Sümeyra Kırca/YENİÇAĞ
Türkiye'nin en stratejik kuruluşları TÜPRAŞ, Türk Telekom, Erdemir ve Petkim ilk etapta yerli ve yabancı sermaye ortaklıklarına satıldı. Sümerbank, TEKEL ve SEKA gibi kuruluşlar da özelleştirildikten sonra kapatıldı, binlerce işçi işsiz kaldı.
Özelleştirilmeden elde edilen geliri üretim yerine betona gömen AKP iktidarı, yanlış politikalarla öldürdüğü tarımı, tanzimle diriltmeye çalışıyor. Türkiye'de kamuya ait işletmeler 1995 yılında 278 adetti. Özelleştirmelerle birlikte 2000'li yılların başında bu rakam 240'a düştü. Ancak AKP döneminde özelleştirmeye hız verildi ve sadece 15 senede 170 tane kamu kurumu satıldı ve devletin elinde sadece 71 kurum kaldı. Bu özelleştirmelerden sonra bir çok fabrika kapatıldı ve binlerce işçi işsiz kaldı. AKP'nin iktidara geldiği 2002 yılından 2017 yılına kadar geçen 15 yıllık dönemde 60 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirildi. Bu dönemde TÜPRAŞ, Türk Telekom, Erdemir, Petkim, başta olmak üzere ülkenin en stratejik değerli kuruluşları fabrika ve tesisleriyle limanları ve binlerce çok değerli arsa ve arazisi yerli ve yabancı şirketlere devredildi.
Cumhuriyet döneminde temelleri atılan ve Anadolu'nun kalkınmasında önemli bir yere sahip olan Sümerbank, TEKEL ve SEKA gibi kuruluşlar da özelleştirildikten sonra kapatıldı.
Geçen yıl bu zaman CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in soru önergesini cevaplayan dönemin Maliye Bakanı Naci Ağbal " 15 yılda 101 kuruluşta bulunan kamu payları ile 10 liman, 90 elektrik santrali, 40 işletme, 11 otel/sosyal tesis, 3 bin 703 taşınmaz, 37 maden sahası, 3 gemi, 6 bin 808 kalem makine-teçhizat, 155 adet isim hakkı/marka ve araç muayene hizmetleri özelleştirilmiştir"diye açıklamıştı. AKP, 2018 yılında da Türkiye çapında bütün şeker fabrikalarını özelleştirmişti.
Geçtiğimiz yıl ekonominin kötüye gitmesiyle hükümet kanadı Yeni Ekonomik Paket'i (YEP) açıkladı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı YEP'in hedef ve tahminlerine göre, 2018 yılında özelleştirmeden elde edilecek toplam gelirin 8 milyar lira olacağı söylendi. YEP'in en dikkat çeken hedeflerinden birini de önümüzdeki 3 yılda özelleştirmeden elde edilecek gelir tahminleri oluşturuyor. YEP'e göre AKP iktidarı 2019 yılında 10 milyar TL, 2020 yılında 22 milyar TL ve 2021 yılında da 16 milyar TL olmak üzere 3 yılda özelleştirme yoluyla toplam 48 milyar liralık kamu kaynağını yerli ve yabancılara satıp gelir elde edecek. Bu devasa kaynağın henüz özelleştirilemediği için halen devletin işlettiği Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri, otoyollar, elektrik üreten barajlar ve limanlar ile değerli arsa, arazi ve binaların satışından elde edilmesi planlanıyor.
VARLIK FONUYLA 1 MİLYAR $ DIŞ BORÇ ALINACAK
Hazır tesisleri satış yoluyla elde edilen gelirin üretim yerine betona gömülmesi ve enflasyonun tetiklediği ekonomik kriz, faizleri patlattı. Sıcak para kaynağının kesilmesi üzerine bu kez devreye Varlık Fonu sokuldu. Elde avuçta kalan en değerli varlıklar bir havuzda toplanarak, dış kredi için teminat olarak gösterildi.
Türkiye Varlık Fonu, uluslararası bankalardan 1 milyar dolar borçlanmayı planlıyor. Bloomberg'in üç farklı kişiden aktardığına göre, borçlanma 2019'un başında yapılacak ve vadesi iki yıl olacak. Alınan borçla, fon bünyesindeki şirketlerin nakit ihtiyacı karşılanacak.
Varlık fonunun 2016 yılında kurulması ile birlikte Türkiye Cumhuriyet Ziraat Bankası AŞ, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Türkiye Petrolleri AO (TPAO), Posta ve Telgraf Teşkilatı AŞ (PTT), Borsa İstanbul AŞ, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme AŞ'nin (TÜRKSAT) sermayelerinde bulunan Hazine'ye ait hisselerin tamamı, Türk Telekomünikasyon AŞ'nin yüzde 6,68 oranındaki Hazine'ye ait hissesi ile Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün (Çaykur), THY'nin yüzde 49,12'si , Halkbank'ın yüzde 51,11 hissesinin Varlık Fonu'na devredildi.
