17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03:02''de Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde Richter ölçeğine göre 7,4 büyüklüğünde gerçekleşti. 17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesi''nde, Ankara''dan İzmir''e kadar geniş bir alanda hissedildi.
Resmi kaynaklardan alınan son bilgilerde; 17.480 ölüm, 23.781 yaralanma yaşanırken 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. Resmi olmayan rakamlara göre ise yaklaşık 50.000 ölü, ağır-hafif 100.000''e yakın yaralı oldu. Ayrıca 133.683 çöken bina ile yaklaşık 600.000 kişi de evsiz kaldı.
17 Ağustos 1999 depremi Türkiye''nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddî kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir. Depremin Türkiye''nin önemli bir sanayi bölgesi olan Marmara Bölgesi''nde meydana gelmiş ve çok geniş bir coğrafyayı etkilemiş olması, ülkede büyük sıkıntılara neden olmuştur.
17 Ağustos 1999 Depremi Nasıl Oldu?
Türkiye''nin kuzey bölgelerden boydan boya geçen Kuzey Anadolu Fay Hattı''nın batı bölümünde yaşanan deprem, 17 Ağustos 1999 Salı günü saat 03:02’de başladı ve 45 saniye kadar sürdü. Depremin merkez üssü İzmit''in Gölcük ilçesi olarak açıklandı. Büyüklüğü de Richter ölçeğine göre ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS) tarafından 7.6; Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi tarafından ise 7.8 olarak ölçüldü.
Bununla birlikte, bugün genel olarak depremin büyüklüğü, ilk yapılan açıklamalarda duyurulan 7.4 olarak kabul ediliyor ve bu ölçü kullanılıyor. Derinliği 17 kilometre olan sarsıntıda yer kabuğunun sağa doğru hareket ettiği ve 120 kilometrelik bir hat boyunca kırıldığı tespit edildi.
17 Ağustos depreminden yaklaşık üç ay sonra, bu kez 12 Kasım''da yine Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde merkez üssü Düzce olan bir başka deprem daha meydana geldi. 7.2 büyüklüğünde olan ve 30 saniye süren Düzce Depremi''nde 845 kişi hayatını kaybetti.
17 Ağustos 1999 Depreminde Kaç Kişi Öldü?
17 Ağustos Depremi, gerek nüfus yoğunluğu gerekse de ekonomik faaliyet açısından Türkiye''nin en önemli bölgesini etkiledi. Resmi rakamlara göre, depremde 18 bin 373 kişi hayatını kaybetti, 48 bin 901 kişi de yaralandı. 5 bin 840 kişi de kayboldu.
Jeoloji Mühendisleri Odası, 1999 yılında yayımladığı raporda, can kaybını artıran en önemli üç unsuru şöyle sıraladı:
Aktif Fay Zonu: Aktif fay hattı önceden bilinmesine karşılık bu hat boyunca yoğun yapılaşma ve yüksek nüfus potansiyeli hasar ve can kaybını artırmıştır. Fay zonundan uzaklaştıkça özellikle yamaçlarda ve dağ eteklerinde hasarın olmadığı veya çok az olduğu görülmektedir.
Sulu Alüvyon Zemin: Bolu-Yalova arasında fay zonu ve yakın çevresi, son derece yumuşak ve gevşek tutturulmuş kil, kum ve çakıl depolarından ve alüvyon zeminden oluşmuştur. Bu tür zeminler mevcut deprem şiddetini birkaç misli artıracak olumsuz özelliklere sahiptir.
Yapım hataları: Bölge 1. derece deprem bölgesi sınırları dahilindedir. Hal böyleyken ve deprem yönetmeliklerine uyulması zorunlu iken, depremdeki ağır hasar ve yüksek oranlı can kayıplarının önemli bir bölümü de, yapım hataları, zemin şartlarına uymayan yanlış temel tasarımları, kötü işçilik ve inşaatlarda kullanılan yapı malzemesi hataları ve çürüklüğünden kaynaklanmaktadır.
