Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) Mars’a gönderdiği uzay aracı Phoenix yani Anka Kuşu, Türkiye saatiyle 02.55’te Kızıl Gezegen’in yüzeyine başarıyla indi. İnmesinden kısa bir süre sonra, uzay aracından ilk görüntüler de Dünya’ya ulaştı.
32 yıl sonra ilk iniş
1976’daki Viking 2 uzay aracından bu yana Mars’a ilk motorlu inişi yapan Anka Kuşu, Kızıl Gezegen’in kuzey kutbundaki Yeşil Vadi adı verilen geniş düzlüğe indi. Nefeslerin tutulduğu son 14 dakikada, Anka Kuşu’nun 26 kritik manevra için roketlerini ateşlemesi ve görevin tamamlanması için bunların her birinin başarıyla yerine getirilmesi gerekiyordu.Uzay aracının son 7 dakikası, görevinin en zorlu bölümüydü. Saatte yaklaşık 21 bin kilometre hızla seyreden Anka Kuşu, Kızıl Gezegen’in atmosferine girişinde hızını aniden düşürerek paraşütle Mars’ın Kuzey Kutup bölgesine Türkiye saatiyle 02.55’te yumuşak bir iniş yaptı. 10 ayda 711 milyon kilometre yol kat eden uzay aracı Anka Kuşu’nun, Mars’ın kuzey kutup bölgesine inmesi sürecin heyecanla izlendiği NASA üssünde sevinç yarattı. Bilimadamları ve mühendisler, uzay aracının hasarsız yere inişini haber veren sinyallerin alınmasını, birbirlerine sarılarak ve alkışlayarak kutladılar. Proje Yöneticisi Barry Goldstein, projenin en zor kısmının geride kaldığını, ancak hala çok önemli görevler olduğunu söyledi.
İlk görüntüleri geçti
Anka Kuşu, gezegene inişinden yaklaşık 2 saat sonra, küçük kayaların arasında Mars yüzeyine basmış bacaklarından birinin görüntüsü ile ufuk çizgisinin görüntülerini Dünya’ya ulaştırdı. İlk görüntülerin, uzay aracının durumu ve üzerindeki bilimsel araçlar hakkında uzmanlara bilgi verdiği belirtildi.
1960’dan bu yana 38 araç gönderildi
Mars’a 1960’tan bu yana ABD’li, Rus, Japon ve Avrupalılar 38 uzay aracı gönderdiler, ancak bunların yarısından azı başarılı oldu. Phoenix dahil ve hepsi Amerikan sadece 4 uzay aracı kazasız belasız Kızıl Gezegen’e inebilirken, 1971’de bir Rus aracı Mars’a indi ancak sadece 20 saniye iletişim kurabildi. Japonların tek denemesi başarısızlıkla sonuçlanırken Avrupalılar Mars Express adlı aracı ancak yörüngeye yerleştirebildi. Görevi Mars’da yaşam izi aramak olan Anka Kuşu, Mars yüzeyindeki araştırmasını üç ay boyunca sürdürecek.
28 yıllık serüven
10 Ekim 1960: Sovyetler Birliği’nin fırlattığı ilk araç Dünya yörüngesine ulaşamadan parçalandı.
5 Kasım 1964: Mars’a gönderilen ilk Amerikan uzay aracı Mariner 3 başarısız oldu. 28 Kasım’daki 2’nci denemesinde başarılı oldu.
30 Kasım 1964: Sovyet aracı Zond 2, Mars’a yaklaştı ancak veri gönderemedi.
28 Mayıs 1971: Sovyetlerin Mars 3 aracı Kızıl Gezegen’e kondu, ancak 20 saniye çalıştı ve birkaç fotoğraf gönderebildi.
30 Mayıs 1971: Amerikan Mariner 9 Mars yörüngesine oturan ilk gerçek uydu oldu ve 7 bin 329 fotoğrafla ayrıntılı haritasını çıkardı.
20 Ağustos 1975: Amerikan Viking 1, Mars toprağına başarıyla ulaşan ilk uzay aracı oldu.
9 Eylül 1975: Viking 2 Mars’ta yaşam izlerini araştırdı. Viking 1 ve 250
bin foto geçti.
25 Eylül 1992: Mars Observer gönderildi.
7 Kasım 1996: Mars Global Surveyor fırlatıldı. 240 bin foto, 206 milyon spektrometrik ölçüm ve 671 milyon altimertik veri geçti.
16 Kasım 1996: Rus Mars 96’nın fırlatılışı başarısız oldu.
4 Aralık 1996: Amerikan Mars Pathfinder, 2,3 milyar veri geçen ve Mars’ın nemli, sıcak bir geçmişi olduğunu tespit eden bir robot kondurmayı başardı.
4 Temmuz 1998: Japon Nozomi uzay aracı Mars yörüngesine ulaşamadı.
11 Aralık 1998: Amerikan Mars Climate Orbiter, Mark atmosferine girişinde parçalandı.
3 Ocak 1999: Amerikan Mars Polar Lander başarısız oldu.
7 Nisan 2001: Amerikan Mars Odyssey fırlatıldı.
10 Haziran 2003: Nasa’nın jeolog robotu Spirit ve 7 temmuzda ikizi Opportunity, 3 aylık bir görev için fırlatıldı.
14 Ocak 2004: Amerikan Başkanı Bush, 2020’ye doğru Ay’da kalıcı bir üs kurduktan sonra Mars’a insan gönderme hedefini açıkladı.
25 Mayıs 2008: Amerikan Phoenix uzay aracı, Mars’ın arktik bölgesinde donmuş halde bulunan suyu ve varsa yaşam izlerini araştırmak üzere iniş yaptı.
HAYAT ARAYACAK
Mars’a ulaşmak için 711 milyon kilometre kateden Anka Kuşu’nun amacı gezegenin Kuzey Kutup bölgesinin geçmişte mikrobik yaşam için uygun koşullar sağlayıp sağlamadığı keşfetmek. Mars yüzeyinde, bir zamanlar mikrobik yaşam olup olmadığını araştıracak olan uzay aracı, gezegen yüzeyinde buz halinde olduğu tahmin edilen suyu analiz edecek.
Anka Kuşu, 2 saat sonra, küçük kayaların arasında Mars yüzeyine basmış bacaklarından birinin görüntüsü ile ufuk çizgisinin görüntülerini Dünya’ya ulaştırdı.
NASA’da iniş sevinci
Anka Kuşu’nun Mars’a inmeyi başarması, NASA üssünde büyük sevinç yarattı. Bilimadamları ve mühendisler, uzay aracının hasarsız yere inişini haber veren sinyalleri alınca birbirlerine sarılarak bu büyük başarıyı kutladı.
