Filistin'in Başkenti Doğu Kudüs'te Büyükelçilik açar, Büyükelçi atayabilir miyiz? Türkiye İsrail'i ikna edebilir mi? İki ülke arasında yeni bir kriz yaşanır mı? İslam İşbirliği Teşkilatının Filistin Devletinin tanıması ve Doğu Kudüs'ü başkent kabul ederek büyükelçiliklerini taşıması kararı "tercüme aldatmacası" olarak yorumlanıyor.
Halen İsrail'in fiili işgali altında bulunan Doğu Kudüs'te Büyükelçilik açmamız yani Filistin Devletine akredite bir Büyükelçilik açmamız ise pratikte mümkün görülmüyor. Çünkü İsrail'in izin vermesi olası görünmüyor.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun, "açsınlar bakalım" sözlerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Biz Filistin'in başkenti olarak Kudüs'ü çoktan ilan ettik" diyen Erdoğan, "Kudüs şu anda işgal altında olduğu için oraya gidip Büyükelçiliğimizi açamıyoruz. Ama bizim Başkonsolosluğumuz bile Büyükelçi ile temsil ediliyor. Fiili olarak biz bu işi yapmışız" diye yanıt verdi.
Başkonsolosluğumuz mu?
Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıp diyerek Dışişleri Bakanlığının resmi web sayfasından "Yurtdışı Teşkilatlarımız" bölümünden İsrail bölümünü açtık.
İsrail'in Başkenti Tel Aviv'in Hayarkon Caddesinde Büyükelçiliğimizin, Eilat, ve Yafa kentlerinde Fahri Konsolosluklarımız, Yafa'da Askeri, Tanıtma ve Ticaret Müşavirlikleri olduğunu gördüm.
Ayrıca İşgal altındaki Filistin kenti Gush kentinde Erdoğan'ın dediği gibi "Başkonsolosluk" değil, sadece "headoffice" yani "başvuru ofisi" olduğunu okudum.
Doğu Kudüs'teki başvuru ofisimizde Abdullah Gül'ün danışmanlığını da yapmış ve UNESCO Daimi Temsilciliği görevinde bulunmuş olan Büyükelçi Gürcan Türkoğlu başvuru ofisimizde görev yapıyor.
Türkoğlu'nun görüşmelerini ve girişimlerini Filistin Yönetiminin makamlarının bulunduğu Batı Şeria'daki Ramallah ile Gazze'de yapıyor.
Doğu Kudüs'te resmi bir Filistin makamı da yoktur ki İsrail'in buna izin vermesi ise düşünülemez.
Doğu Kudüs'te açılacağı söylenen Türkiye Büyükelçiliğine atanacak Büyükelçimiz Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'a itimatnamesini gidip Ramallah veya Gazze'de sunabilir.
Dışişleri fonksiyonu gören Uluslararası İlişkiler Bakanlığı nezdindeki girişimlerini de Ramallah'ta yapabilir.
Ancak çok önemli soru şudur, Filistin nezdinde Türkiye Büyükelçisi ünvanlıyla atanacak meslektaşımıza, şayet bu unvan diğer ülkelerde olduğu gibi pasaportunda da yazacaksa, İsrail'in büyükelçimize ülkeye girişi izni verir mi?
Bu uygulamaya ve atamaya göz yumması hayalcilik olur.
Halen işgal altındaki Filistin kenti Gush'da görev yapan Büyükelçimiz ve görevlilerimiz buraya İsrail Dışişleri Bakanlığının verdiği "diplomatik kimlik kartı ve CD plaka" ile girebiliyorlar ve İsrail devleti bu temsilciliğimizi resmen tanımıyor.
Ne yazık ki, İsrail devlet yetkilileri, görüşmeler yapmak için geldiklerinde bu binamıza asla girmediklerini ve Türk yetkililerin kaldırıma çıkarak kendileri ile bina dışında görüştüklerini de öğrendim.
Yani İsrail Devleti işgal altındaki Filistin kentindeki başvuru ofisimizi dahi resmen tanımamaktadır.
Filistin Devleti ve Kudüs hakkında şu tarihi bilgiyi de okurlarımla paylaşayım.
Filistin Ulusal Konseyi, 1 Ekim 1948'de başkenti Kudüs olan Filistin Devleti'ni ilan etti. Ancak egemen olacağı bir toprak parçası olmadığından bu devletin ilanı kâğıt üzerinde kaldı.
Bunlar olurken, Türkiye Filistin Devleti'ni de İsrail'i de tanıdı. Ama biri kağıt üzerinde devlet diğeri somut devlet olduğu için, zaman içinde İsrail'le ilişkilerini kurumsallaştırdı.
Kudüs, iki defa yok edildi, 23 defa işgal edildi, 52 defa saldırıya uğradı ve 44 defa ele geçirilip tekrar kurtarıldı.
İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BGMK), 1980'de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı.
BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor. İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri ise Tel Aviv'de bulunuyor.
Türkiye'nin işgal altındaki Filistin Devletinin Başkenti Doğu Kudüs'te Büyükelçilik açması ve İsrail'in Büyükelçimizin ülkesine girmeye izin vermesi mümkün olacak mı?
Türkiye ile İsrail arasında yeni bir kriz kapıdadır.
