AA - Gerçek adı Müslüm Akbaş olan sanatçı, 7 Mayıs 1953''te Şanlıurfa''nın Halfeti ilçesinin Fıstıközü köyünde, tarım işçileri Mehmet ve Emine Akbaş çiftinin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi.
Zeyno ve Ahmet adında iki kardeşi olan Gürses''in ailesi, ekonomik sıkıntılar nedeniyle Gürses henüz 3 yaşındayken Adana''ya göç etti.
Müslüm Gürses, ilkokuldan sonra eğitime devam edemeyerek, bir süre ayakkabı tamircisi ve terzi olarak çalıştı.
14 yaşında katıldığı ses yarışmasında birinci oldu
Babasının engellemesine rağmen, annesinin desteğiyle 1967''de henüz 14 yaşındayken Adana''da bir çay bahçesinde düzenlenen ses yarışmasına katılan sanatçı, birinci olarak dikkati çekti.
Sanatçı, yarışmadan sonra "Gürses" soyadını kullanırken, bir yandan da halk eğitim merkezinde müzik dersleri almaya başladı.
Kendisine yapılan teklifle kısa bir süre çay bahçesinde türkü söyleyen sanatçı, işlerin iyi gitmemesi sebebiyle terziliğe geri döndü.
Gürses, müziğe başladığı ilk yıllarla ilgili yaptığı bir açıklamada, "İlkokulu bitirdim. Gerisi yok. Adana''da damda yatarken uzun hava okudum. Arkadaşım Halkevine gidiyordu. Ben de gittim. Derken Çukurova Radyosu''nda sanatçı oldum." ifadelerini kullanmıştı.
İlk plağı "Emmioğlu/Ovada Taşa Basma" büyük başarı yakaladı
Adana''da bir gazinoda assolist olarak sahne alan Sadık Altınmeşe rahatsızlanınca onun yerine sahneye çıkan sanatçı, büyük ilgi gördü ve mikrofonu bir daha elinden bırakmadı.
Gürses, bir yandan Adana''da çeşitli mekanlarda konserler verirken, 1967''den itibaren her cumartesi TRT Çukurova Radyosunda, canlı yayında türküler söyledi.
"Emmioğlu/Ovada Taşa Basma" adlı ilk 45''lik plağını 1968''de çıkaran sanatçı, kariyer basamaklarında hızla yükselmeye başladı.
Ünlü sanatçı, annesinin öldürülmesinin ardından geldiği İstanbul''da, "Giyin Kuşan Selvi Boylum/Hayatımı Sen Mahvettin" ve "Gitme Gel Gel/Haram Aşk" adlı iki 45''lik plak doldurdu.
"Sevda Yüklü Kervanlar" adlı şarkısıyla geniş kitlelere ulaşmayı başaran Gürses''in bu plağı 300 bin basılarak dönemin rekorunu kırdı.
Askerliğini Mamak''ta yapan sanatçı, vatani görevini tamamladıktan sonra Burhan Bayar''ın bestelerine yer verdiği çok sayıda plağı hayranlarıyla buluşturdu.
Geçirdiği trafik kazası hayatında bir dönüm noktası oldu
Müslüm Gürses, 1978''de çıktığı Anadolu turnesinde, Tarsus''tan Adana''ya dönerken trafik kazası geçirdi. Sürücünün hayatını kaybettiği kazada, öldü sanılarak morga kaldırılan Gürses''in yaşadığı son anda fark edildi ve ameliyata alındı.
Kazada, alnı ciddi biçimde zedelenen sanatçının başına, beynini koruyacak plaka takıldı. Gürses, kazadan dolayı koku alma duyusunu yitirdi. İşitme duyusu da ciddi biçimde zarar gören sanatçı, yavaş konuşmaya başladı.
Usta sanatçı, 1990''lı yılların başında "Özür Diliyorum Senden", "İsyankar" ve "Ben İnsan Değil miyim?" adlı albümleriyle müzik dünyasında ikinci büyük çıkışını yakaladı.
Yaşadığı acılarla sanatını yoğuran Gürses, şarkılarında, kendisini umutsuz, çaresiz hissedenlerin hislerine tercüman olmaya çalıştı. Bir röportajında Orhan Gencebay ile arasındaki farkı, "Orhan ağabey bizim pirimizdir. Orhan Gencebay, ''Böyle gelmiş, böyle gitmez'' diyor. Bizse ''Böyle gelmiş, böyle gider'' diyoruz." sözleriyle ifade etmişti.
Müslüm Gürses, 2006''da "Gönül Teknem" albümünün yanı sıra şair, yazar Murathan Mungan''la ortak projesi "Aşk Tesadüfleri Sever" albümünü müzikseverlerin beğenisine sundu.
David Bowie, Bjork, Bob Dylan ve Leonard Cohen''in de aralarında olduğu birçok yabancı müzisyenin bestelerine Mungan''ın yazdığı sözleri yorumlayan sanatçı, albümde Haris Alexiou şarkısını Sezen Aksu ile birlikte seslendirdi.
Unutulmaz isim, yaşamının son yıllarında bazı pop ve rock tarzındaki şarkıları da repertuvarına katarak, Bülent Ortaçgil''in "Sensiz Olmaz", Nilüfer''in "Olmadı Yar", Teoman''ın "Paramparça", Tarkan''ın "İkimizin Yerine", Şebnem Ferah''ın "Sigara" ve Kenan Doğulu''nun "Tutamıyorum Zamanı" adlı çalışmalarını da yorumlayarak, 2009''da "Sandık", 2010''da ise "Yalan Dünya" albümlerine imza attı.
38 filmde rol aldı
Müslüm Gürses, arabesk furyasının yükseldiği dönem Yeşilçam''a da adım attı. Çoğu şarkılı, türkülü olmak üzere 38 filmde rol alan Gürses, ilk kez 1979''da çekilen "İsyankar" filmiyle kamera karşısına geçti.
