ABD’deki Boston College’da öğretim üyesi olan Prof. Dr. Emrah Altındiş, Twitter hesabından yaptığı paylaşımlarda Türkiye''nin Korona virüs (Covid-19) salgınında geldiği durumu değerlendirirken, "3. pikin kıyısındayız; aşı olmadıysanız özellikle bu 1-2 ay çok dikkatli olun" dedi.
Altındiş, uyarılarını şöyle sıraladı:
"Pandemide yeniden tehlikeli bir noktadayız. Bu tweet dizisinde kısaca anlatmaya çalışacağım. Hatırlayacağınız gibi Türkiye Kasımda 40 bin vaka zirvelerini gördü. Şu anda 3. bir pikin kıyısındayız!
12 Mart itibariyle 1 Ocakta bulunan vaka seviyesine geri donduk. 2.5 aydır onca kısıtlama, hafta sonu yasakları, 65 yaş üstü, 20 yaş altı bireylere, esnafa çektirilen yasak çileleri bu şekilde harcanmış, gitmiş oldu. Kongreler, varyantlar ve 1 Mart açılımı ile daha kötüsü yolda.
Türkiye''de bugüne kadar toplam ~ 10 milyon aşı yapıldı ancak sadece ve sadece ~ 1.3 milyon birey (çok büyük çoğunluğu sağlık çalışanı) iki doz aşıyı da oldu. Bu 1.3 milyon dışında herkes virüs icin açık bir hedef. Üçüncü zirveye korunmasız bir sekilde giriyoruz maalesef...
Bu açıklamaya göre Türkiye''de uygulanan aşı ölümleri engellemiş, hastalık ve hastaneye başvuruları da azaltmış ancak sorunumuz aşılamalardaki yavaşlık. 2. dozlar hızla tamamlanmalı. Ayrıca aşının yaklaşık 2. dozdan 14 gün sonra korumaya başladığını unutmayalım.
Geçtiğimiz Mart ayına göre çok daha zor bir donemin kıyısındayız. Virüs tüm ülkeye yayılmış durumda, daha ölümcül (~ 2 kat) olduğu ve daha hızla yayıldığı gösterilen Ingiltere varyantı 45 bin insanda görülmüş! Peki bu normalleşme neye göre yapılıyor?
Gecen hafta aşağıda anlatmaya çalıştığım gibi paylaşılan veriler şaibeli. İstatistiki olarak da, pandeminin doğasından da, vaka ve ölüm sayılarının bu kadar tahmin edilebilir sekilde artıp azaldığı benim gördüğüm dünyada üç ülke var: Iran, Türkiye ve Rusya!
Bu şaibeli, muhtemelen düşük gösterilen, sayılarla dahi Türkiye dünyada en çok günlük vaka bulan ilk 10 ülke arasında, dun 7. ülke durumundaydı. En çok toplam vaka bulan pandemide 9. ülke, bu haldeyken normalleşme vakaları ve ölümleri hızla artıracak.
Türkiye toplumuna aylarca bilimsel olarak pandemiyi durdurmada ne faydası olduğunu anlayamadığımız hafta sonu yasaklarını, 65 yaş üstü yasaklarını dayattılar, oysa 4 haftalık, devletin ekonomik destegi ile bir kapanma yapılsa vakalar çok rahat bastırılabilirdi. Ne yaptılar?
65 yaş üstü ve 20 yaş altı yurttaşları 1 senedir evlere kapatanlar, esnafı berbat pandemi yönetimleri ile mahvedenler, vakalar yükselir, varyantlar yayılırken ne yaptılar? Aklımızla, vicdanımızla dalga gecen kongreler, cenaze törenleri, eğlenceler...
Burada dikkat çekmek istediğim bir başka noktada a) Türkiye''de genel olarak testlerin düşük olması-az test az vaka demek ve b) Açıklanan kent vakalarında, kaç test yapıldığı ve pozitiflik oranının paylaşılmaması. Bir il mavi olabilir ancak bu az test yapıldığı icin de olabilir.
Devlet gorevini yerine getirip yurttaşı korumadığı icin kendisini korumak yine yurttaşa kalıyor. Önerilerim kısaca şöyle: 1- Aşılama sıranız gelir gelmez aşınızı olun. 2- Aşı olduktan sonra aşı oldugunuzu unutup, aşılanmamış gibi kurallara uyun, kapalı mekanlarda maske takın.
Aşı olmadıysanız özellikle bu 1-2 ay çok dikkatli olun, birlikte yaşadığınız aile bireyleri dışında kimselerle kapalı mekanlarda kimseyle sosyalleşmeyin. Açık mekanlarda sosyalleşecekseniz bunu maske ile yapın. Maskeleriniz cerrahi maske degilse, iki maske takın.
Maalesef yazdıklarım karamsar gibi gorunuyor, farkındayım ancak sayılara ve normalleşme sürecine bakınca, gecmis deneyimlerin de gölgesinde önümüzdeki donemin realist bir degerlendirmesi bu. Umuyorum sağlık çalışanları bu süreci aşılandıkları icin en az zararla atlatacaklar."