İŞTE AKP'NİN SATTIKLARI
- Paşabahçe Cam Sanayi (125 milyon Euro)
- Ereğli Demir Çelik (2 milyar 770 milyon Dolar)
- İskenderun Demir Çelik
- ASELSAN Hisseleri
- HAVELSAN Hisseleri
- ETi Holding
- PETKİM
- TÜPRAŞ ( 4 milyar 140 milyon dolar)
- BURSAGAZ (120 milyon dolar)
- ESGAZ (43 milyon Dolar)
- EÜAŞ Ahlat Akarsu Sant.
- TEDAŞ Başkent Elektrik
- Ünye Çimento A.Ş.
- Türkiye Gübre Sanayi A.Ş.
- TEKEL Alkollü İçkiler A.Ş. (292 milyon Dolar)
- İstanbul Sigara Fabrikası
- Kıbrıs Türk Tütün Ltd. Şti.
- Merinos Halı Markası
- Seydişehir Eti Alüminyum
- Mazıdağı Fosfat Tesisleri
- Hekimhan Demir Madeni
- Güney Ege Linyit İşletmesi
- Ayvalık Tuz İşletmesi
- Çankırı Kaya Tuzlası
- Et Balık Samsun Soğuk Hava
- Sümer Holding
- Yeşilova Halı, Yün, İplik
- Manisa Pamuklu Mensucat
- Beykoz Deri ve Kundura
- Manisa Et-Tavuk Kombinası
- Kütahya Şeker Fabrikası
- OYAKBANK
- T. Sınai Kalkınma Bankası
- Yapı Kredi Bankası
- Sabiha Gökçen Havaalanı
- SEKA (1 milyar 100 bin dolar)
- THY-USAŞ Hisseleri
- Türk Telekom
- AyCell
- Araç Muayene İstasyonu
- Ray Sigorta A.Ş.
- Başak Sigorta A.Ş.
- İskenderun Limanı
- SÜTAŞ Malatya İşletmesi
- Ortadoğu Teknopark A.Ş.
- İstanbul İmar LTD. Şti.
- TCDD Mersin Limanı
- Büyük Efes Oteli
- SEKA'nın fabrika ve tesisleri
- Başkent Doğalgaz Dağıtım (1 milyar 162 milyon Dolar)
- THY- Lojmanları
- Trakya Cam ve Anadolu Cam
- KTHY hisseleri
- TOFAŞ hisseleri
- ÇELBOR
- TAKSAN
- Oymapınar Barajı
- Antalya Limanı
- GERKONSAN
- DİTAŞ
- TÜMOSAN
- Ortadoğu Teknopark a.ş.
- Sakarya Traktör İşletmesi
- HEKTAŞ A.Ş.
- Büyük Ankara Oteli
- Büyük Tarabya Oteli
- Kızılay Emek İşhanı
- Kuşadası Tatil Köyü
- İstanbul Hilton Oteli
- Çelik Palas Oteli
- Erciyes Sosyal Tesisleri,
- Ataköy Otelcilik A.Ş.
- Ataköy Marina
- Kuşadası Tatil Köyü
- Yeditepe Beynelmilel
- Otelcilik hiseleri
- OYAK İnşaat hisseleri
- MEYBUZ A.Ş.
- ARÇELİK hisseleri
- ASPİLSAN Askeri Pil San.
- TKİ'ye ait 79528 ve 73021no.lu maden ruhsatları
- Cam ve Çimento Sanayi
- Soda Sanayi ve Metal
- BUMAS
- ERYAĞ
- İstanbul İmar Ltd. Şti.