Genellikle suça sürüklenen, alkolizmin batağına saplanmış gençlerin, acı dolu hayat hikayelerinin işlendiği filmlerde rol alan sanatçı, kariyerinin son döneminde de komedi filmlerinde yardımcı oyuncu olarak göründü.
Sanatçı, 1980''de "Bağrı Yanık", "İtirazım Var", "Hasret", "Kul Sevdası "Zeytin Gözlüm", 1981''de "Mutlu Ol Yeter", 1983''te "Anlatamadım", 1984''te "Ağlattı Kader", "Bir Yıldız Doğuyor", "Çare Sende Allah''ım", "Garibanlar", "Sev Yeter", 1985''te "Güldür Yüzümü", "İkizler", "Kul Kuldan Beter", "Yaranamadım", 1986''da "Beleşçiler", "Çığlık", "Seher Vakti", "Töre", "Yıkıla Yıkıla", "Kader Rüzgarı", "Kısmetin En Güzeli", "Küskünüm", 1987''de "Oğlum", "Talihsizler", 1988''de "Yalnızlık Korkusu", 1990''da "Dertler İnsanı","Dünya Boştur", 2000''de "Sevmemeli", 2002''de "Bir Akıllı Bir Deli", "Muhabbet Kuşları", "Ömerçip", 2005''te "Balans ve Manevra", 2006''da "Amerikalılar Karadeniz''de 2", 2008''de "Esrarlı Gözler", 2011''de "Şov Bizinıs" filmlerinde oynadı.
Muhterem Nur, Müslüm Gürses''in en büyük destekçisi oldu
Sinema oyuncusu Muhterem Nur ile 1982''de Malatya turnesinde ilk kez karşılaşan ve "sahneye ilk kim çıkacak" kavgası eden sanatçı, bu olaydan sonra Nur''dan ayrılmadı.
Çocukluğunda hiçbir filmini kaçırmadığı ve büyük bir hayranlık duyduğu Muhterem Nur ile 1986''da hayatını birleştiren Gürses''in, "Esrarlı gözler" isimli şarkısını Muhterem Nur için bestelediği söylendi. O dönem Türk sinemasında oldukça popüler olan Nur, eşinin isteğiyle sanat yaşamını sonlandırırken, Gürses''in yaşamındaki en büyük destekçisi oldu.
Müslüm Gürses, eşiyle ilgili yaptığı bir açıklamada, "Her insana bel bağlamam ama Muhterem Hanım, bu dünyanın insanı değil. Ben bugün bir yerlere gelmişsem bunda yüzde 90 Muhterem Hanım''ın payı vardır." ifadelerini kullanırken, Muhterem Nur ise "Ondan önce yaşamıyordum. Mutlu olmayı, huzuru anladım. Eğer bir gün gözlerim görmez, ayaklarım tutmaz, kollarım da yukarıya kalkıp ona yardım etmezse, o zaman Müslüm''ü yalnız bırakırım." açıklamasında bulunmuştu.
44 yıllık kariyerinde 78 albüme imza attı
Yaklaşık 44 yıllık kariyerinin büyük bölümünde, hemen her yıl birkaç albüme imza atan ve toplam 78 albüm çıkaran Gürses, yaşamı boyunca "kenar mahalle" ya da "varoş" müziği yaptığı yönünde eleştirilere maruz kalsa da her türden müzisyenin ve müzikseverin saygısını kazanmayı başardı.
Sanatçı Orhan Gencebay, Gürses ile ilgili verdiği bir röportajda, "Müslüm Baba kendine has biriydi. Bu çalışmaya arabesk dediler. Aslında arabesk bilimsel olarak bir kategori değerlendirmesi değildir. Ama her şeye rağmen bir tanımdır. Müslüm Baba, arabesk diye adlandırılan bütünlüğün içerisinde, kendine has icrasıyla fevkalade sevildi. Ben de kendisinin bu icrasını severdim." ifadelerini kullanmıştı.
Sanatçı Selami Şahin ise bir söyleşide şunları anlatmıştı:
"Unkapanı Plakçılar çarşısı o dönem tarlaydı. Daha inşa edilmemişti. O zaman plakçılık Sirkeci Doğu Bank İş Hanı''nın zemin katındaydı. Çocukluk yıllarımdan beri arkadaşımdır Müslüm Gürses. Gerçekten kalbi çocuk gibiydi. Kimseye bir yanlışı asla olmamıştır. Başka bir ruha sahiptir. Onunla espri yapar, oturur sohbet ederdik. Çok buluştuk. 25 yaşlarındaydık o zaman."
Müslüm Gürses, 15 Kasım 2012''de geçirdiği ameliyattan sonra akciğer ve kalp yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldı. Dört ay yoğun bakımda kalan sanatçıya solunum cihazı bağlandı.
Usta sanatçı, 3 Mart 2013''te, tedavi gördüğü İstanbul Memorial Hastanesinde hayatını kaybederek Zincirlikuyu Mezarlığı''na defnedildi.
Mütevazı karakteriyle bilinen Gürses''in yaşamını beyaz perdeye aktaran "Müslüm" filmi, sanatçının Şanlıurfa''daki çocukluğundan başlayıp Adana''da keşfedilmesine ve İstanbul''da yıldızlaşmasına kadar pek çok bilinmeyen yönünü 2018''de sinemaseverlere sundu.
Sanatçının vefatından sonra internet ortamına yüklenen ve her biri 80 milyonun üzerinde dinlenen "Unutamadım", "Yıllar Utansın", "Affet" ve "Seni Yazdım" adlı eserleri yoğun ilgi görmeye devam ediyor.
