişiklikler ve florokinolon içeren antibiyotiklerin kullanımı gibi birçok risk faktörü, aşil tendonunda kopma oluşmasına zemin hazırlar.
AŞİL TENDONU KOPMASI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Aşil tendonu kopması bulunan hastalarda sıklıkla akut başlangıçlı şiddetli ağrı ve çıt sesi şikayetleri mevcuttur. Vurulmuş, tekmelenmiş veya bacağının arkası kesilmiş gibi bir his oluşturan aşil tendonu kopması, hareket etmekte zorlanmaya neden olur. Bazı durumlarda hastalarda topallayarak yürüme görülür. Aşil tendonu kopması olan kişilerde koşma, merdiven çıkma veya ayak parmaklarının üzerinde durma gibi hareketlerde zorlanma oluşur. Ancak bazı sporcularda diğer kasların da harekete katılacak güçte olması nedeniyle aşil tendonu kopmasına rağmen yürümede anormallik görülmeyebilir. Kronik ve tekrarlayan baldır ya da aşil tendonunda bölgesel ağrı, ayağın geriye doğru bükülme gücünde azalma, baldırda şişme, fiziksel aktivite veya egzersiz hacminde son zamanlarda düşüş olması gibi durumlar ortaya çıkabilir.
AŞİL TENDONU KOPMASI TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Aşil tendonu kopmasında tedavi, durumun akut veya kronik olmasına göre değişiklik gösterir. Akut aşil tendonu kopmasında kişiye bağlı olarak cerrahi veya cerrahi dışı tedavi seçenekleri değerlendirilir. Kronik kopmalarda ise genellikle hastaların gücünün ve ayak hareket işlevinin yerine getirilmesi için cerrahi girişim tercih edilir. Ancak cerrahi işlem uygulanacak hastalarda fiziksel aktivite düzeyi ve sağlığı etkileyebilecek diğer risk faktörleri değerlendirilerek tedavi uygulanır. Ameliyat dışı tedavi olarak ise ayak bileğine alçı uygulaması ile hareket kısıtlaması yapılır. Alçı tedavisinde hasta, düzenli aralıklarla kontrol edilerek aşil tendonundaki düzelme denetlenir. Özellikle cerrahi operasyonlara bağlı komplikasyon ve yaralanmadan kaçınmak için bu tedavi yöntemi uygulanabilir.
Aşil tendonu kopması tedavi edilmediğinde ciddi sorunlara yol açabilen önemli bir durumdur. Bu nedenle ayak bileğinin arkaya doğru hareketinde problem yaşayan veya baldır ağrısı olan kişilerin mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurmaları gereklidir.
