* KAYIT dışılığı ve kaçak istihdamı önleyemeyen hükümet, yine işin kolayına kaçtı ve devlet kasasını vergiyle ayakta tuttu. İkinci yarısını kriz vurmasına rağmen, 2008’de vergi toplamak için harcanan her 1 lira 133 lira olarak geri döndü.
En kolay para: Vergi
Kayıt dışı ekonominin önüne geçemeyen ve yeni gelir kaynakları yaratamayan hükümet elini vatandaşın cebine attı: 1.4 milyar lira harcayarak tam 189.9 milyar lira vergi topladı
Vergideki adaletsizlik bir kez daha su yüzüne çıktı. Vatandaş vergisini nasıl ödeyeceğinin hesabını bir türlü yapamazken, toplanan vergilerin devlete maliyeti ise çok cüzi rakamlarda kalıyor. Bir başka deyişle, devletin vergi toplamak için harcadığı her 1 lira, 133,3 lira olarak geri dönüyor. Yani her 100 liralık vergi için sadece 75 kuruşluk harcama yapılıyor.
Uçurum var
1999 yılında 1,19 lira olan her 100 liralık vergi için yapılan harcama tutarı, 2000 yılında 83 kuruşa, 2001 yılında 81 kuruşa, 2002 yılında da 72 kuruşa düştü. 2003 yılında 100 liralık vergi için 74 kuruş harcanırken bu tutar, 2004 yılında 83 kuruş, 2005 yılında 79 kuruş, 2006 yılında ise 76 kuruş olarak gerçekleşti. 100 liralık verginin maliyeti 2007 yılında 74, 2008 yılında da 75 kuruş şeklinde hesaplandı. Geçen yıl Gelir İdaresi, 1 milyar 420 milyon 975 bin lira harcamada bulunurken, karşılığında 189 milyar 966 milyon 82 bin lira vergi toplandı. 2007 yılında ise 1 milyar 274 milyon 631 bin lira harcama karşılığında 171 milyar 98 milyon 466 bin lira vergi, 2006 yılında da 1 milyar 152 milyon 886 bin lira harcama yapılarak 151 milyar 271 milyon 701 bin lira vergi toplandı.
Maliyetli geldi
100 liranın Hazine tarafından iç borçlanma yoluyla temin edilmesi halinde ise devlete maliyeti 14 lirayı buluyor. Devletin 50,6 milyar lira faiz ödediği 2008 yılında ise bu rakam 19,3 olarak belirlenmişti. İç borç maliyeti her 100 lirada 2007 yılında 18,8, 2006 yılında 18,2 olarak gerçekleşirken, bu rakam 2000 yılında 38, 1999 yılında ise 109,6 lira olmuştu.
HER 100 LİRALIK GELİRİN VERGİ VE BORÇLANMA MALİYETİ ŞÖYLE:
YILLAR Vergi Gelir İdaresi 100 liralık İç
Gelirleri Harcamaları verginin borcun
(Bin YTL) (Bin YTL) maliyeti maliyeti
1999............. 7.188.408.............. 204.439.................1,19.................109,6
2000.............. 30.869.214............. 255.590..................0,83...............38,0
2001..............46.165.050............372.668.................0,81...................96,2
2002................65.188.479.............471.361.................0,72............... 63,8
2003..............89.893.112............666.651................0,74....................45,0
2004..............111.335.368............922.286.................0,83..................25,7
2005.............131.948.778........1.042.775................0,79...................16,9
2006...............151.271.701........1.152.886.................0,76.................18,2
2007.............171.098.466........1.274.631................0,74...................18,8
2008...............189.966.082.........1.420.975................0,75..................19,3
