Uyum yasaları kapsamında Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası’nda değişiklik için çalışma yapan AKP, 2019 seçimleri öncesinde sürprizle karşılaşmamak ve olası bazı ittifakları önlemek için cumhurbaşkanı adaylığına kriter getirmeyi planlıyor. Buna göre, siyasi partiler tek bir ismi aday gösterebilecek. Cumhurbaşkanlığı seçiminde, ikinci tura kalmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılamaması durumunda 3. sıradaki adayın ikame edilmesine ilişkin hükümle ilgili olarak da süre kısa tutulacak.
Cumhuriyet’ten Emine Kaplan’ın haberine göre adaylıktan çekilme için ilk tur sonucunun Resmi Gazete’de yayımlanmasını takip eden gün saat 17.00’ye kadar süre tanınacak. Bu süreden daha sonra yapılan istifa ya da çekilmeler dikkate alınmayacak. Kasım 2019’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerini şansa bırakmak istemeyen AKP yönetimi, anayasa değişikliğine uyum kapsamında Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası’nda yapılacak değişikliklerde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a karşı olası ittifaklara karşı boşluk olmaması için önlem arayışına girdi. İttifak ve seçim mevzuatında değişiklik öngören yasa değişikliğinin ardından TBMM’ye sunulması beklenen ikinci uyum paketinde, ağırlıklı olarak Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası’na yönelik düzenlemeler yer alacak. AKP yönetimi bir yandan yaklaşık 400 maddeye ulaşan 5 seçim yasasını tek bir yasa altında toplayarak 150-200 maddelik ‘Türkiye Seçim Yasası’ için de çalışma yapıyor. Bu tasarının çıkmasının zaman alacağı ve 2019 seçimlerine kadar yetişmeyeceğinin anlaşılması durumunda Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası’na ilişkin değişikliklerin yer alacağı dar kapsamlı bir değişiklik gündeme getirilecek. 16 Nisan’da kabul edilen anayasa değişikliği ile siyasi parti grupları ile en az 100 bin seçmenin cumhurbaşkanı adayı göstermesi hükmü getirilirken, daha önce en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 10’unu almış olan siyasi partilerin aday göstermesine ilişkin hükümdeki yüzde 10 kriteri de yüzde 5’e düşürüldü. Uyum yasasıyla, cumhurbaşkanı adayı göstermenin koşulları belirlenecek. Siyasi parti grupları, tek bir ismi aday gösterebilecek. Anayasadaki ‘20 milletvekilinin aday gösterme’ hükmü kaldırıldığı için siyasi parti grupları dışında milletvekilleri aday gösteremeyecek.
İKİNCİ TUR ÖNLEMİ
AKP, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması olasılığına karşı da yine Erdoğan’a karşı olası ittifakları zorlaştırmaya dönük bazı düzenlemeler getirmeyi planlıyor. Anayasaya göre ilk oylamada bir adayın salt çoğunluğu (yüzde 50 artı 1) sağlayamaması durumunda bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi yoluyla yapılacak. AKP, ikinci tura katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması durumuna ilişkin süre sınırlaması getirecek. Üzerinde düşünülen formüle göre, ilk oylama sonuçlarının Resmi Gazete’de yayımlanmasını takip eden gün saat 17.00’ye kadar istifa ya da çekilme işlemi yapılabilecek. Bu süreden sonra olacak istifa, çekilme ve ölüm gibi durumlarda ikame işlemi yapılmayacak. AKP böylece, ilk tur sonucuna göre Erdoğan’a karşı bir aday üzerinden blok oluşturulmasına zaman bırakmayacak. Anayasa değişikliğine göre Cumhurbaşkanı’na yardımcılarından biri vekalet edecek. Ancak birden fazla yardımcı olması durumunda hangisine vekaletin bırakılacağı tartışılıyor. Parti içinde yapılan değerlendirmelerde en yaşlı yardımcıya vekaletin bırakılması formülü üzerinde duruluyor.
