Antalya’da 2014 yılında dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Akaydın tarafından hizmete açılan Deniz Biyolojisi Müzesi, 10 yıl sonra 31 Mart 2024 yerel seçimlerini kazanan bir başka CHP’li belediye yönetimi tarafından tahliye ediliyor. Seçim gecesinin sabahında müzenin kurucusu ve sergilenen koleksiyonun sahibi olan Dr. Elif Özgür’e gönderilen, 1 Nisan tarihli resmi yazıyla, yaklaşık 500 parçadan oluşan ve içinde büyük sergileme akvaryumlarının da bulunduğu müze koleksiyonunun bundan sonra sergilenmeyeceği belirtilerek üç gün içinde boşaltılması talep edildi.
2014 YILINDA HİZMETE AÇILDI
Bir deniz kenti olan ve 642 kilometre kıyı uzunluğu bulunan Antalya’daki ‘Antalya Deniz Biyolojisi Müzesi’, Haziran 2013’te başlayan çalışmaların ardından Ocak 2014’te, dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı CHP’li Prof. Dr. Mustafa Akaydın döneminde kuruldu. Açıldığı dönemde Türkiye’de alanındaki ilk örneklerden biri olan Kaleiçi Yat Limanı’ndaki müze, yaklaşık 10 yıl boyunca deniz okuryazarlığı kapsamında binlerce öğrenciyi ve vatandaşı ağırladı. Müzede sergilenen deniz canlısı örnekleri, 1998 yılından itibaren yürütülen çalışmalarda elde edilen türlerden oluşuyor.
GEÇTİĞİMİZ YIL ADI DEĞİŞTİRİLDİ
Büyükşehir Belediyesine bağlı Kent Tarihi ve Tanıtım Dairesi’nin sorumluluğundaki müze, Mart 2023’te Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı bünyesine devredilerek adı ‘Deniz Bilimleri Eğitim ve Araştırma Merkezi’ olarak değiştirildi. Geçtiğimiz Aralık ayında ise müze ofisi başka bir yere taşındı.
ANTALYA İÇİN BÜYÜK KAYIP
Kent halkının denizle olan bağını güçlendiren bu merkezde sergilenen örnekler, Dr. Elif Özgür’ün deniz biyolojisi alanındaki doktora tezi çalışması sırasında Antalya Körfezi’nde yaptığı bilimsel araştırmalara dayanıyor. 1998 yılından günümüze kadar yürütülen çalışmalarda elde edilen koleksiyon örnekleri, kent coğrafyasının denizdeki görünmeyen yüzünü ortaya koyuyor. Kent dışından gelen bilim insanları ve ziyaretçilerin de ilgisini çeken müzede sergilenen örneklerin 3 gün içinde tahliye edilmek istenmesi Antalya için kayıp olarak değerlendiriliyor.
1 NİSAN’DA TEBLİGAT GÖNDERİLDİ, 3 GÜN İÇİNDE TAHLİYESİ İSTENİYOR
Antalya Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı’nın 1 Nisan 2024 tarihinde koleksiyon sahibi ve kurum personeli olan Dr. Elif Özgür’e gönderdiği tebliğde, söz konusu merkezin yenileneceği gerekçe gösterilerek 500’e yakın parçadan oluşan bu özel koleksiyonun bundan sonra sergilenmesinin düşünülmediği için üç gün içinde tahliye edilmesi gerektiği bildirildi.
ÜÇ GÜN İÇİNDE TAŞINMAZSA BELEDİYE ELİYLE TAHLİYE EDİLECEK
Kurum ile Dr. Elif Özgür arasında 28 Kasım 2013 tarihinde yapılan protokolde yer alan “sahibinin yazılı izni olmaksızın taşınması ve kapatılması durumunda ekli listede tanımlanan deniz canlıları koleksiyon sahibine geri devredilecektir” maddesine atıfta bulunulan Daire Başkanlığı yazısında, yüzlerce parçadan oluşan müze materyallerinin 3 gün içinde taşınması isteniyor. Üç gün içinde taşınmadığı takdirde ise belediye eliyle tahliye edileceği belirtiliyor.
