2024 Nobel Fizik Ödülü, yapay zeka (AI) ve yapay sinir ağları alanındaki öncü çalışmalarıyla Geoff Hinton ve John Hopfield’a verildi. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Hinton ve Hopfield’ın 1970’lerin sonu ve 1980’lerin başlarında başlattıkları yapay sinir ağları üzerine yaptıkları temel buluşlar ve icatlar nedeniyle bu prestijli ödülü paylaştığını açıkladı. Hinton ve Hopfield’ın çalışmaları, makine öğrenmesinde kullanılan sinir ağlarının gelişimine önemli katkılarda bulundu.
Hinton, derin öğrenmenin “babası” olarak kabul edilen dünyaca ünlü bir araştırmacı. 1978’de yapay zeka alanında doktorasını aldıktan sonra, sinir ağlarının hatalarından öğrenmesini sağlayan geri yayılım algoritmasını geliştirerek, AI modellerinin eğitiminde devrim yarattı. Hopfield ise Princeton Üniversitesi’nde profesör ve Hopfield ağı olarak bilinen sinir ağını geliştirdi. Bu ağ, sinir ağlarının insan belleği gibi kalıpları depolayıp geri çağırabilmesini sağlayarak, biyoloji ve fizik prensiplerinin bilgisayarlara uygulanabileceğini gösterdi.
Fizik Nobel Komitesi Başkanı Ellen Moons, yapay sinir ağlarının fizik alanında yeni malzemeler geliştirme gibi birçok alanda fayda sağladığını belirtti. Nobel ödülü kazananlar, altın madalya, diploma ve 11 milyon İsveç kronu ödülün yanı sıra, küresel düzeyde büyük prestij kazanıyor.
