Antarktika’da yapılan uydu analizleri, 1986 yılında sadece 1 kilometrekareden az olan bitki örtüsünün, 2021 yılında neredeyse 12 kilometrekareye ulaştığını ortaya koydu. Araştırmacılar, çoğunluğu yosun olan bitkilerin yayılmasının 2016’dan bu yana hızlandığını belirledi.
Buz ve çıplak kayaların hakim olduğu bu kıtada bitki örtüsünün artışı, küresel ısınmanın Antarktika’yı da etkilediğinin bir göstergesi. Bilim insanları, bu yayılmanın, bozulmamış Antarktika ekosistemine yabancı istilacı türler için bir dayanak sağlayabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Benzer şekilde, Kuzey Kutbu’nda da yeşillenme rapor edildi ve 2021 yılında Grönland’ın devasa buz örtüsünün zirvesine ilk kez kar yerine yağmur yağdı.
DENİZ BUZU BELİRGİN ŞEKİLDE AZALDI
İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nden Dr. Thomas Roland, “Antarktika’nın peyzajı hala büyük ölçüde kar, buz ve kayalardan oluşuyor ve sadece küçük bir kısmı bitki yaşamı tarafından kolonize edilmiş durumda. Ancak bu küçük kısım dramatik bir şekilde büyüdü ve bu geniş ve izole vahşi doğanın bile insan kaynaklı iklim değişikliğinden etkilendiğini gösteriyor” dedi.
Roland, karbon emisyonları durdurulana kadar devam edecek olan ısınmanın, “bu ikonik ve hassas bölgenin biyolojisi ve peyzajında köklü değişiklikler” getirebileceği uyarısında bulundu. Nature Geoscience dergisinde yayınlanan çalışma, Landsat görüntülerinin analizine dayanıyor.
Yosunların yayılımında 2016’dan itibaren görülen hızlanma, Antarktika çevresindeki deniz buzu miktarında belirgin bir azalmanın başladığı döneme denk geliyor. Araştırmacılar, daha sıcak açık denizlerin bitki büyümesini destekleyen daha ıslak koşullara yol açabileceğini belirtti. Yosunlar, çıplak kayaları kolonize edebilir ve daha ılıman koşullarla birlikte diğer bitkilerin büyümesine izin verebilecek toprakların temelini oluşturabilir.
ANTARKTİKA’DA TOPRAK OLUŞUMU KOLAYLAŞACAK
Hertfordshire Üniversitesi’nden ve çalışmanın eş lideri Dr. Olly Bartlett, Antarktika’da toprak oluşumunun bitki yaşamındaki artışla birlikte kolaylaşacağını belirtti. Bartlett, “Antarktika’da toprak genellikle fakirdir veya hiç yoktur. Ancak bitki örtüsündeki bu artış, organik madde ekleyerek toprak oluşumunu destekleyecektir. Bu durum, eko-turistler, bilim insanları veya kıtaya gelen diğer ziyaretçiler tarafından taşınan istilacı türlerin gelme riskini artırabilir” dedi.
2017 yılında yapılan bir araştırma, kıtadaki yosun büyüme oranının arttığını gösterdi, ancak kapladığı alan değerlendirilmedi. 2022’de yapılan başka bir çalışma ise Antarktika’nın kuzeyindeki Signy Adası’nda iki yerli çiçekli bitkinin yayıldığını ortaya koydu. Ayrıca, eriyen karların yüzeyinde yeşil alglerin çiçek açtığı belirtildi.
