Dünya uçmalı arabalı, uzaya kaçmalı ''millenium'' çağına hazırlanırken, Türkiye''de iktidarın Ay''a sert iniş söylemleri, diğer vaatleri gibi havada kaldı. Türk lirasının hızla değer kaybetmesiyle alevlenen kriz, korona virüs pandemisinin ardından iktidarın ekonomi politikalarındaki ısrarın etkisi ile bugünkü halini aldı. Türkiye Cumhuriyeti''nin 100. kuruluş yıldönümü olan 2023''ü hedef gösteren iktidar, bu hedefleri de yıllar önce açıklamıştı.
12 Haziran 2011 Genel Seçimleri öncesinde AKP’nin seçim beyannamesi 2023 hedefleri üzerine kurulmuş, 12 yılda yapılması planlanan onlarca vaat sıralanmıştı. Bu seçim kampanyası sandıkta da karşılık bulmuş, parti seçimlerde yüzde 49,95 oy oranını yakalamıştı.
İktidarın 2023 hedeflerini İnstagram hesabından paylaşan gazeteci Zefer Arapkirli, 2023 seçimlerine hazırlandığımız bu dönemde, Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın yıllardır "Hedef 2023" diyerek dillendirdiği hedeflerin AKP''nin sitesinden kaldırıldığını belirtti.
Arapkirli paylaşımında şu ifadeleri kullandı:
"BUNU DA GÖRDÜK ????????????
Şu tabloyu internet sitesinden kaldırmışlar.
Komple bir "ıskalama" olduğu için, utanıp silmişler.
Yahu, yayınlanmış bir posteri nasıl güncelleyeceksin?
Yanılmışsın işte.
Çünkü, gerçekçi değilsin,
Çünkü desteksiz atıyorsun.
Çünkü kandırıyorsun milleti."
"TÜRKİYE HAZIR HEDEF 2023!" diyen iktidar, o günlerde halka şöyle sesleniyordu:
"Bir Türkiye hayal ediyorum, yeni bir anayasa ile ileri demokrasiye kavuşmuş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, bu gökkubbe altında kardeşliğini pekiştirmiş.
Bir Türkiye hayal ediyorum. milleti devletinden razı, vatandaşları mutlu, müreffeh ve özgür.
Bir Türkiye hayal ediyorum. bütün farklılıkları, bütün fikirleri, bütün inançlarıyla, Ay Yıldız''in altında birlik ve dirlik içinde..
Bir Türkiye hayal ediyorum, dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmuş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, milli geliri 2 trilyon dolara ulaşmış.
Bir Türkiye hayal ediyorum. Kişi baş geliri 25 bin dolara yükselmiş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, ihracatı yılda 500 milyar doları aşmış
Bir Türkiye hayal ediyorum, işsizliği yüzde 5''in altına düşürmüş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, donanım, özgüven ve erdemli gençler yetiştirmiş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, istisnasız her bir vatandaşı sosyal devlet güvencesine kavuşmuş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, kendi uçağını, kendi uydusunu, kendi savaş gemisini, kendi tankını, kendi insansız hava uçaklarını üretmeye başlamış.
Bir Türkiye hayal ediyorum, bir baştan bir başa en modern kara, demir ve hava yolları ile örülmüş
Bir Türkiye hayal ediyorum. bütün vatandaşları en ileri iletişim teknolojilerine sahip olmuş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, GAP, DAP ve KOP projelerini tamamlamış. dünyanın tarım üssü haline gelmiş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, marka şehirleri küresel rekabette en öne geçmiş.
Bir Türkiye hayal ediyorum, dünyanın lider ülkelerinden biri olmuş.
Cumhuriyetimizin 100. yılına işte böyle bir Türkiye lle girmeyi hayal ediyorum.
Başarılmayacak hedef yoktur. Yeter ki hedeflerimiz ortak olsun. İnanalım, birlikte çalışalım, milletimiz kazansın.
Geleceğin Türkiye''si için yeni hayallerimizi de gerçeğe dönüştürmeye hazırız.
Biz hazırız. Millet hazır.
TÜRKİYE HAZIR
HEDEF 2023!"
Peki 12 yıl önce verilen vaatler, 2023’e 10 gün kala ne durumda?
