Türkiye'de rejim tartışması yapılırken, Rusya ve Çin dışında, İngiltere ile savunma alanında sıkı ilişkiler sürdürülüyor. Daha doğrusu İngiltere, ABD ile olan ihtilafları olan Türkiye'ye savaş uçağı teknolojisi vermeyi vaat etti!
Bilindiği gibi Türkiye Çin ile ortak füze üretmek için anlaşmıştı. ABD ve NATO itiraz edince proje askıya alındı. Bu arada Türkiye'nin bin kilometre menzilli Bora füzelerini ürettiğine dair haberler sızdırıldı. ABD, "Çin ile ortak füze üretecekseniz, F-35 projesi riske girer" dedi. ABD, İsveç firması Saab ile sürdürülen milli savaş uçağı projesinin de F-35 projesine aykırı olduğu ihtarında bulundu. ABD ve NATO yetkilileri "F-35'ler her türlü ihtiyacınız giderir. Yerli savaş uçağı üretmenize gerek yok" dedi! F-35 projesinde ABD, İngiltere, Türkiye, İtalya, Hollanda, Kanada, Avustralya, Norveç ve Danimarka ortaklığı var. Avustralya, Norveç, İsrail ve Japonya da sipariş verdi. Türkiye bu proje çerçevesinde üretilecek uçaklardan 107 adet almayı taahhüt etti. Bu ülkeler, projeden 3 bin 100 uçak satın alacak. Son olarak Trump, ABD'nin alacağı uçakların 90'ıyla ilgili 600 milyon dolar tasarrufa gidildiğini açıkladı!
***
Savunma sanayi müsteşarı İsmail Demir, geçen yıl Mart ayında Star Gazetesi'nden Mustafa Kartoglu'na yaptığı açıklamada "geleceğin yerli ve milli savaş uçağı FX"i anlatmış ve "F-16'lardan ders aldık, tam teknoloji transferi vermeyenle işbirliği yapmayacağız. 2019'ta tasarımı bitecek, 2023'te prototip çıkacak. Geç kaldık ama uçak yapmayı öğreneceğiz" demişti.
Demir, "Şu anda BAE Systems ve İngiltere hükümet yetkilileri ile 'sözleşme öncesi çalışmalar' yapıyoruz. İhaleye Alman ve İsveç firmaları da katılmıştı. BAE Systems ile yürümezse, onlar yine potada olacak." diye bilgi vermişti.
millisavunma.com'da yayınlanan 7 Ekim 2016 tarihli habere göre Rolls Royce'un başkanı Warren East, Türkiye'ye gelmiş, Tayyip Erdoğan ile Binali Yıldırım'ı ziyaret etmişti. Ziyaretin milli savaş uçağının motorunu üretmekle ilgili olduğu anlaşılmıştı. East, görüşmelerde Türk tarafına "Birlikte çalışalım. Uçak, helikopter, füze motoru gibi yeni ürünler geliştirelim. Bu ürünleri teknoloji transferiyle üçüncü ülkelere de satalım" teklifinde bulunmuştu.
Aslında görüşmeler daha önce başlamıştı. Hatta İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Richard Moore, geçen yıl Haziran ayında, Mustafa Kartoğlu'na "Birleşik Krallık,Türkiye'nin T-FX vizyonunu gerçekleştirebilmesi için istediği teknolojiyi vermeye ve bu ürünün üçüncü ülkelere satışı için destek ve yardım sağlamaya imkan verecek bir anlaşma için her şeye hazır. Bu sadece bir teknoloji paylaşımı, ticari ortaklık değil, aynı zamanda stratejik ortaklık. Ayrıca bu proje başka askeri ortaklıklara da yol açacak." açıklamasını yapmıştı.
***
Sonuç olarak ABD ziyaretinin ardından doğrudan Türkiye'ye gelen İngiltere Başbakanı Theresa May, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Binali Yıldırım ile görüştü. Görüşmeler sırasında Türk savaş uçağı yapımı için İngiliz savunma ve havacılık şirketi BAE Systems ile 125 milyon dolarlık anlaşma imzalandı.
Anlaşmaya göre BAE System ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ, TF-X savaş uçağı geliştirmek için birlikte çalışacak; tasarım geliştirecekler.
Theresa May, anlaşmadan sonra "Bu İngiltere'nin küresel ve ticari bir ülke olduğunu gösteriyor" dedi.
Peki bu imza, Türkiye'nin nasıl bir ülke olduğunu gösterir?
Böylece Türkiye yerli ve milli savaş uçağı mı üretmiş olacak? Yoksa ABD bağımlılığı, İngiltere'ye bağımlılığına mı dönüşecek?
