Amerika ve Avrupa, Rusya’ya yaptırım uygulamaya başladığı gün Türkiye’de büyük bir sevinç vardı.
Çünkü Rusya, Avrupa’dan alamayacağı ürünleri bizden alacak ve bu ülkeye ihracatımızda büyük patlama yaşanacaktı.
Sebze fiyatları fırladı.
Hele tavuk hisseleri, daha ambargonun adı duyulduğu anda artmaya başladı.
Rusya’nın Ukrayna nedeniyle(?) Amerika tarafından cezalandırılmasının üzerinden yaklaşık bir ay geçti.
Maalesef Rusya, bizden ne sebze meyve ne de tavuk aldı.
Bu ülkeye olan ihracatımızda büyük düşüş var.
Şimdi herkes aynı soruyu soruyor: Rusya neden bizden ticaretini artırmadı.
Rusya bırakın artırmayı üstelik azalttı da.
Bunun tek bir nedeni var. O da Rusya’da sessiz ve derinden giden bir krizin var olması.
Cuma günü itibariyle 1 dolar, Rusya’da 45 rubleyi geçti.
Yani Rusya’da hayat pahalandı. Bu krizin daha uzun bir süre devam etmesi bekleniyor. Çünkü Rusya’yı sarsan sadece ambargolar değil aynı zamanda petrol de. Petrolün fiyatı garip bir el tarafından sürekli olarak aşağı çekiliyor. 120 USD civarında olan 1 varil petrol şu anda 80 dolar sınırında. Belki de 80 doların altına inecek. Bazı analistler petrolün 1 yıl içerisinde 50 dolara kadar gerileyebileceğini söylüyorlar.
Petroldeki her 1 dolarlık düşüş, Rusya’nın biraz daha fakirleşmesi demek.
İlk baktığınızda bu kriz bizi çok da fazla etkilemiyor görünüyor. Hatta bankacılık sektörü Rusya ambargosundan olumlu bile etkilendi. Rus bankalarına satılamayan sendikasyon, istikrarsız olmamıza rağmen bize mecburen verildi.
Ancak artık her şey değişti.
Rusya krizi bu yılın başından itibaren bize ciddi anlamda vuracaktır. Krizin etkisini en az Ruslar kadar biz Türkler de göreceğiz. Bunun tek nedeni turizm sektörü.
2014 yılının ilk 9 ayında Rusya’dan gelen turist sayısı, 3.8 milyondan 4.1 milyona çıktı. Bu rakamın temmuz-ağustos ayına kadar 6 milyona çıkması bekleniyordu. Zaten son 5 yıldır Türk turizmini Ruslar kurtarıyordu. Türkiye’nin 32 milyar dolara yaklaşan turizm gelirinde en büyük pay Rus turistlere ait.
Görünen o ki bu kriz nedeniyle iyice fakirleşmesi beklenen Rusların büyük bir bölümü maalesef Türkiye’ye gelemeyecek. Petrolün iyice düşmesi ve rublenin dolar karşısında zayıflaması, bizi de krize sürükleyecek. Bunun hesabını kimse yapmıyor.
Geçen yıl Türkiye’ye gelmek için cebine bin dolar koyan Ruslar bunun için 27 bin ruble veriyorlardı. Şimdi aynı dolar için yaklaşık 50 bin ruble vermeleri gerekiyor. Bu şartlar altında Rusların gelmesi mümkün değil.
Nitekim 10 gün önce THY’nin Kazan-İstanbul uçuşunda dikkatimi çeken bir şey oldu. THY’nin genelde Kazan seferlerinde tek koltuk bile boş olmazdı. Bu yıllardır hep böyleydi. Yılda 3-4 kez gittiğimden bunun analizini çok iyi yapıyorum. Maalesef bu defa uçağın yarıdan fazlası boştu. Bu boşluk giderken de gelirken de dikkat çekici bir orandaydı.
Bu sadece Kazan uçuşunda değil aynı zamanda diğer hatlarda da dikkat çekiyor. Yani krizin etkisi Türkiye’de görülmeye başlandı bile. Krizin şiddeti her geçen gün biraz daha artacak ve Türkiye, en büyük turizm geliri sağladığı Rusya’dan biraz daha uzaklaşacak.
2015, sadece sanayi ve üretim için değil bacasız sanayi turizm için de kâbus yılı olabilir. Bunun için Türkiye tedbirini şimdiden almak zorunda.