KOLEKSİYONDA NESLİ TEHLİKE ALTINDAKİ TÜRLER DE YER ALIYOR
Müzede sergilenen örnekler, Antalya Körfezi’nin derinliklerindeki ve falezlerin devamı niteliğindeki sualtı kayalıklarının biyolojik zenginliğine ışık tutuyor. Nesli tehlike altındaki Akdeniz foku (Monachus monachus), deniz kaplumbağası (Chelonia mydas), Mako köpekbalığı (Isurus oxyrinchus), Kazıkkuyruk balığı (Gymnura altavela), Domuz köpekbalığı (Oxynotus centrina ), Keler balığı (Squatina aculeata), Camgöz köpekbalığı (Mustelus mustelus), Kemane balıkları (Rhinobatos cemiculus ve Rhinobatos rhinobatos ), Mavi yüzgeçli orkinos (Thunnus thynnus) ve Orfoz (Epinephelus marginatus) gibi türler bu zengin koleksiyonun yalnızca birkaç örneğini oluşturuyor.
AKDENİZ’DE İLK KAYDI VERİLEN TÜR DE KOLEKSİYONUN PARÇASI
Ayrıca Akdeniz’de ilk kaydı verilen horozbina (Parablennius thysanius) türüne ait Akdeniz’de bulunan tek birey de müze koleksiyonundaki örnekler arasında. İstilacı türlere ait örnekleri de barındıran müze koleksiyonu, deniz bilimciler ve taksonomistler için bulunmaz bir fırsat sunuyor.
TAHLİYE EDİLMEK İSTENEN KOLEKSİYON DENİZ EĞİTİMİNİN PARÇASIYDI
UNESCO’nun 2021-2030 dönemini ‘Uluslararası Okyanus On Yılı’ ilan etmesinin ardından tüm dünyada okyanus ve iklim okuryazarlığı konusunda önemli çalışmalar yürütülüyor. Ülkemizde de bu çabaların bir parçası olarak hizmet veren kuruluşlardan biri de bugün koleksiyonu tahliye edilmek istenen Deniz Biyolojisi Müzesi olmuştu.
BELEDİYELER, ÜNİVERSİTELER VE BAKANLIK KOLEKSİYONA TALİP OLDU
Konunun sosyal medyadan duyulmasıyla birlikte aralarında Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı araştırma enstitüleri çeşitli üniversiteler, araştırma kuruluşları, belediyeler ve okulların da olduğu çok sayıda kurumun müzede sergilenen koleksiyona sahip çıkmak için girişimde bulunduğu belirtiliyor.
İDARİ İŞLEMİN DURDURULMASI İÇİN DAVA AÇILDI
Antalya Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı’nın 3 gün içinde müze örneklerinin tahliye edilmesiyle ilgili kararına, Antalya İdare Mahkemesi’nde davalı idarenin savunması alınmadan yürütmeyi durdurma ve iptali istemiyle dava açıldığı öğrenildi.
MAHKEME YÜRÜTMEYİ DURDURDU
Antalya Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki Deniz Biyolojisi Müzesi’nde sergilenen 500’e yakın deniz canlısı koleksiyonunun, koleksiyon sahibi ve belediye personeli Dr. Elif Özgür’e 1 Nisan’da gönderilen tebligatla 3 gün içinde boşaltılmasının istenmesi kamuoyunda tepkiyle karşılanmıştı. Söz konusu tebligatla ilgili 2 Nisan’da açılan davada Antalya 5. İdare Mahkemesi 3 Nisan’da yürütmeyi durdurma kararı verdi. Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı Cem Oğuz ise yerel basına verdiği demeçte, söz konusu tebligatın Özgür’ün müzeden ayrılmasını sağlamak amacıyla gönderildiğini söyledi. Antalya Körfezi ve kıyı alanlarında yıllarca süren çalışmalarda elde edilen doktora tezi örneklerini sergilenmesi için bir protokol ile 2014 yılında hizmete açılan Deniz Biyolojisi Müzesi’nin hizmetine sunan Dr. Elif Özgür, kurucusu olduğu müzede binlerce öğrenciye deniz okuryazarlığı kazandıran etkinliklere imza atmıştı.