- SÜTAŞ hisseleri
- Tercan İşletmesi makineleri
GÜBRE SANAYİ İŞLETMELERİ
- Gemlik Gübre Fabrikası (83 milyon 100 bin Dolar)
-Samsun Gübre Fabrikası
-İstanbul Gübre Fabrikası (100 milyon 500 bin Dolar)
-Kütahya Gübre Fabrikası (14 milyon Dolar)
-İstanbul Gübre Satın Alma Fabrikası
-Şanlıurfa Gübre Deposu
-Tekirdağ Gübre Deposu
-Fatsa Gübre Deposu
TEKEL İŞLETMELERİ
- Alkollü İçk. Sanayi
- Adana, Tokat, Bitlis, Malatya, Samsun-Ballıca sigara fabrikaları, ambalaj fabrikası müdürlüğü
- Ankara Başmüdürlük Binası (İkiz Kuleler)
- Bodrum tesisleri ve taşınmazları
- Gemlik Suni İplik Müessesesi taşınmazları
- İnegöl Kibrit Fabrikası
- İstanbul Tütün Mamulleri
- Kastamonu Jüt İpliği Fabrikası makine ve teçhizatı
- TEKA
- Sigara San. İşletmesi'ne ait puro marka ve varlıklar
- İzmir Yaprak Tütün İşletmesi makine - teçhizatı
TUZ İŞLETMELERİ
- Çamaltı, Tuzluca Tuzlası, Yavşan Tuzlası, Kağızman Tuzlası,Kaldırım Tuzlası, Kayacık Tuzlası, Kristal Tuz Rafine, Sekili Tuzlası
SÜMER HOLDİNG
- Adıyaman, Bakırköy, Diyarbakır, Malatya, Sarıkamış ve TÜMOSAN işletmesi
- Sarıkamış Ayakkabı İşletmesi
- Çanakkale Sentetik Deri İşletmesi
- Akdeniz İşletmesinin Makine ve teçhizatları
- Merinos İşlet. makine ve teçhizatları
ŞEKER FABRİKALARI
- Adapazarı Şeker Fabrikası
- Amasya Şeker Fabrikası
- Yozgat Şeker Fabrikası (275 milyon TL)
-Bor Şeker Fabrikası (336 milyon TL)
-Çorum Şeker Fabrikası (528 milyon TL)
-Kırşehir Şeker Fabrikası (330 milyon TL)
-Erzincan - Erzurum Şeker Fabrikası (287 milyon TL)
-Alpullu Şeker Fabrikası (150 milyon TL)
-Turhan Şeker Fabrikası (589 milyon TL)
-Afyon Şeker Fabrikası (752 milyon TL)
-Elbistan Şeker Fabrikası (297 milyon TL)
-Muş Şeker Fabrikası (230 milyon TL)
- Et ve Balık Üretim A.Ş.
- Mersin Soğuk Hava Depoları
- 11 Mağaza, 23 büro
SANTRALLER
- Akyazı, Anamur, Bayburt, Berdan, Besni, Bozkır , Bozüyük Bozyazı, Bünyan, Büyükkızoğlu, Cerrah, Çağ, Çamardı, Çemişgezek, Değirmendere, Derinçay, Dere, Dereköy, Derme, Durucasu, Engil, Erciş, Erkenek, Ermenek, Esendal, Finike, Girlevik, Göksu, Hendek, Hoşap, İvriz, Karaçay, Karaköy, Kayadibi, Kayaköy, Kernek, Kısık ve Kiti, Kovada I, Kovada II, Koyulhisar, Kuzuculu, Malazgirt, Otluca, Pınarbaşı, Sızır, Silifke, Sönmez, Suuçtu, Telek, Uludere, Visera (Işıklar) ile Zeyne akarsu santralleri.
- Hamitabat Elek. Üretim
- Çatalağzı Termik Santrali
- Kangal Termik Santrali
- Kemerköy Termik Santrali
- Kemerköy Liman Sahası
- Orhaneli Termik Santrali
- Seyitömer Termik Santrali
- Soma Termik Santrali
- Tunçbilek Termik Santrali
- Yatağan Termik Santrali
- Yeniköy Termik Santrali
ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETLERİ
- Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ)
- Akdeniz Elektrik Dağıtım (1 milyar 165 milyon)
- ARAS Elektrik Dağıtım (128 milyon 500 bin Dolar)
- Başkent Elektrik Dağıtım (1 milyar 225 milyon Dolar)
- Boğaziçi Elektrik Dağıtım (2 milyar 990 milyon Dolar)
- Çamlıbel Elektrik Dağıtım (258.5 milyon Dolar)
- Çoruh Elektrik Dağıtım (227 milyon Dolar)
- Dicle Elektrik Dağıtım (228 milyon Dolar)
- Fırat Elektrik Dağıtım (230 milyon 250 bin Dolar)
- Gediz Elektrik Dağıtım (1 milyar 920 milyon Dolar)
- İstanbul Anadolu Yakası (1 milyar 813 milyon Dolar)
- Meram Elektrik Dağıtım (440 milyon dolar)
- Osmangazi Elektrik Dağıtım (485 milyon Dolar)
- Sakarya Elektrik Dağıtım (600 milyon Dolar)
- Toroslar Elektrik Dağıtım (2 milyar 75 milyon Dolar)
- Trakya Elektrik Dağıtım (622 milyon Dolar)
- Uludağ Elektrik Dağıtım (940 milyon Dolar)
- Vangölü Elektrik Dağıtım (128 milyon 500 bin Dolar)
- Yeşilırmak Elektrik Dağıtım (441.5 milyon Dolar)
BANKALAR
- İş Bankası hisseleri
- Halk Bankası hisseleri
ETİ HOLDİNG
- Mazıdağ Fosfat, Divriği Demir Madeni, Alümina Madeni
- Bursa Linyitleri İşletmesi, ETİ Bakır, ETİ Elektro Metalurji, ETİ Gümüş, ETİ Krom, Çayeli Bakır İşletmeleri, Karadeniz Bakır İşletmesi, Samsun İşletmesi, Murgul işletmesi, Giresun'da 2 Maden ruhsatı Murgul Hidroelektrik Santrali Samsun'daki taşınmazlar ve 1 maden ruhsatı.
