Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Tüm Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Ticaret ve Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsalarının birleşmesiyle, özel kanunla kurulmuş, tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde mesleki üst kuruluştur. Bir anlamda özel sektörün sesidir.
TOBB toplantısında Kemal Kılıçdaroğlu'nun hukukun üstünlüğü ve konusundaki söylemlerine, oda temsilcileri olumlu tepki vermiştir. Demek ki, iş dünyası da herkes gibi hukukun üstünlüğü konusunda sıkıntı yaşamaktadır.
Türkiye son yıllarda hukukun üstünlüğü konusunda uluslararası arenada da oldukça pozisyon kaybetti.
Dünya Adalet Projesi (WJP), dünyadaki hukukun üstünlüğü için çalışan bağımsız ve çok disiplinli bir organizasyondur.
Bu kurum, hukukun üstünlüğü sistemini, adil ve işlevsel toplumları sağlayan bir kural ve haklar sistemi olarak tarif ediyor ve sistemi dört evrensel ilkenin çalıştığı bir sistem olarak tanımlıyor. İdeal sistemde;
* Hükümet yetkililerinin ve temsilcilerinin yasalar çerçevesinde hesap verme sorumluğu var.
* Yasalar açıktır, topluma açıktır, istikrarlı ve adildir. Kişilerin ve mülkiyetin güvenliği de dahil olmak üzere temel haklar korunmaktadır.
* Kanunların yürürlüğe girmesi, uygulanması ve uygulanması süreci erişilebilir, verimli ve adildir.
* Adli kararlar, yeterli sayıda, yeterli kaynağa sahip ve hizmet ettikleri toplulukların makyajını yansıtan yetkili, etik ve bağımsız temsilciler ve tarafsız kişiler tarafından verilir.
Bu kuruluş her sene, 100'den fazla ülkede, ülkenin en büyük 3 şehrinde 1000 denekle anket yapıyor. Ayrıca bir grup hukuk uzmanı ve akademisyenle görüşme yapıyor. Sonuçları ''Hukukun üstünlüğü endeksi'' olarak yayınlıyor.
Türkiye bu endekste 2015 yılında 102 ülke içinde 82. sıradaydı... 2016 endeksinde 113 ülke içinde 99. sıraya geriledi. Fiilen 17 sıra, anketteki 102 ülke sayısı 113'e çıktığı için, nispi olarak da 8 sıra gerilemiş oldu.
Daha da ağır ve kabul edilemez olanı, hukukun üstünlüğünde bizim, Ürdün gibi bir krallığın, Çin gibi tek parti rejiminin hakim olduğu bir ülkenin, Rusya gibi bir otokratik devletin gerisine düşmüş olmamız ve en sona yakın olmamızdır. (Aşağıdaki tablo.)
***********************************
Dünya Adalet Projesi(WJP) Hukukun Üstünlüğü Endeksinde Bazı Ülkelerin Sırası (2016)
-------------------------------------------------------------------------------------
Ülke Sıra
-------------------- ---------------------
Norveç 2
Almanya 6
ABD 18
Gürcistan 34
Yunanistan 41
Ürdün 42
Brezilya 52
Tunus 58
Endonezya 61
Çin 80
Kırgızistan 83
Rusya 92
Özbekistan 93
Türkiye 99
Mısır 110
*****************************
Öte yandan, aynı ankette yer alan temel haklar kategorisinde yukarıdaki ortalamadan daha da geriye, 113 ülke arasında 105. sıraya gerilemişiz.
Bu raporları tüm dünya ve özellikle yabancı yatırım sermayesi de yakından takip ediyor. Avrupa Birliği hukuk ve demokrasiyi her türlü ilişkinin önünde tutuyor.
Bu sonuçlar Türkiye'nin dış siyasi ve ekonomik ilişkilerini ve Türkiye'ye olan güveni olumsuz etkiliyor.