1) Türkiye’nin dünya ekonomileri arasındaki sıralaması
2011’de Türkiye dünyanın en büyük 17’nci ekonomisiydi. Parti ve Erdoğan’ın defalarca vurguladığı amaç ise 2023’te ilk 10’a girmekti. Türkiye sıralamada dört sıra gerilemiş durumda ve 21’inci sırada.
2) Enflasyon
2011’de “Enflasyon tek haneli sayılara inecek“ vaadi dile getirildiği sırada Türkiye’de enflasyon, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yıllık bazda yüzde 10,43 seviyesindeydi. 12 yıl sonra ise oran TÜİK’in 2022’nin Kasım ayı verilerine göre yüzde 84,4. Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göreyse yüzde 170,7. TÜİK, enflasyon rakamlarını 2022 yıllık yüzde 64. 27, aylık yüzde 1,18 olarak açıkladı. ENAG aralık ayı enflasyonunu yüzde 5. 18 olarak, yıllık enflasyonu da yüzde 137. 55 olarak açıkladı. Uzmanlar enflasyonda bir önceki aya göre yaşanan düşüşün baz etkisi ile olup, artan fiyatları düşürmeyeceğini belirtti.
3) İşsizlik
2011’deki önemli ekonomik vaatlerden biri de yüzde 9,8 olan işsizlik oranını yüzde beşin altına çekmekti. Türkiye’deki işsizlik oranı TÜİK rakamlarına göre bugün yüzde 10.
4) Kişi başına düşen milli gelir
AKP’nin 2023 için vaat ettiği kişi başına düşen milli gelir 25 bin dolardı. Bu miktar 2011’de 10 bin 444 dolarken bugün yaklaşık 500 dolar gerileyerek 9 bin 961 dolar seviyesine düşmüş durumda.
5) Gayri safi yurt içi hasıla
Gayri safi yurt içi hasıla 2011’de 772 milyar dolarken 2023 için hedeflenen miktar 2 trilyon dolardı. Miktar, 2021 yılında 806 milyar dolar seviyesindeydi.
6) İhracat
2011’de 135 milyar dolar olan ihracatın 12 yılda yaklaşık dört katına çıkarılarak 500 milyar doları bulması hedefleniyordu. 2022''nin ocak-kasım dönemindeki ihracat 231 milyar dolar.
7) İstihdam
2011’de yüzde 49,9 olan istihdam oranının yüzde ellinin üzerine çıkarılması hedefleniyordu. Bugün oran 2022''nin Aralık ayında yüzde 48,6 olarak açıklandı.
8) Turist sayısı
Türkiye’ye gelen turist sayısını 50 milyona çıkarma hedefi konulurken ülkeye bir yılda gelen turist sayısı 31 milyon seviyesindeydi. 2022’nin ilk üç çeyreğinde Türkiye’ye gelen turist sayısı ise 21 milyon.
9) Turizm geliri
50 milyonluk turistin 50 milyar dolarlık gelir yaratması bekleniyordu. Ancak 2011’de 28 milyar dolar olan turizm geliri 2022’nin ilk üç çeyreğinde 17 milyar dolar seviyesinde.
10) Bölünmüş yol
36 bin 500 kilometrelik bölünmüş yol uzunluğuna 2023’te ulaşılması hedefleniyordu. 2011’de uzunluk 21 bin kilometreyken 12 yılda 6 bin kilometre daha yol yapılmış durumda. Bugün toplam uzunluk 27 bin kilometre.
11) Otoyol
2011’de 2 bin 119 km olan otoyol uzunluğunun 2023’e kadar 7bin 500 km’ye çıkarılması hedefleniyordu. Karayolları Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre bugünkü toplam otoyol uzunluğu 3 bin 500 km.
12) Demiryolu ağı
2011’de 11 bin km olan Türkiye’deki demiryolları uzunluğunun, 2023’e kadar iki katına çıkarılması hedefleniyordu. Bugünkü uzunluk ise 12 bin 800 km.
13) Yüksek hızlı tren demiryolu ağı
2011’de 444 km uzunluğunda olan ağ için yüksek bir hedef konmuştu: 10 bin km. Ancak bugün Türkiye’de bulunan yüksek hızlı tren demiryolu uzunluğu Uluslararası Demiryolları Birliği’nin 2022 raporuna göre bin 52 km.
