Nisan ayında, gıda fiyatlarındaki 0.21 oranında gerilemeye rağmen, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yüzde 1.87 oranında arttı. Yıllık TÜFE oranı 10.85 oldu. Geçen sene Nisan ayında Yıllık TÜFE oranı yüzde 11.87 idi.
Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi(Yİ-ÜFE) de, Nisan ayında yüzde 2.60 oranında arttı. Yıllık Yİ-ÜFE oranı yüzde 16.37 oldu. Geçen sene Nisan ayında bu oranı aynı oranda yüzde 16.37 olmuştu.
***
2018 Nisan Ayı Aylık ve Yıllık Enflasyon
Nisan (Aylık) Nisan (Yıllık)
TÜFE 1.87 10.85
Yİ-ÜFE 2.60 16.37
+++++++++++++++++++
Bundan sonrasında da enflasyonunun artacağını, seçim nedeniyle yapılan ve yapılacak popülist harcamalar net olarak gösteriyor.
1- TÜFE oranında geçen yıla göre düşme var ve fakat yine çift hane devam ediyor.
2004 yılında TÜFE oranı tek haneye gerilemiş ve yüzde 9.3 olmuştu. 14 yıldır enflasyon kronik yapı kazandı. Bazı yıllar yüzde 10'un altına iniyor. Bazı yıllar üstüne çıkıyor.
***
Nisan Ayı Yıllık Enflasyon Göstergeleri
2017 Yıllık 2018 Yıllık
TÜFE 11,87 10,85
12 Aylık Ortalama 8,66 11,06
Çekirdek 9,42 12,24
Gıda 15,63 8,81
ÜFE 16,37 16,37
12 Aylık Ortalama 8,01 15,36
İmalat 18,27 17,04
Ara Malı 22,12 19,80
Enerji 14,38 17,66
***
2- Aslında 2018 bütçesi enflasyon bütçesidir. Dün bu köşede ifade ettiğim gibi cari harcamaların payı yüksek, yüzde 39.25'tir. Yatırımların payı ise yüzde 11.03'tür. Bu enflasyon bütçesi üstüne şimdi bir de seçim ekonomisi geldi. Bütçenin 2018 açık hedefi 66 milyar liradır. Üstüne seçim popülist harcamaları da geldiği için bu açık takriben 90-100 milyara çıkar. Muhtemelen borçlanma sınırı artar. Bu sonuç enflasyon için baskı demektir.
Kaldı ki yalnızca kamu değil, seçim nedeniyle partilerin ve adayların harcamaları da artar. Talep artışı da enflasyon baskısı yaratır.
Ayrıca kamu cari harcamaları ile yatırım harcamaları arasında optimal bir denge olması gerekir. Söz gelimi öğretmene maaş veriyorsun, buna karşılık okul yatırımın yok. Öğretmen atıl kalır. Kaynak israfı olur. Verimlilik düşer. Düşük verimlilik enflasyon yaratır.
3- Üretimde maliyet artışı var. Kur artışı ayrıca petrol fiyatlarının artışı, üretim maliyetlerinin yüksek kalmasına neden oluyor.
Nisanda ÜFE oranı TÜFE oranından daha yüksek çıktı. Demek ki maliyet artışı perakendeye de yansıyacak ve önümüzdeki aylarda da TÜFE artacaktır.
4- Geçen sene Nisan ayında yıllık çekirdek enflasyon yüze 9.42 iken bu sene yüzde 12.4'e yükseldi. Çekirdek enflasyon, fiyatları etkileyen geçici faktörlerin arındırılması sonucunda fiyatlar genel düzeyindeki artışı gösterir. Çekirdek enflasyonun geçen seneye göre yüksek çıkması da, enflasyon eğiliminin artış yönünde olması demektir.
5- Dünyada bizden daha yüksek enflasyon yaşayan yalnızca iki ülke var. Kuzey Kore ve Venezuela.
Bizim gibi gelişmekte olan ülkeler içinde yüksek enflasyon yaşayanlar arasında Nisan enflasyonu Mısır'da yüzde 1, Güney Afrika'da yüzde 0.40, Rusya'da 0.30 oldu.
Sonuç olarak, enflasyon istikrarsızlık demektir. Yatırımlarda belirsizlik yaratır. İşsizlik artar. Gelir dağılımı bozulur. Buna rağmen ekonomik istikrar seçim popülizmine kurban ediliyor. Tercümesi bir kişinin kazanması için 80 milyon zarar görüyor.
