16 Nisan 2017 referandumundan bugüne kadar anket şirketleri tarafından sadece 4 anket yapıldı. Bu 4 anket ortalamasına göre, MHP barajın altında kalıyor. Bu anketlerden ikisi yeni parti kurulduktan sonra yapılmış ve İYİ Parti ortalama oy oranı ise yüzde 17.8 çıkıyor.
Bu 4 anket içinde, AKP ile doğrudan bağı olduğu bilinen araştırma şirketlerinin anket yayınlamadığını görüyoruz. Her seçimden yıllar önce ortalığı velveleye veren AKP'ye yakın anket şirketleri, bu defa sonuçları yayınlamıyorlar çünkü Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde AKP oylarının yüzde 51'in çok altında olduğunu görüyorlar.
Yapılan 4 anketin ortalama sonuçları şöyledir:
Yüzde
AKP 43.9
CHP 23.9
MHP 8.3
HDP 9.7
İYİ Parti 17.8
DİĞER 5.0
***
MHP ile AKP oyları yüzde 51'i geçiyor. Ne var ki MHP doğrudan seçime girmez ve AKP listelerinden seçime girerse, yüzde 43.9 artı yüzde 8.3 eşittir yüzde 52.2 etmez. Böyle olmadığını 2007 seçimlerinde CHP ile DSP'nin iş birliği de gösterdi.
Her şeyden önce, milletvekili sıralamasında MHP adaylarından dolayı seçilemeyecek sıraya girenler tepkili olacaktır. İki parti arasında ideoloji farkı şimdi kamuoyuna yansımıyorsa da, sırf bu nedenle sandıkta tercihlerini farklı kullananlar olacaktır.
Öte yandan anket şirketlerinin uzun ömürlü olmaları için, objektif değerlendirme yapmaları gerekir. Bunun için de ürettikleri sonucu pazarlamaları gerekir. Müşterilerinin başında da medya gelir. Ne var ki Türkiye de tarafsız ve objektif haber yapacak, kamuoyunu bilgilendirecek medya oranı çok düşük kaldı. Medyanın büyük kısmı siyasi iktidarın bir organı olarak çalışıyor. Bu durum tarafsız anket şirketlerinin yaşama şansını sınırlıyor.
Öte yandan geçmiş seçimlerde, seçim sonuçlarına yalnızca bir veya iki anket şirketi yaklaştı. Tahminlerde önemli farklar ortaya çıktı.
Bu tür anketlerde yanılma payı en fazla yüzde 5 olmalıdır. Ya da yüzde 95 güven aralığında olmalıdır. Ne var ki bu 4 ankette en yüksek ve en düşük tahminde bulunanlar arasında yüzde 60 fark var. Hangisi doğru?
***
4 Ankete Göre 2019 Seçim Tahmini
En Yüksek En Düşük Puan Farkı
AKP 45.2 38.5 6.7
CHP 29.9 18.5 11.4
MHP 10.8 5.0 5.8
İYİ Parti 19.5 16.1 3.4
***
Söz gelimi CHP için en yüksek tahmin yüzde 29.9, en düşük tahmin ise yüzde 18.5'tir. Neredeyse en düşük tahmine yakın, yüzde 11.4 puan bir fark var.
Bugünden 2019 yılı için tahminde bulunmak çok zordur. Çünkü Türkiye'de ekonomi aşırı kırılgan. Döviz sorununun nereye gideceği belli değil. Son 14 yılın en yüksek enflasyonunu yaşıyoruz.
Dış siyasi sorunlar giderek tırmanıyor. İç siyasette ayrışma ve sorunlar artıyor.
Önceki seçimlerden farklı olarak yüzde 51 oya ihtiyaç var ve fakat aynı zamanda seçmenin kafası da çok karışık.
