Enflasyon hedefi hem tutmadı hem de pahalıya mal oldu
Ekim ayı enflasyon oranları yine yüksek çıktı... Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE )yüzde 1.90, Üretici Fiyatları Endeksi (yurt içi ÜFE) ise yüzde 0.92 oldu. Ekim’den Ekim’e yıllık enflasyon ise TÜFE olarak yüzde 8.9 ve ÜFE olarak da yüzde 10.10 oldu. 2014 yıl sonu enflasyon beklentisi ise yüzde 9.16 dur.
2015 yılında seçim ekonomisi nedeniyle enflasyonun daha da artması beklenebilir.
2014 yılında gelişmiş ülkeler enflasyon beklentisi yüzde 1.6 ve gelişmekte olan ülkeler enflasyon beklentisi ise yüzde5.45 ’tir. Türkiye’de enflasyon oranı gelişmekte olan ülkeler ortalamasının neredeyse iki katı
kadardır.
Enflasyon istikrarsızlık demektir. Üretimi, tüketimi ve gelir dağılımını olumsuz etkilemektedir. 2014 yılında enflasyon yanında siyasi belirsizlikler de olduğu için yatırım eğilimi düştü... Yine enflasyon nominal faizlerin üstünde olduğu için iç tasarruf oranı düştü... Dahası da gelir dağılımı bozuldu.
2015 yılı ortalama memur maaşındaki artış 3 artı 3 yani yıllık ortalama olarak yüzde 4.54 belirlendi. Enflasyonun bu orandan daha yüksek olacağı gün gibi ortadadır. Demek ki enflasyonun altında zam verilerek çalışanların reel geliri düşürülmüş oluyor. Ayrıca büyümeden de pay verilmiyor.
Bu şartlarda elbette ki gelir dağılımı
bozulacaktır.
Hükümetin kronikleşen enflasyon için yapısal önlemler alması gerekir. Ne var ki bugüne kadar böyle bir önlem alınmadı. Bundan sonra da alınmayacaktır. Çünkü bu önlemlerin sosyal maliyeti var. Hükümet seçim yılında bu maliyete katlanmak istemez.
Bu durumda iş yalnızca MB’ye kalıyor. Merkez Bankası temel amacını “fiyat istikrarını sağlamak ve Türk lirasının satın alım gücü ve dolayısıyla bir para birimi olarak güvenilirliği korunmak” olarak açıklıyor.
Merkez Bankası 2002 yılından beri enflasyon hedefi tespit ediyor. 2006 yılına kadar örtük enflasyon hedeflemesi yaptı. 2006 yılından sonra açık enflasyon hedeflemesi yapıyor.
2002-2012 Merkez Bankası son on yılda, 2010 yılı hariç, hiçbir sene enflasyon hedefini tutturamadı. 2009 yılında da ekonomik krizi, ekonomideki daralmayı iyi hesap edemediği için, enflasyon hedefin altında kaldı.
MB, 2014 yılında ise beş defa hedef değiştirdi. Beş defa hedef değiştiren bir MB’ye kimse güvenmez. Güven olmadığı bir ekonomide, yerli ve yabancı sermaye ciddi yatırım yapmaz.
Sonuçta,enflasyon hedefi tutmadığı için ekonomide belirsizlik ve kırılganlık arttı. Ayrıca MB, enflasyon hedeflemesinde tüm para politikası araçlarını tek bir hedef için, enflasyon hedefi için kullandı. Bunun içindir ki 2013 yılına kadar enflasyonu frenlemek için kurlar düşük tutuldu. TL değerli kaldı. Ancak enflasyon önlenmediği gibi, Türkiye’nin rekabet gücü de düştü, cari açığı da arttı.Yani enflasyon hedefi hem tutmadı, hem de çok pahalıya oldu.