TERSANE, LİMAN VE GEMİLER
- Taşucu Tersane Alanı Afyon, Aksu, Balıkesir, Kastamonu Akkuş, Çaycuma ve Karacasu işletmeleri
- Ankara Alım Satım Müdürlüğü binası, Ardanuç İşletmesi varlıkları, YİBİTAŞ Torba İşletmesi, İskenderun Limanı, Derince Limanı, Taşucu Limanı, İskenderun İSDEMİR Limanı, Ereğli ERDEMİR Limanı
Tekirdağ Limanı (347 milyon 100 bin TL)
TDİ İŞLETMELERİ
- Türkiye Denizcilik İşletmesi'ne (TDİ) ait 9 gemi, Çeşme Limanı, Trabzon Limanı, Deniz Nakliyatı T.A.Ş. 3 tanker, Dikili Limanı, Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı, Kuşadası Limanı, Ankara Feribotu, Samsun Feribotu, Karadeniz Gemisi
- Nakliyat İnşaat Turizm İhracat Pazarlama A.Ş., Salıpazarı Liman Sahası, Turan Emeksiz Yolcu Gemisi,Yakıt II Gemisi
KAPATILAN İŞLETMELER
- SSK Eczaneleri (Tasfiye Edildi) Köy Hizmetleri (Tasfiye edildi)
KAMUNUN ELİNDE KALAN ŞİRKETLER
Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. (PTT)
Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)
Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş.
İstanbul Olimpiyat Oyunları Hazırlık ve Düzenleme Kurulu
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ)
TKİ Ege Linyitleri İşletmesi
TKİ Garp Linyitleri İşletmesi
TTK Amasra Taşkömürü İşletmesi
TTK Armutçuk İşletmesi
TTK Kozlu İşletmesi
TTK Üzülmez İşletmesi
TTK Karadon İşletmesi
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ)
T. Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ)
Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ)
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ)
Yeniköy-Yatağan Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş.
Kemerköy Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş.
Soma Elektrik Üretim ve Ticaret. A.Ş.
T. Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü (TEMSAN)
Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. (ADÜAŞ)
T.C. Devlet Demiryolları (TCDD)
Türkiye Vagon Sanayi A.Ş. (TÜVASAŞ)
Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii A.Ş. (TÜLOMSAŞ)
Türkiye Demiryolu Makineleri Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ)
T. Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ)
Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. (TDİ)
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ)
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KEGM)
Türkiye Petrolleri A.O. (TPAO)
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ)
Türkiye Petrolleri Petrol Dağıtım A.Ş. (TPPD)
TÜBİTAK Marmara Teknokent A.Ş.
Toplu Konut İdaresi (TOKİ)
Vakıf İnşaat Restorasyon ve Ticaret A.Ş.
Çay İşletmeleri (ÇAY-KUR)
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)
Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ)
TTA Gayrimenkul A.Ş.
Doğusan Boru Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Tarım İşletmeleri (TİGEM)
Et ve Süt Kurumu (ESK)
Milli Piyango
Devlet Malzeme Ofisi (DMO)
T.C. Ziraat Bankası A.Ş.
Ziraat Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
Ziraat Portföy Yönetimi A.Ş.
Ziraat Finansal Kiralama A.Ş.
Ziraat Sigorta A.Ş.
Ziraat Hayat ve Emeklilik A.Ş.
Ziraat Teknoloji A.Ş.
Ziraat Katılım Bankası A.Ş.53.
Türkiye Halk Bankası A.Ş.
Halk Sigorta A.Ş.
Halk Hayat ve Emeklilik A.Ş.
Halk Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
Halk Yatırım Menkul Değerler
Halk Finansal Kiralama A.Ş.
Halk Portföy Yönetimi A.Ş.
Halk Faktoring A.Ş.
Bileşim Alternatif Dağıtım Kanalları ve Ödeme Sistemleri A.Ş.
Türkiye İhracat Kredi Bankası
İller Bankası A.Ş. (İLBANK)
Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş.
Tasfiye Halinde Kalkınma Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
Arıcak Turizm ve Ticaret A.Ş.
Türkiye Emlak Bankası A.Ş.
Eti Maden İşletmeleri
Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE)
T.H. Karadeniz Bakır İşletmeleri A.Ş.
Sümer Holding A.Ş.
