İş başı yapmak kadar işten ayrılmak ya da mevcut bir işin sona ermesi, iş hayatında önemli bir gelişme olarak kabul edilir. İhbar süresi ve hesaplanma yöntemleri, işçiler ve işverenler arasında sıkça merak edilen konular arasında yer alır.
İhbar süresi, Türkiye'deki İş Kanunu'nun yedinci maddesinde belirtilmiştir. Bu süre, belirsiz süreli iş sözleşmesinin sona erdirilmesi niyetini bir tarafın diğer tarafa önceden bildirmesi gereken süreyi ifade eder. Çalışanın işten ayrılma niyetini beyan ettiği tarihten itibaren ihbar süresi başlar.
Genellikle, çalışan bu süre zarfında işine devam eder ve ihbar süresi sona erdiğinde işten ayrılır. İhbar süresi, çalışanların yeni iş arama süreçlerini düzenlemelerine ve işsiz kalmamalarına yardımcı olurken, işverenler için de ani bir işgücü kaybının iş süreçlerini aksatmaması için önemlidir. Bu nedenle, çalışanların işten ayrılma niyetini önceden bildirmesi, iş sürekliliği ve düzenin sağlanması açısından önemlidir.
İHBAR SÜRESİ NASIL HESAPLANIR?
İhbar süresinin belirlenmesi, çalışanlar arasında sıkça merak edilen konulardan biridir. Ancak bu süre, kişinin çalıştığı iş yerinde geçirdiği süreye bağlı olarak değişiklik gösterir. Dolayısıyla, ihbar süresinin kesin bir takvimi vermek doğru olmayabilir. İhbar süresi hesaplanırken en önemli faktör, çalışanın hizmet süresidir. İşte bu süreçler göz önünde bulundurularak ihbar süresi hesaplanır:
- Çalışan, ihbar bildiriminin yapıldığı tarihten itibaren altı aydan daha kısa bir süre çalışmışsa, ihbar süresi iki hafta yani on dört gün olarak kabul edilir.
- Çalışma süresi altı ay ile on sekiz ay arasında ise, ihbar süresi dört hafta yani yirmi sekiz gün olur.
- On sekiz ay ile üç yıl arasında hizmet etmiş olanlar için ihbar süresi altı hafta yani kırk iki gündür.
- Üç yıldan fazla süredir çalışanlar için ihbar süresi sekiz hafta yani elli altı gündür.
İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İhbar süresi kadar önemli bir konu da çalışanların alacakları ihbar tazminatıdır. İhbar tazminatı hesaplaması, işçinin işten ayrılma anındaki brüt ücreti esas alınarak yapılır. İşçinin kıdemine denk gelen bildirim süresi, her bir haftası yedi gün olarak hesaplanır ve bu süre, sürekli brüt ücretin günlük miktarı ile çarpılarak brüt ihbar tazminatı bulunur. Bu tutardan gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılamaz.
İHBAR SÜRESİ NE ZAMAN BAŞLAR?
İhbar süresinin başlangıcı, iş sözleşmesinin feshedilme kararının işveren veya çalışan tarafından diğer tarafa bildirilmesine bağlı olarak değişir. Fesih kararının bildirildiği gün, ihbar süresi başlamış olur. Belirlenen ihbar süresinin sonunda fesih gerçekleşir ve ihbar süresi de bu olayla sona erer.
İHBAR SÜRESİNDE İŞ ARAMA İZNİ NE KADAR?
İhbar süresini kullanan bir çalışan, bu süre zarfı içinde kendine yeni bir iş bulmak için mevcut işveren tarafından belirli bir süre iş arama sürecine yönlendirilir. İş arama süresi, ihbar süresi içinde günlük olarak iki saattir. Bununla birlikte iş arama izni toplu bir şekilde kullanılabilir. Bu durumda çalışan, günlük iki saatlik iş arama sürelerini birleştirerek kullanabilir. Örneğin; on dört günlük ihbar süresi olan bir çalışan, toplamda yirmi sekiz saate denk gelen iş arama süresini toplu olarak kullanabilir.
