Başkanlık rejiminin Meclis'te görüşülmesi, Türkiye'nin ekonomik anlamda bedel ödemesine neden oldu. Kur artışı, döviz sorunu, resmi döviz rezervlerinin azalması, piyasada tedirginlik, kısa dönemli istikrar sorunu göstergeleridir. Meselenin bu kadarla sınırlı kalmayacağı açıktır. GSYH'da büyümenin düşmesi, gelir kaybına ve ödeme sorununa neden olabilir. Bankaların takibe düşen kredileri riski artırabilir. Türkiye'nin CDS'ler açısından en riskli ülke görünmesi de, dış borçlarda sorun yaratabilir.
Başkanlık rejimine geçiş, normal bir konjonktürde olsaydı, bu kadar sorunlu olmazdı. Bundan sonrası da referanduma kadar daha sorunlu olacaktır. Zira rejim değişikliği her toplumda sancılı olmuştur.
Bugün kamuoyu da tedirgindir, kararsızdır ve çelişki içindedir.
Kadir Has Üniversitesi, Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması akademik düzeyde 2011 yılından beri sosyal ve siyasal konularda anket yapıyor.
Bu anketlere göre, Cumhurbaşkanının siyasi konularda taraf olsun mu sorusuna, halkın yüzde 55'i hayır diyor. (Aşağıdaki tablo.)
Buna rağmen Partili Cumhurbaşkanlığı Meclis'ten geçti. Demek ki milletvekilleri de halkın nabzını tutamıyor. Ya da halkı dikkate almıyor. Almazlar da zira onları ön seçimle halk değil, parti başkanları seçti.
***
C.Başkanı Siyasi Konularda Taraf Olsun mu?
Evet : 32,0
Hayır : 55,0
Fikrim Yok : 13,0
Kaynak: Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimleri Araştırması, 86
***
Aynı ankette, halkın başkanlık desteği ilginç şekilde istikrarsızlık göstermiş. 2012 yılında ankete girenlerin yüzde 21.2'si başkanlık sitemini isterken, 2014 yılında başkanlık sistemini isteyenler yüzde 12.6'ya gerilemiş ve 2016 yılında tekrar artarak yüzde 32.5 olmuş.
Parlamenter sistemi isteyenler de, 2014 yılında artarak yüzde 79.3'e yükselmiş, 2016 yılında ise yüzde 52,7'ye gerilemiş ve fakat yine de başkanlık isteyenlerden daha fazla olmuştur. (Aşağıdaki tablo.)
***
Ülkenin Yönetim Tarzı ne Olmalı?
2012 2014 2016
----------- ----------- ----------
Parlamenter Demokrasi 65,8 79,3 52,7
Başkanlık 21,2 12.6 32,5
Partili Cumhurbaşkanı - - 10,5
Kaynak: Aynı araştırma
***
Meclis anayasa değişikliği teklifini görüşmeden önce, siyasi iktidarın evvela anket yaptırması veya belli ölçülerde kamuoyunun ne düşündüğünü sorgulaması gerekirdi.
Halkın kafası karışık... Çünkü siyasi parti liderleri de halkı ön seçime katmadı... Halka bir şey sormadılar. Halk, parlamenter sistemin tadına varamadı. Şimdi herkesin kafası karışık.
Başkanlık sistemini istemeyenlerin üçte biri toplumda kutuplaşma olmasından, dörtte biri yeni rejimin demokrasiye zarar vereceğinden, beşte biri de bu rejimin Türkiye'ye uygun olmadığını düşünüyor.
***
Başkanlık Sistemini Neden İstemiyorsun?
Yüzde
----------------
Toplumda Kutuplaşma Artar 33,0
Demokrasiye Zarar Verir 24,9
Türkiye'ye Uygun Değil 19,0
Erdoğan'a Karşıyım 2,7
Kaynak: Aynı araştırma
***
Halkın severek kullandığı bir söz var: Binmişiz bir alamete, gidiyoruz kıyamete..