14) Yoksulluk oranı
2011’de yüzde 16,1 seviyesinde olan yoksulluk oranı bugün yüzde 11,4’e düşmüş durumda. Ancak 2023 için hedeflenen oran yüzde 10 seviyesinin altıydı.
15) Türkiye’nin dünya mal ticaretindeki payı
Pay 2011’de yüzde 0,8 iken 2023 için hedeflenen oran yüzde 1,5’ti. Ancak oran bugün yüzde 0,4’e düşmüş durumda.
16) Yapı malzemeleri ihracatı
Türkiye’de öne çıkan sektörlerden olan inşaat sektörü dahilinde üretilen yapı malzemelerinin ihracatında 2011’de 23 milyar dolar olan satış rakamının 2023’te 100 milyar dolara çıkarılması hedefleniyordu. Bugünkü durum ise yıllık 30,8 milyar dolar.
17) Kayıt dışı istihdam
2011’de yüzde 42 olan oranın yüzde 15’in altına düşürülmesi hedefleniyordu. Bugün oran yüzde 28,7 seviyesinde.
18) Nükleer santral
12 yıllık hedeflerden biri üç adet nükleer santralin bitirilmiş olmasıydı. Bugün ise bir santralin (Akkuyu Nükleer Santrali) inşası sürüyor.
19) Doktor sayısı
2011’de Türkiye’de bulunan doktor sayısı 120 bindi. Bu sayının 12 yılda 200 bine çıkarılması hedefleniyordu. Bugünkü sayı ise 144 bin. Öte yandan
TTB, geçen yıl 2 bin 685 sağlık çalışanının yurtdışında çalışma vizesi anlamına gelen “iyi hal belgesi” için başvuruda bulunduğunu duyurdu. 2021’de belgeyi isteyen doktor sayısı 1405’ti. TTB Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, “En az 20 tıp fakültesinin mezun sayısını kaybettik” dedi.
20) Yüz bin kişi başına düşen hekim sayısı
12 yıl önce 153 olan oranın bugün en az 210 olması öngörülüyordu. Ancak bu orana ulaşılamadığı gibi, hastanelerde oluşan hasta kuyrukları, yoğunluk nedeniyle randevu alamayan hastalar sık sık gündem oluyor.
21) Toplumda sigara içme oranı
12 yıl önce yüzde 27 olan oran için hedeflenen seviye yüzde 15’in altıydı. Ancak sigaradan alınan yüksek vergiler ve sigara karşıtı kampanyalara rağmen oran bugün de aynı seviyelerde: Yüzde 27,3.
22) İstanbul’un dünya finans merkezleri sıralaması
Küresel Finans Merkezleri Endeksi’ne göre İstanbul 2011’de listede 62. sıradaydı. İktidarın 2023 hedefi ise şehrin ilk ona girmesiydi. İstanbul 2022''nin ilk endeksinde 64. sırada yer aldı.
24) Elektrikte kayıp-kaçak oranı
Oran 2011’de yüzde 14,6 seviyesindeyken 2022 Aralık ayında yüzde 11,2 seviyesindeydi. Ancak hedeflenen oran yüzde beşti.
25) İstanbul raylı sistem ağı
2011’de 153 km olan ağın 2023’e kadar iki katına çıkarılması hedefleniyordu. AKP 2019’da İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ni CHP yönetimine devrederken uzunluk 170 km’ydi.
26) Esenboğa metrosu
2011’de 2023’e kadar yapılacağı duyurulan Esenboğa Havalimanı ile Ankara merkez arasında metro güzergahı henüz yapılmış değil.
27) İzmir Çandarlı limanı
2011’de İzmir’e yapılacağı duyurulan ve dünyanın en büyük 10 limanından biri olacağı söylenen Çandarlı Limanı henüz inşa edilmedi.
28) Uydu
2023’e kadar üretilmesi planlanan yerli uydu, henüz üretilmedi.
29) Uçak
2023’e kadar üretilmesi planlanan yerli uçak, henüz üretilmedi.
30) Yeni Anayasa
Erdoğan’ın, partisinin 2011 seçim beyannamesini anlatırken “2023 için en önemli, bir numaralı projemiz“ dediği yeni Anayasa henüz yapılmadı.
