Hükümetin, Çeşme yarımadasını altı bölgeye ayırıp her birini ayrı kişilere ihale ederek SİT alanlarını yapılaşmaya açan planı Danıştay tarafından bozuldu
Haber: Salim YAVAŞOĞLU
Kültür Bakanlığı’nın 2 yıl önce Çeşme yarımadasını 6 bölgeye ayırarak içinde SİT alanları da olan yerleri yapılaşmaya açması, Mimarlar Odası İzmir Şubesi’nin Danıştay’a yaptığı başvruyla durduruldu. Mimarlar Odası’nın Çeşme-Alaçatı-Paşalimanı Kültür Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın iptali talebiyle açtığı davada Danıştay 6. Dairesi yürütmenin durdurulmasına karar verdi. Mimarlar Odası İzmir Şube Sekreteri Nilüfer Çınarlı, Çeşme Bölgesi’nin planlamasının Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapıldığını belirterek, “Bakanlık önce turizm bölgesi ilan ettiği Çeşme yarımadasını 6 bölgeye ayırdı. Bölgede bulunan 1.derecede SİT alanları bile yapılaşmaya açıldı. Yatırımcılar için cazip hale getirilip, ihaleler hazırlandı” dedi. Bakanlığın yaptığı planlarda otellere, turistik tesislere, golf sahalarına yer verildiğine dikkat çeken Çınarlı “Bu bölgelerin her biri için de ayrı ihale açtı. Bir yatırımcı koskoca bir bölgeyi alabiliyor. Buralardaki birçok 1. ve 2. derecede SİT Alanı da turistik tesise dönüşüyor. Böylece buralar kamunun kullanım alanı olmaktan çıkıyor. Türkiye’nin sörf merkezi Alaçatı’yı da kapsayan ve sivil toplum kuruluşları ile vatandaşların karşı çıktığı planları Danıştay bozdu” diye konuştu. Çınarlı, 1.derecede doğal SİT alanı olduğu için yapılaşmaya kapalı olan Alaçatı’da yapılanları ise şöyle anlattı:
Denizin içi bile yağmalanıyor
“Önce Kültür ve Tabiat Varlıkları’nı Koruma Kurulu tarafından 3. derece SİT alanına indirilip, yapılaşmaya açıldı. Avrupa’nın en önemli sörf merkezi Alaçatı’da sörf alanının yanında Port Alaçatı projesi adı altında deniz doldurulup yat limanı ile binalar ve lüks oteller yapılıyor. Türkiye’de Kıyı Koruma Yasası gereği, denizi doldurup, üzerine bina yapamazsınız dedik. Buna çözümü Bayındırlık Bakanlığı’ndan buldular. Bakanlık, olmayacak şekilde, ’kıyı kenar çizgisi’ni denizin ve Azmak’ın (dere ile denizin birleştiği yer) içinden geçirdi. Biz de ’bu çizgi yanlış deyip’düzeltme davası açtık. Alaçatı’da şu an ev yapılan yerlerin ’kıyı kenar çizgisi’nin içinde. Çizginin tam kıyıdan geçmesi gerekir. Bu çizgiden itibaren de üzerinde bina olmayan yerlerde 100 metrede yapılaşma yapılamaz. Ancak denizin içine yapıyorlar.” Mimarlar Odası tarafından açılan davada, planın nokta ölçeğinde olmasının planlamanın amacı ve ilkeleriyle çeliştiği, Port Alaçatı girişimine yönelik özel ve ayrıcalıklı bir imar planı niteliği taşıdığı, 1. ve 2. derece doğal sit alanlarını, ormanları, kıyıları, tarımsal nite-liği olan alanları yapılaşmaya açtığı işaret edildi. Kaynakların koruma-kullanma dengesini gözeten bir yönü bulunmadığı, bölgede yeraltı ve yerüstü su potansiyeli yetersiz olduğu halde planlamada bu durumun göz önünde tutulmadığı anlatıldı.
Aldığı rüzgarlardan dolayı Avrupa’nın en iyi sörf merkezlerinden olan Çeşme Alaçatı’da yat limanı yapılarak deniz betonlaştırılıyor. Teknelerin giriş çıkışı nedeniyle bölgede sörf yapmak imkansız hale gelecek.
Yürütmeyi durdurdu
Danıştay 6. Dairesi’nce dava dilekçesinde ileri sürülen iptal gerekçeleri haklı bulunmuş ve telafisi güç zararlar doğuracağı açık olan plan hakkında yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir. Kararda, Alaçatı-Paşalimanı Kültür Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi Çevre Düzeni Planı’nın, planlama açısından belirsizlikler içermesi, koruma ve kullanma dengesini sağlamaması, yapılaşması mümkün olmayan alanları yapılaşmaya açması, hukuki dayanaktan yoksun şekilde büyük alanların tek yatırımcıya tahsisine olanak sağlaması, yetersiz ve ayrıntılı olamayan mekânsal çalışmalara dayalı olarak hazırlanması karşısında şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uyarlık taşımadığı açıklanmıştır.
Mimarı Fransız
Port Alaçatı Projesini mimar Francois Spoerry hayata geçirdi. Fransa’nın güney sahillerinde Port Grimaud’yu yaratan mimar Spoerry, teknesiyle Yumru Koyu yakınından geçerken, Alaçatı’yı görünce belediyeyi ziyaret etti. Spoerry, denizle karayı buluşturan evlerin bulunduğu Port Grimaud’nun aynısını Yumru Koyu’nda yaratmayı önerdi. Belediye öneriyi kabul etti ve yüzde 5 ortak oldu. 1995’te 6 yatırımcıyla Alaçatı Turizm AŞ’yi kurulurken, projenin yüzde 51 ile en büyük ortağı Mesa İnşaat’ın kurucusu ve mimar Mehmet Aykut Mutlu oldu. Spoerry’nin oğlu Yves Spoerry’in hissesi de yüzde 10.
