Türkiye, önümüzdeki birkaç ay içerisinde bir referanduma gidecek. Bugün Milliyet gazetesinde yayımlanan araştırma sonuçlarında da gördüğünüz gibi halkımız anayasa konusunda çok fazla da bilgi sahibi değil. Bu nedenle seçmen sandığa giderken, her zaman ki saiklerle karar verecek ve tercihini yapacak. Bunların neler olduğunu yarın ki köşe yazımda anlatmaya çalışacağım.
Araştırmanın künyesi
Anayasa değişikliği teklifinin TBMM’de kabul edildiği bu günlerde 2016 yılı içerisinde Türkiye genelinde anayasa ve yönetim sistemi ile ilgili yaptığımız araştırmalardan Milliyet gazetesi okurları için derlediğimiz sonuçlar aşağıdadır.
Araştırmaların her biri asgari 3.000 hanede yüz yüze görüşme yöntemiyle yapılmıştır.
Örneklem seçilirken TÜİK ve Maliye Bakanlığı verilerinden faydalanılmıştır. Örneklemde ilçe, kır kent ağırlığına uyulmuştur.
Araştırma sonuçları gerek sahada, gerekse bilgisayar ortamında çeşitli kontrollere tabi tutulmuş, elde edilen bulguların tutarlılığı gözlemlenmiştir. Araştırmaların hata payı güven sınırları içerisinde % 1.8’dir.
Anayasa nedir?
Vatandaşlara, hiçbir uyarı ve hatırlatma yapmadan, Anayasa’yı tanımlamasını istediğimizde; %17.5’i Devletin koyduğu kanunlar, %9.1’i Kanunlar, %7.9’u Yasaların tamamı, %4.6’sı Yönetim biçimi, %4.2’si Hak ve Hürriyetler şeklinde tanım yaparken, %31.3’ü bu konuda fikir beyan etmemişya da edememiştir.
Soru: Şu an Türkiye’de yürürlükte olan Anayasa kim tarafından, ne zaman yapıldı biliyor musunuz, söyler misiniz?
Yaklaşık her 2 kişiden biri yürürlükteki Anayasa’nın ne zaman yapıldığını bilmiyor!
İlk 4 maddeden bilinenler
Soru: Anayasa’nın ilk 4 maddesinden bildikleriniz var mı varsa söyler misiniz?
18 yaş ve üzeri her 100 kişiden 50’si Anayasa’nın ilk 4 maddesinden herhangi birini bilmemektedir.
n %39.4’ü “Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir”, %33,0’ü “Dili Türkçe, bayrağı ay yıldızlı al bayrak, milli marşı İstiklal Marşı, başkenti Ankara’dır”, %26,1’i “Anayasa’nın ilk 3 maddesi değiştirilemez, değiştirilmesi teklif edilemez”, %25,4’ü “Demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir” maddelerini söylemiştir.
Yönetim sistemi hakkında bilgi
Soru: Türkiye’de son dönemde bir sistem tartışması yapılıyor. Türkiye hangi sistemle yönetiliyor? Biliyor musunuz?
Türkiye’nin parlamenter sistemle yönetildiğini bilenlerin oranı kasım ayında %72’ye çıkmıştır.
Parlamenter sistem nedir?
Seçmene spontane olarak ‘Parlamenter Sistemin’ ne olduğunu sorduğumuzda; % 31.1’i Meclis-Milletvekilleri şeklinde tanımlama yapmıştır. Ayrıca % 8.0’i Halkın seçtiği yönetim-Demokrasi, % 4.6’sı halen yönetildiğimiz sistem, % 4.0’ü Partili sistem şeklinde tanımlamıştır.
Seçmenin % 47.6’sı ise bu konuda fikir beyan edememiştir.
Türkiye’yi kim yönetiyor?
Soru: Türkiye’yi kim yönetiyor? Söyler misiniz?
Ocak 2016’dan bu yana Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yönettiğini düşünenlerin oranında % 20.4’lük artış olmuştur (% 59.3’ten %79.7’ye).
