Batı dünyası ile Rusya arasındaki gerginlik son sürat devam ediyor. Bu gerginliğin geçmişten ve günümüzden gelen çok nedeni var. Geçen yıl Ukrayna’dan Kırım’ı ilhak etmesi ve Ukrayna’nın doğusunda bulunan Donbas bölgesini de Kırım gibi Rusya’ya katma girişimi, gerginliğin son iki örneğidir. Rusya’nın yeni yayılmacı politikası Batı’yı çok rahatsız etmektedir. Dünyanın en büyük toprağına sahip Rusya’nın yeni toprak kazanma politikası Batılı ülkeleri iş birliğine zorlamıştır.
9 Mayıs bayramı, Leonid Brejnev tarafından 1965 yılında milli bayram olarak ilan edilmiş ve Sovyetler Birliği’nin gücü ve itibarını göstermek amacıyla hep görkemli bir şekilde kutlanmıştır. Sovyetlerden günümüze kadar önemli bir propaganda aracı olmuştur. Bu yıl, Rusya Devlet Başkanı Putin, Sovyet dönemini aratmayacak bir şekilde, abartılı olarak, Rusya’nın, Hitler Almanya’sına galip gelişinin 70. yıl dönümünde özel bir tören ile kutlamıştır. Çok önem verdiği bu törene, 68 ülke liderini davet etmiş ancak 22 ülke lideri katılmıştır. Batılı hiçbir lider katılmadığı gibi diğer katılımları da olumsuz etkilemiştir. Tayyip Erdoğan önce katılacağını bildirmiş ama Putin, 24 Nisan da Erivan’a gidip sözde soykırım anıtına çelenk koyduğu için Erdoğan, Putin’in törenine katılmaktan vaz geçmiştir. Törene katılan birçok ülke temsilcisi, tepkisini göstermek için, askeri geçidi izlememiş sadece meçhul asker anıtına çelenk koymuş veya akşam Putin tarafından verilen yemeğe katılmakla yetinmiştir. Alman Başbakanı Merkel 9 Mayıs törenlerine katılmamış ancak diğer Batılı ülkelere Rusya ile olan özel ilişkilerini fark ettirmek için de, ertesi gün 10 Mayıs ta Moskova’ya gitmiş ve Meçhul Asker anıtına çelenk koymuştur. Törene katılan 22 ülkenin tamamı, soğuk savaş dönemi üçüncü dünya ülkeleri olan, Hindistan, Mısır, Venezuela ile eski sosyalist ülkeler olan Çin, Küba, Çek ve Slovak gibi ülkeler olmuştur, yani eski dostlardan bazıları. Türk kökenli (Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan ) ülke liderleri de törende hazır bulunmuşlardır. 2005’teki 60. yıldönümü törenlerinde ABD başkanı Bush dahil olmak üzere, Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya gibi Batılı ülke liderlerinin tamamı katılmıştır. Putin, ekonomik sıkıntı ve Batı’nın Rusya’ya karşı ekonomik ambargosuna rağmen, törenler için 490 milyon Euro harcayarak, 9 Mayıs’ı Sovyet döneminde olduğu gibi bir askeri güç ve prestij gösterisine dönüştürmüştür. Batı’ya ve dünyaya ne kadar güçlü olduğunu göstermek ve kendi vatandaşlarının moralini yükseltmek istemiştir.
Hoş karşılanmayan söylem...
Putin, Kızıl Meydan’daki bu törende, yeni geliştirdikleri tank Armada T-14 ile S-400 füzelerini, uluslararası kamuoyuna göstermiştir. Putin törende yaptığı konuşmada, dünya kamuoyuna, Hitleri kendilerinin yendiğini ve dünyayı bir diktatörden kurtardıklarını belirtmiş ve Batılı müttefiklerine de yardımlarından dolayı teşekkür etmiştir. Bu söylem Batı’da hoş karşılanmamıştır.
Ayrıca Batı’nın gözünden kaçmayan ve çok rahatsız olduğu Stalin politikalarının, Rusya’da, tekrar uygulanır olduğunu görmeleridir. Stalin zalimliği ve aşırı milliyetçiliğiyle bilinmektedir. 1953 sonrası gerek Sovyet dönemi gerekse 1990 sonrası Stalin politikalarından vaz geçildiği ve kalıntılarının temizlenmesi için uğraş verildiği, hatta bütün heykellerinin kırıldığı, yıkıldığı veya resmen kaldırıldığı dönemden sonra şimdi birçok kentte Stalin heykelleri tekrar yerine konmakta ve Stalin’in politikası olan “Güçlü ve Büyük Rusya” idealine geri dönülmektedir. Ukrayna’dan toprak koparma girişimi, bu çerçevede değerlendirilmektedir.
Tehlikeli sevda
Stalin’i yeniden kutsamak için de Hitler’e karşı kazandığı zaferi öne çıkartmakta ve Batılılara; bakın sizi Hitler’den kurtaran Stalin propagandası yapılmak istenmektedir. Oysa ki savaşın başlarında Stalin-Hitler iş birliği ve Stalin ile Hitler’in mutabakatıyla yapılan 1939 Molotov-Ribbentrop gizli protokolü herkes tarafından bilinmektedir. Stalin’in 1945’te Türkiye’den Kars ve Ardahan gibi vilayetleri istemesi, 1936 Montrö Boğazlar sözleşmesinde kendi lehlerinde değişiklik talepleri Türklerin hafızalarında canlılığını korumaktadır.
Rusya dünyanın en büyük toprağına sahip ülkesidir. Zengin yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahiptir. Yeni topraklara değil barışçı liderlere ihtiyacı vardır. Rus halkının da barış istediğini biliyoruz. Putin’in bu Stalin sevdasından vazgeçmesi lazım, aksi takdirde Batı da kendi içinde, daha önce olduğu gibi yeni Mussolini ve Hitler çıkartır. Bu da hiç kimsenin yararına değildir.
