Trump'ın ilk gününde dolar, Japon Yeni ve Rus Rublesi karşısında değer kaybetti, diğer paralar karşısında değer kazandı. Dün de İsveç Kronu dışında bazı paralar karşısında ve TL karşısında Dolar değer kazanmaya devam etti.
Doların değer kazanması, Trump'ın FED Başkanı'nın faiz politikasını yanlış gördüğünü açıklaması ve faiz artışı yönünde bir görüş benimsemiş olmasından ileri geliyor.
Trump'ın ilk gününde kur hareketleri şöyle oldu:
**************
İlk Gün Kurlara Trump Etkisi
Ülke Parası Değişme (Yüzde)
Japon Yeni + 0.69
Rus Rublesi + 0.03
Meksika Pesosu - 8.28
Güney Kore Wonu - 2.23
Güney Afrika Randı - 2.11
Türk Lirası - 1.68
Brezilya Reali - 1.64
Kanada Doları - 1.13
Hindistan Rupisi - 0.46
Endonezya Rupisi - 0.46
Euro - 0.43
İsviçre Frangı - 0.42
İngiliz Sterlini - 0.18
**************
Kurlardaki hareket, Trump'un açıklayacağı politikalar yanında bu alandaki manipülasyonların da etkisi altındadır. Bizde Merkez Bankası'nın neden müdahale etmediği de ayrı bir sorundur.
Öte yandan, Trump'un ABD için öngördüğü iktisat politikaları hem küresel sürecin gidişatını, hem de global ekonomiyi etkileyebilir.
Trump, aşırı regülasyonların ABD'yi her yıl 2 trilyon zarara uğrattığını ekonominin yüzde 25 daha küçük kalmasına neden olduğunu ve regülasyonların azaltılacağını söylüyor.
Ekonomide regülasyon, piyasa ekonomisinin daha etkin işlemesi için yapılan devlet müdahaleleri veya aynı amaçla kamusal düzenlemelerini (regülasyonları) ifade eder. Genel olarak bunlar, rekabetin sağlanmasına yönelik devlet müdahalesi, yatırım teşvikleri, çevrenin, çalışanların, tüketicilerin vs. korunması alanındaki düzenlemelerdir.
Aslında regülasyon tartışmaları 1870'li yıllarda ABD'de piyasa rekabet açısından başlamıştır. Ancak bugün bu ülkede devlet düzenlemeleri ve devlet müdahalesi sınırlıdır. Buna rağmen Trump'ın programında yer alması, devlet müdahalesinin daha da azaltılacağını gösteriyor.
Küresel sürecin inişe başladığı bir zamanda, Trump'un ayrıca, regülasyonların kaldırılacağı, gelir vergisi oranlarının üçe yüzde 12, yüzde 25 ve yüzde 32'ye indirileceği, yüzde 35 olan kurumlar vergisinin yüzde 15'e çekileceği, Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA )nın kaldırılması gibi politikalar, aynı zamanda dünyada yeni bir ekonomik yaklaşımına yol açabilir.
Global ekonomide değişiklikler elbette bizi de etkiler. Türkiye'de de giderek artan sosyal güvenlik açıkları ve devlet sosyal yardımları ile faizler, bütçenin önemli bir kısmını oluşturuyor. Bütçe ile kamu hizmeti yapmak zora giriyor. Kamu-özel iş birliği ile yapılan alt yapı yatırımlarının da daha fazla genişletilmesi imkansız görünüyor. Zira Türkiye'nin potansiyel gelirlerini bugüne iskonto ederek kullanmasının da bir sınırı vardır.
İlk ağızda bütçeden yapılan aile yardımları azalabilir. 2017 bütçesinde bu destekler yüzde 4 azalıyor. (Aşağıdaki tablo.)
*********
2017 Bütçesinde Yardımlar Yüzde 4 Azaldı
------------------------------------------------------
2016'ya Göre 2017
Yardımlar Değişme (Yüzde)
-------------------- -------------------------------
Memurların Öğlen Yemeğine Yardım 0
Engelli Evde Bakım 9
2022 Sayılı Kanun Kapsamında
Bağlanan Aylık 6
Doğum Yardımı 9
Sosyal Ve Ekonomik Destek 19
Harçlıklar 23
Eğitim Amaçlı Transferler 3
Geçici Maddi Yardım - 52
Koruyucu Ailelere Yapılan Ödemeler 23
Ücretsiz Seyahat Kapsamında
Gelir Desteği 7
SYDTF'ye Hazine Yardımı - 36
Ödeme Gücü Olmayanların Prim Giderleri - 18
TOPLAM - 4
********
Türkiye için doğru olan; bütçeden yapılacak yardımların bir kısmının aynı insanlara iş yaratmak için harcanmasıdır
